در حالی که به گفتهی همهی ارشناسان و تحلیلگران فرصتهای طلایی برای بازگشت ایران و امریکا به برجام سپری شده و همانگونه که پیشبینی میشد دیگر فرصتی برای برداشتن تحریمها در چارچوب برجام برای ایران باقی نمانده است، بنا به گفتهی شبکه خبری المیادین ایران آمادگی دارد که بر اساس متن پذیرفته شده سال گذشته برجام را احیا کند.
این شبکهی خبری از قول محمد مرندی مشاور تیم مذاکره کننده هستهای ایران نقل کرده است که ایران همچنان آماده توافق هستهای براساس متن پذیرفته شده سال قبل است. وی با اشاره به آمادگی ایران برای توافق هستهای و پذیرش متن مورد توافق سال گذشته، تصریح کرد که این آمریکاست که دارای اراده سیاسی لازم برای امضای چنین توافقنامهای نیست.، زیرا بایدن میترسد که آن را امضا کند و دشمنانش از آن، علیه او در انتخابات آتی استفاده کنند این اظهارات در حالی عنوان می شود که محمد مرندی پیش از این و ماه اگوست پارسال که توافق اماده امضا بود با اشاره به اینکه ضرورتی برای عجله در بازگشت به توافق وجود ندارد مدعی شد با آغاز فصل زمستان و آغاز زمستان سخت اروپا ، اروپا با شرایطی منحصر به فرد و ویژه تن به مذاکره با ایران خواهد داد و با شرایط عالی امکان بازگشت به برجام فراهم خواهد بود وی گفته بود ایران قبل از امضای توافق هستهای جدید خواهان دریافت ضمانت است.وآمریکاییها از آژانس بین المللی انرژی اتمی برای تحت فشار قرار دادن ایران استفاده میکنند و میخواهند برای دور زدن توافق، برخی بندها مبهم باقی بماند.
و تاکید کرده بود : آمریکاییها و اروپاییها در شرایط سختی قرار دارند و موقعیت آنها اجازه نمیدهد فشار بر ایران را افزایش دهند.
مرندی که فرزند علیرضا مرندی پزشک معتمد علی خامنهای است و بدون داشتنی تخصصی در خصوص روابط بینالملل، دیپلماسی و انرژی هستهای در تیم مذاکرهکنندهی ایران به عنوان مشاور حضور یافته است، دلیل توقف مذاکرات را نیاز اروپا به گاز ایران اعلام کرده و گفته بود که باید با صبر به توافق تن داد تا بتوان امتیازات بیشتری گرفت.
گرچه ایران مدتهاست که تاکید میکند که کاملا آمادگی بازگشت به مذاکرات را دارد و آماده است که بر اساس متن توافقشدهی پیشین به برجام باز گردد، به شرط اینکه امریکا تحریمها علیه ایران را بردارد، اما امریکا بارها اعلام کرده است که نه عجلهای برای بازگشت به توافق دارد و نه در عین حال تصمیم دارد که تحریمها علیه جمهوری اسلامی ایران را بردارد. امریکا بارها گفته است که بازگشت به برجام دیگر در اولویت سیاستّای واشنگتن نیست.
برخی کارشناسان در داخل ایران نیز با نگرانکننده توصیف کردن شرایط ایران تاکید دارند که نگرانی اصلی در رابطه با توافق بین ایران و غرب مکانیسم ماشه است.
با این حال، کوروش احمدی، کارشناس روابط بین الملل، درباره اظهاراتی که اخیر از طرف غربیها در خصوص فعال کردن مکانیسم ماشه مطرح شده است، گفته است که مکانیسم ماشه تا سال ۲۰۲۵ قابل استفاده است. وی تاکید دارد که در روز خاتمه قطعنامهی ۲۲۳۱ در سال ۲۰۲۵، مکانیسم ماشه هم همراه با قطعنامه از دستور کار خارج میشود.
وی با اشاره به اینکه استفاده از مکانیسم ماشه تا سال ۲۰۲۵ امکان پذیر است، در عین حال تاکید دارد که با توجه به برداشته شدن تحریم تسلیحاتی ایران ممکن است که اروپا تصمیم بگیرد که از این مکانیسم تا قبل از اکتبر ۲۰۲۳ استفاده کند.
اما به نظر میرسد که جمهوری اسلامی خطر اکتبر ۲۰۲۳ را چندان جدی نگرفته است و در همان حال، این امید را دارد که با کش دادن موضوع مذاکره و نیمه باز نگه داشتن پروندهی هستهای میتواند پروندهی هستهای را تا سال ۲۰۲۵ که تمامی محدودیت ها به ظاهر از برنامهی هستهای ایران برداشته می شود کش دهد. اما به نظر می رسد که جمهوری اسلامی به این موضوع توجه ندارد که حتی اگر مکانیسم ماشه هم نباشد، جمهوری اسلامی ایران همواره در معرض صدور قعطنامههای جدید از طرف شورای امنیت است و اگر روابط خود را با جهان بهبود ندهد، و رابطهای عادی در حوزهی دیپلماسی با کشورهای جهان برقرار نکند، همواره در خطر تصویب قطعنامههای جدید و راهبردهایی به شدت بازدارندهةر از مکانیسم ماشه قرار دارد.
با این وصف جمهوری اسلامی در فرصتسوزی و از بین بردن فرصتهایی که برای بهبود شرایط در ایران وجود دارد، کاملا پیشتاز است و با سوزاندن فرصتهای کمهزینه در نهایت مجبور میشود که به تصمیمات پرهزینهتر تن دهد. و کشور را در معرض بزرگترین خطرها قرار دهد.