به نظر میرسد که تحولات جدیدی دررابطه با توافق هسته ای در حال انجام است هر چند که نمیتوان ان را یک تحول استراتژیک در نظر گرفت اما میتواند در مدیریت تنش میان ایران و غرب بر سر مساله هسته ای کمک رسان باشد. در آخرین تحول در حالی که امریکا از دسترسی ایران به سه میلیارد از پول خود در عراق خبر داده و گفته است که امکان دسترسی به پول های بلوکهشدهی ایران در عراق فراهم شده است، و برخی گزارشها حاکی از این است که مذاکرات با واسطه بین ایران و امریکا و همچنین دیگر کشورهای اروپایی در جریان است، برخی خبرگزاریها منجمله رویترز ادعا کردهاند که ایالات متحده و جمهوری اسلامی در مورد توافق هستهای موقت گفتوگو نمیکنند. رویترز به نقل از این مقام امریکایی گفته است که واشنگتن اقداماتی را که ممکن است منجر به بحران شود به تهران گوشزد کرده و یادآور شده است که چه گامهایی ممکن است جو بهتری را بر روابط حکمفرما کند.در همین حال میلر سخنگوی وزارت خارجه امریکا اکثر اخبار منتشره در خصوص توافق موقت ایالات متحده و ایران برای مهار برنامه هستهای جمهوری اسلامی در ازای لغو تحریمها را نادرست و گمراهکننده خوانده است وی نگفت کدام یک از اخبار در این زمینه درست است.
این اظهارات در حالی عنوان میشود که پیش از این برخی از خبرگزاریها از مذاکره مستقیم رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران با امیر سعید ایراونی، سفیر ایران در سازمان ملل، در نیویورک خبر داده بودند.
بر خلاف این اظهارات رسانهها تاکید دارند که ایران و امریکا در حال نزدیک شدن به یک توافق موقت هستند. گفته می شود که بر اساس این توافق ایران در ازای لغو برخی تحریمها متعهد خواهد شد که فعالیتهای غنیسازی را کاهش دهد و میزان غنیسازی را به کمتر از ۶۰ درصد برساند. بر اساس اخبار غیر رسمی در این خصوص، ایران متعهد خواهد شد که غنیسازی اورانیوم با خلوص ۶۰ درصد یا بالاتر را متوقف کند و در ازای اجازه صادرات حداکثر یک میلیون بشکه نفت در روز و دسترسی به درآمد و پول بلوکه شده خود، به همکاری با آژانس ادامه دهد.
در همین حال علی باقری، معاون سیاسی وزارت خارجه نیز از رایزنی خود با طرف های آلمانی، انگلیسی و فرانسوی در امارات خبر داده و گفته است که وی در ادامهی رایزنیها با همتایان آلمانی، فرانسوی و انگلیسی خود در ابوظبی ملاقات کرده و در مورد طیفی از موضوعات و نگرانیهای متقابل با هم گفتگو کرده است. به نظر میرسد که ایران برای نخستین بار از ابوظبی برای مذاکرات با سه کشور اروپایی برای حل مناقشه هسته ای خود بهره جسته است. این در حالیست که وزارت امور خارجه ایران از بیانیه وزرای خارجه کشورهای شورای همکاری خلیج فارس که اخیرا در ریاض برگزار شد که خواهان مشارکت کشورهای منطقه در هرگونه مذاکرات بین المللی با تهران درباره پرونده هسته ای بودند انتقاد کرده بود .به نظر برخی ناظران با توجه به اینکه باقری کنی قبل از ورود به امارات، از مسقط بازدید کرد این نشانگر این است که کشورهای اروپایی که نسبتا از مسیر عمان منزوی شده اند، از طریق ابوظبی وارد این خط گفتگوها شده اند در این میان روزنامه و اشنگتن پست در مقاله روز سهشنبه خود با اشاره به اظهارات اخیر علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی نوشت که تهران در پی توافقی است که آمریکا باید از آن امتناع کند. علی خامنهای دو روز پیش گفته بود که توافق با غرب در صورت دست نخوردن زیرساخت هستهای اشکالی ندارد.
این روزنامه به دولت جو بایدن، توصیه کرد که برنامههای هستهای جمهوری اسلامی ایران را از طریق تشدید تحریمهای اقتصادی و همراه کردن متحدان اروپاییاش مهار کند.که گنجاندن نام سپاه پاسداران در لیست گروههای تروریستی میتواند سرآغاز تشدید تحریمهای آمریکا و متحدان این کشور علیه جمهوری اسلامی ایران باشد.
بهرغم تحریمهای اقتصادی آمریکا و غرب علیه جمهوری اسلامی ایران، این کشور از زمان روی کار آمدن جو بایدن ، غنیسازی اورانیوم را شدت بخشیده و برنامه موشکی و پهپادی خود را نیز بیش از پیش تسریع کرده است.
این روزنامه با انتقاد از دولت جو بایدن گفت مقامات دولت وی بارها اعلام کردهاند که برای بازداشتن ایران از ساخت سلاح هستهای مصمماند، اما تاکنون کاری در این زمینه انجام ندادهاند. و ایران به هستهای شدن نزدیکتر شده است.
اما دراخرین تحول با انتشار اخبار توافق موقت، اسرائیل را بار دیگر به واکنش واداشته و نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل ضمن بیان این موضوع که دولت بایدن مذاکرات غیر مستقیم با ایران در مورد یک مینی توافق یا تفاهم مرتبط با برنامه هستهای ایران داشته است، صراحتا گفته است که اسرائیل به توافق امریکا با ایران اعتراض خواهد کرد. وی تصریح کرده است که اسرائیل تفاهم بین آمریکا و ایران را ممکن میداند و تاکید کرده است اسرائیل به آن اعتراض خواهد کرد و به آن متعهد نخواهد بود.
اسرائیل همچنین در این خصوص گفته است که توافق بین ایران و امریکا جدیتر از آن چیزی است که رسانهها عنوان میکنند. اسرائیل همچنین گفته است که بایدن به دنبال یک تفاهم با ایران است و نه توافق، تا نیازی به تصویب کنگره نباشد.
این توافق موقت اگر اجرا شود،همان چیزی ایست که علیرغم اصرار کارشناسان، جمهوری اسلامی نزدیک به دوسال است که با آن مخالفت کرده است و علیرغم تاکید کارشناسان در این خصوص که در عرصهی بینالمللی جز توافق مرحله به مرحله و گام به گام امکان توافق دیگری وجود ندارد، بارها گفته بود که به توافق گام به گام با غرب تن نخواهد داد. اما حالا به نظر میرسد که به بدترین و ضعیفترین شکل ممکن در حال پذیرش آن است. موضوعی که بار دیگر مورد اعتراض کارشناسان واقع شده و تاکید دارند که این توافق موقتی اگر پیوستشده به یک توافق جامع نباشد تنها در کوتاه مدت مشکل ایران را برطرف میکند و جمهوری اسلامی باید در تلاش باشد تا این مسالهی چالش با جهان را به صورت ریشهای و بنیادی برطرف کند؛ موضوعی که هیچگاه مورد توافق خامنهای قرار ندارد. هر چند گفته میشود ایران توافق کوتاه مدت را به صورت غیر رسمی خواهد پذیرفت چون پذیرش هر توافق موقتی میتواند به گنار گذاشتن برجام منجر شود امری که جمهوری اسلامی نمبخواهد انجام دهد تا از نقاط رفع تحریم توافق برجام در چند سال اینده بهره مند شود.