نرگس محمدی صدای خاموشی‌ناپذیر در راه آزادی ایران

دویچه وله: روزنامه نیویورک تایمز در مطلبی مفصل که در روز جمعه ۱۲ خرداد منتشر کرده است، به شرح زندگی نرگس محمدی، فعال حقوق بشر زندانی در ایران پرداخته و او را “صدای خاموشی‌ناپذیر” معرفی کرده که حتی در زندان هم برای آزادی مبارزه می‌کند.

این گزارش با این موضوع آغاز می‌شود که نرگس محمدی برای مبارزه در سال‌های گذشته بهای گزافی پرداخته کرده که جدایی از خانواده تنها یکی از آنهاست. فرزندان نرگس محمدی در سال ۱۳۹۱ همراه پدرشان از ایران به مقصد فرانسه خارج شدند.

نرگس محمدی در خصوص آخرین ملاقاتش با فرزندان خود پیش از این در نامه‌ای نوشته بود: «کیانا در ملاقاتی که داشتیم گفت، مامان تو که نیستی ما می‌رویم پیش تقی تا تو بیایی. وقتی برگشتی ما هم می‌آییم. وقتی بچه‌ها بعد از خداحافظی آخر رفتند نتوانستم به بند برگردم. در تابستان به حیاط رفتم پاهایم را روی آسفالت داغ گذاشتم و دست‌هایم را رو به آسمان بردم.»

گزارش نیویورک تایمز روایتی از زندگی نرگس محمدی از کودکی تا به امروز است. گزارش با یادآوری صحبت‌های مادر نرگس محمدی ادامه پیدا کرده و زمانی را توصیف می‌کند که وقتی نرگس یک دختر کوچک بود، مادرش به او گفته بود که “هرگز سیاسی نشو، چرا که بهای مبارزه با نظام در کشوری مانند ایران بسیار سنگین خواهد بود.” و حالا نرگس محمدی، ۵۱ ساله یکی از برجسته‌ترین فعالان حقوق بشر و حقوق زنان در ایران است و در حال گذراندن حکم ۱۶ سال حبس در زندان اوین است.

نیویورک تایمز همچنین در این گزارش به مصاحبه‌ای که در فروردین ماه سال جاری با نرگس محمدی داشت، اشاره کرده که او در این گفت‌و‌گوی تلفنی “غیرمجاز” از داخل اوین گفته بود: «من هر روز جلوی پنجره می‌نشینم، به سبزه‌ها خیره می‌شوم و رویای ایران آزاد را می‌بینم. هر چه بیشتر مرا تنبیه می‌کنند، مصمم‌تر می‌شوم تا برای دموکراسی و آزادی و نه چیزی کمتر بجنگم.»

نرگس محمدی در ماه‌های گذشته جوایز مختلفی نیز کسب کرده است، از جایزه “آزادی نگارش” انجمن قلم آمریکا گرفته تا جایزه “برتر آزادی مطبوعات” یونسکو. این فعال حقوق بشر در بخش دیگری از این مصاحبه گفته است: «ما مردم ایران در حال گذار از حکومت جمهوری اسلامی هستیم و این روندی طولانی و سخت خواهد بود اما شواهد نشان می‌دهد که قطعا اتفاق خواهد افتاد.»

نیویورک تایمز در این گزارش پس از مرور زندگی نرگس محمدی در کودکی و سال‌های جوانی به نحوه آشنایی او با همسرش، تقی رحمانی نیز پرداخته و نوشته است: «او که برای تحصیل در رشته فیزیک به شهر قزوین رفته بود، با همسرش که در آن زمان یکی از چهره‌های شناخته شده در محافل روشنفکری ایران بود، ملاقات کرد.»

خانواده با ازدواج آنها مخالف بودند چرا که معتقد بودند، “یک ازدواج سیاسی محکوم به عذاب است” اما این دو فعال سیاسی با هم ازدواج کردند و البته تقی رحمانی در اولین سالگرد ازدواجشان در سلول انفرادی بود.

تقی رحمانی در این گزارش به تشکیل سه پرونده جدید در سال جاری برای همسرش نیز اشاره کرده و گفته است: «احتمال دارد به خاطر این سه پرونده قضایی جدید، محکومیت‌های بیشتری برای نرگس در نظر گرفته شود.»

احتمال صدور محکومیت‌های جدید، دوری از خانواده و آزارهای مختلف روانی در زندان اما هیچکدام تاثیر چندانی بر روند مبارزه نرگس محمدی نگذاشته است. نیویورک تایمز گزارش خود را این‌گونه به اتمام رسانده است که دوستان و همکاران او می‌گویند، برجسته‌ترین ویژگی نرگس، “امتناع او از قربانی شدن است”.

او که یک خواننده آموزش دیده در موسیقی کلاسیک ایرانی است، در بند زندان مجالسی ترتیب می‌دهد که در آن آواز می‌خواند و با زنان دیگر می‌رقصد. در نوروز سال جاری هم گروهی از زنان زندانی را رهبری کرد که آهنگ اعتراضی ایتالیایی “Bella Ciao” را به فارسی خوانده بودند.

نرگس محمدی معتقد است که “وقتی سال‌های زندان طولانی می‌شود، باید در حبس به زندگی خود معنا بخشید و عشق را زنده نگه داشت” و می‌گوید: «باید به افق و آینده نگاه کنم، حتی اگر دیوارهای زندان بلند باشد و جلوی دیدم را بگیرد.»