دعوت رئیس‌جمهور ایران از پادشاه عربستان برای سفر به تهران

ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی گفت که ایران رسما از پادشاه عربستان برای سفر به تهران دعوت کرده است. در همین حال، وزارت خارجه ایران از بازگشایی سفارت‌خانه‌های دو کشور حداکثر تا ۱۹ اردیبهشت خبر داد.

ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی روز دوشنبه با اعلام خبر دعوت رسمی از پادشاه عربستان برای سفر به تهران افزود: «دعوت پادشاه عربستان از ابراهیم رئیسی دریافت شده است و رئیس‌جمهور پاسخ متقابل داده و از ایشان دعوت کرده است.»

پیش از این حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه جمهوری اسلامی در پی انتشار خبر دعوت عربستان سعودی از ابراهیم رئیسی برای سفر به ریاض، در گفتگو با الجزیره، از آمادگی ایران برای دعوت از پادشاه عربستان خبر داده بود.

توافق ایران و عربستان در ۱۹ اسفند ماه در حالی صورت گرفت که روابط دو کشور به مدت هفت سال به حال تعلیق درآمده بود. ارتباط ایران و عربستان، هفت سال پیش و در پی حمله حامیان حکومت ایران به سفارت عربستان قطع شد. در جریان آن حمله، عده‌ای در اعتراض به اعدام شیخ نمر، روحانی شیعه مخالف دولت عربستان سعودی، به سفارت این کشور در ایران حمله کرده بودند.

روابط پرتنش و تیره میان ایران و عربستان اما ماه گذشته با میانجی‌گیری چین، بهبود یافت و اینک سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی اعلام کرده که علاوه بر دعوت متقابل رئیس‌جمهوری ایران و پادشاه عربستان، وزرای خارجه دو کشور نیز “از همدیگر به طور متقابل جهت سفر دعوت کرده‌اند.”

توافقنامه جامع میان تهران و ریاض

سخنگوی وزارت خارجه ایران همچنین از بازگشایی دوباره سفارت‌خانه‌های ایران و عربستان و اجرایی شدن دو موافقت‌نامه جامع خبر داد که طی سال‌های پیش بین تهران و ریاض به امضا رسیده بود.

ناصر کنعانی یادآور شد : «این توافق‌نامه‌ها شامل همکاری‌های دو کشور در حوزه‌های اقتصادی، تجاری، ورزشی و امنیتی است و ان‌شاءالله با تکمیل گام‌های اجرایی، برای اجرایی کردن این موافقتنامه‌ها ، شاهد تبادل هیات‌های مشترک بین دو کشور خواهیم بود.»

او همچنین در پاسخ به پرسشی درباره امکان برقراری مجدد روابط با برخی از کشورهای شمال آفریقا اظهار داشت که این ایران نبوده که اقدام به قطع رابطه کرده و جمهوری اسلامی، قطع رابطه را غیرسازنده می‌داند.

اشاره او به اختلاف مراکش با ایران و قطع روابط دو کشور در اواخر سال ۸۷ است که در آن زمان، ناصر بوریطه، وزیر امور خارجه مراکش از قطع روابط دیپلماتیک کشورش با ایران خبر داده و دلیل آن را “حمایت نظامی و تسلیحاتی ایران و حزب‌الله لبنان از جنبش استقلال‌طلب پولیساریو” در صحرای غربی اعلام کرده بود.

بازگشایی مجدد سفارت‌خانه‌ها در تهران و ریاض

خبرگزاری‌ها به نقل از علیرضا عنایتی، مدیرکل خلیج‌فارس وزارت خارجه جمهوری اسلامی، خبر داده‌اند که بر اساس توافق میان ایران و عربستان، قرار است سفارت‌خانه‌های دو کشور تا ۱۹ اردیبهشت‌ماه بازگشایی شوند و وزرای خارجه دو کشور نیز در این فاصله با یکدیگر دیدار می‌کنند.

او با اشاره به سفر هیات‌های فنی دو کشور به منظور ایجاد مقدمات بازگشایی سفارت‌خانه‌ها و کنسولگری‌های دو کشور، از سفر هیات‌های فنی ایران و عربستان به تهران و ریاض خبر داد و گفت که مقامات دو کشور از هیات‌های فنی و مقدماتی، استقبال خیلی خوبی انجام دادند و تسهیلات بسیار خوبی در اختیار دو طرف قرار داده شده است.

موضع آمریکا درباره توافق جدید عربستان و ایران

باربارا لیف، دستیار وزیر خارجه ایالات متحده آمریکا در امور خاورمیانه، با اعلام این که توافق‌نامه جدید میان عربستان و ایران برای ایالات متحده بسیار مهم است و دولت بایدن از نزدیک تحولات میان این دو کشور را دنبال می‌کند گفت، اگرچه هنوز آشتی کاملی میان این دو کشور انجام نشده اما هر نوع تنش‌زدایی در منطقه، باید با استقبال روبرو شود.

باربارا لیف، در مصاحبه‌ای اختصاصی خود با تارنمای “نشنال”، توافق‌نامه میان ایران و عربستان را باعث تنش‌زدایی خواند و نه آشتی به منظور ازسرگیری رابطه‌ای که از ژانویه سال ۲۰۱۶ قطع شده بود. با وجود این، دستیار وزیر خارجه آمریکا در امور خاورمیانه تاکید کرد، به نظر می‌رسد که این توافق‌نامه چیزی بیش از تنش‌زدایی باشد.

لیف با اشاره به این که دولت چین در پشت امضای این توافق‌نامه بوده است، اظهار داشت که ایالات متحده صرف‌نظر از این موضوع، به شدت از امضای آن حمایت کرده و امیدوار است که این توافق‌نامه به پایان جنگ در یمن منجر شود.

او همچنین افزود که دولت جو بایدن، از زمان روی کار آمدن خود، به هر شکلی تنش‌زدایی را ترویج کرده است. به گفته لیف، ایالات متحده نیز دولت سعودی‌ را به برقراری روابط با ایران تشویق کرده است.

او همچنین بر خلاف دیدگاه‌هایی که نقش چین در این ماجرا را نشانه‌ای از کاهش نفوذ آمریکا ارزیابی‌کرده‌اند، بر این نکته تاکید کرد که پکن، در واقع میزبان این گفتگو بوده و نقش میانجی نداشته است.

لیف میزبانی یا میانجی‌گری چین به دلیل روابط استراتژیک این کشور با ایران را سازنده خواند و خواستار آن شد که چین، از هر اهرمی که دارد به منظور محدود کردن رفتار جمهوری اسلامی استفاده کند.