علی‌اف: هواپیمای ما توسط روسیه سرنگون شده است

رئیس جمهور آذربایجان، الهام علی‌اف، روز یکشنبه اعلام کرد که هواپیمای مسافربری آذربایجان که هفته گذشته سقوط کرد، توسط روسیه، هرچند ناخواسته، سرنگون شده است و مسکو را به تلاش برای “پوشاندن” این موضوع برای چند روز مورد انتقاد قرار داد.

وی به تلویزیون دولتی آذربایجان گفت: “ما می‌توانیم با قاطعیت کامل بگوییم که هواپیما توسط روسیه سرنگون شده است. (…) ما نمی‌گوییم که این کار عمدی بوده است، اما انجام شده است.”

علی‌اف گفت که این هواپیما که روز چهارشنبه در قزاقستان سقوط کرد، در حریم هوایی روسیه هدف آتش قرار گرفت و “توسط جنگ الکترونیک غیرقابل کنترل شد.”

علی‌اف روسیه را متهم کرد که تلاش کرده است “این موضوع را برای چند روز سرپوش بگذارد” و گفت که از نسخه‌های رویدادهای ارائه شده توسط مقامات روسیه “ناراحت و متعجب” است.

وی گفت: “متأسفانه، در سه روز اول، ما چیزی از روسیه جز نسخه‌های هذیان‌آمیز نشنیدیم.”

«البته، جزئیات این حادثه به طور کامل مورد بررسی قرار خواهد گرفت. ما از روز اول از بررسی این موضوع توسط کارشناسان بین‌المللی حمایت کردیم. اما از اینکه صرفا کمیسیون بین دولتی این مشکل را بررسی کند قطعاً امتناع کردیم. دلیل این امر روشن است. زیرا این نهاد از مقامات روسی بیشتری تشکیل شده است و شهروندان روسی در آن قرار دارند. البته اگر از روز اول ار طرف روسیه صداقت و شفافیت می‌دیدیم شاید هم پیشنهاد آنها را می‌پذیرفتیم.»

«خلبانان و اعضای خدمه – آنها هم حرفه‌ای و هم دلسوز بودند. که توانستند عده‌ای از مسافران هواپیما را نجات دهند. بدون تردید از تمامی آنها قدردانی خواهد شد.»

در این حادثه ۳۸ نفر از ۶۷ سرنشین هواپیما کشته شدند. کرملین اعلام کرد که سامانه‌های دفاع هوایی در نزدیکی گروزنی، مرکز جمهوری چچن روسیه، که هواپیما قصد فرود در آنجا را داشت، برای منحرف کردن حمله پهپاد اوکراین شلیک می‌کردند.

علی‌اف گفت که آذربایجان سه خواسته را در ارتباط با این سقوط به روسیه ارائه کرده است.

وی گفت: «خواسته‌های خود را به طور رسمی به طرف روسی اعلام کرده‌ایم. نخست، روسیه باید از آذربایجان عذرخواهی کند. دوم، باید به مسئولیت خود در این حادثه اعتراف کند. سوم، مجرمان باید مجازات شده و تحت پیگرد قانونی قرار گیرند. همچنین روسیه موظف است به دولت آذربایجان و مسافران و خدمه آسیب‌دیده این هواپیما غرامت پرداخت کند.»

علی‌اف خاطرنشان کرد که اولین خواسته “هنگامی که ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، روز شنبه از او عذرخواهی کرد، “پیش از این برآورده شده است.”

پوتین این سقوط را “حادثه‌ای غم‌انگیز” خواند، اما از پذیرش مسئولیت مسکو خودداری کرد.

وی گفت که «نتیجه نهایی پس از باز شدن جعبه‌های سیاه مشخص خواهد شد. با این حال، این واقعیت اثبات شده است که هواپیمای غیرنظامی آذربایجان در روسیه و در آسمان گروزنی توسط عامل خارجی آسیب دیده است.»

«به طور طبیعی، هواپیمای ما به طور تصادفی آسیب دیده است بود. طبیعتاً، هیچ حمله تروریستی عمدی در اینجا وجود ندارد. بنابراین اعتراف بموقع  به اشتباه توسط طرف روسی بعنوان کشور دوست ضرورت دارد.»

دمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، روز یکشنبه به رسانه‌های دولتی روسیه گفت که پوتین دوباره با علی‌اف تلفنی صحبت کرده است، اما جزئیاتی از این مکالمه ارائه نکرد.

کرملین همچنین اعلام کرد که تحقیقات مشترک روسیه، آذربایجان و قزاقستان در محل سقوط در نزدیکی شهر آکتائو در قزاقستان در جریان است.

این هواپیما در حال پرواز از باکو، پایتخت آذربایجان، به گروزنی بود که به سمت قزاقستان، صدها کیلومتر (مایل) آن طرف دریای خزر از مقصد مورد نظر خود، تغییر مسیر داد و هنگام تلاش برای فرود آمدن سقوط کرد.

مسافران و خدمه‌ای که از این حادثه جان سالم به در بردند، به رسانه‌های آذربایجان گفتند که هنگام چرخیدن هواپیما بر فراز گروزنی، صدای بلند شنیده‌اند.

دمیتری یادروف، رئیس سازمان هواپیمایی کشوری روسیه، روز جمعه گفت که در حالی که هواپیما در حال آماده شدن برای فرود در گروزنی در مه شدید بود، پهپادهای اوکراینی این شهر را هدف قرار دادند و مقامات را بر آن داشتند که این منطقه را برای ترافیک هوایی ببندند.

این سقوط دومین حادثه هوایی مرگبار غیرنظامی است که به جنگ در اوکراین مرتبط است. پرواز شماره ۱۷ خطوط هوایی مالزی در سال ۲۰۱۴، در حالی که از آسمان منطقه‌ای در شرق اوکراین که تحت کنترل جدایی‌طلبان مورد حمایت مسکو بود، عبور می‌کرد با یک موشک زمین به هوای روسی سرنگون شد و ۲۹۸ نفر از سرنشینان آن کشته شدند.

روسیه مسئولیت را انکار کرده است، اما دادگاهی در هلند در سال ۲۰۲۲ دو روس و یک اوکراینی طرفدار روسیه را به دلیل نقش آنها در سرنگون کردن هواپیما با یک سیستم دفاع هوایی که از یک پایگاه نظامی روسیه به اوکراین آورده شده بود، محکوم کرد.

خبرگزاری آسوشیتدپرس، رسانه‌های آذربایجان