سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه که کشورش در دو سال اخیر از جمله اسفند 1400 و شهریور 1401 مهمترین عامل و عنصر اصلی کارشکنی جدی در راه توافق احیا برجام بود میان ایران و غرب بود روز پنجشنبه خطاب به خبرنگاران گفت انتظارات در مورد هرگونه توافق تازه برای احیای برجام در شرایط کنونی غیرواقعی است.وی افزود تردید دارد که با روی کار آمدن یک دولت جدید در ایالات متحده در سال آینده، انتظار احیای برجام بسیار واقع بینانه باشد.
لاوروف با بیان این موضوع که هیچکس نمی داند که آیا دولت بعدی دولت دموکرات خواهد بود یا جمهوری خواه، گفت هیچکس هم نمیتواند تضمین کند که این دولت جدید از استفاده مجدد از ترفند خروج از توافقنامه خودداری کند.
لاوروف در ادامه ی سخنانش با بیان این موضوع که برجام به سادگی توسط ایالات متحده کشته شد، اظهار داشت امریکا علیرغم همه الزامات منشور سازمان ملل، از اجرای قطعنامه تصویب شده با اجماع خودداری کرد. وی افزود زمانی که دولت بایدن روی کار آمد آمریکایی ها اعلام کردند که آماده احیای توافق هستند، اما به جای تصمیمگیری برای احیای کامل قطعنامه و خود برجام، برای بدست آوردن چیز بیشتری چانهزنی کردهاند.
وزیر امور خارجه روسیه در ادامه سخنانش با اشاره به این که رایزنیهای بی سر و صدا بین مقامات ایرانی و آمریکایی در مورد چگونگی احیای گفتگوها از طریق رفع انسداد داراییهای ایران در خارج از کشور در ازای حل و فصل سرنوشت برخی از اتباع آمریکایی که با اتهامات روبرو هستند، انجام شده است. وی تصریح کرد روسیه از سناریوهایی که در راستای عادی سازی این روابط است استقبال می کند اما این موارد ربطی به برجام ندارد.
این اظهارات در حالی توسط وزیر امور خارجه روسیه بیان میشود که به گفتهی بسیاری از تحلیلگران روسیه یکی از موانع جدی تحقق برجام در دوره بعد از روی کار آمدن بایدن بوده است. در دوران مذاکرات و با شروع جنگ اوکراین بسیاری از تحلیلگران روسیه را جدیترین مانع بر سر راه توافق ایران و امریکا عنوان کردند و تاکید داشتند که روسیه در مذاکرات با آمریکا به عنوان واسطهی ایران، منافع خود را در مذاکرات دنبال میکرد تا منافع جمهوری اسلامی ایران را.
به نظر میرسد که آمریکاییها دنبال تفاهمی هستند که از طریق آن بتوانند آنچه را در برجام به دست نیاوردند حالا به دست بیاورند، علاوه براین بایدن تحت فشار کنگره قرار دارد که چیزی بیش از برجام به دست اورد زیرا به نظر اکثر جمهوریخواهان و حتی برخی عناصر دمکرات کنگره در برجام امتیازاتی از آمریکا گرفته شد که به باور آمریکاییها نباید آن امتیازات را میدادند. و برجام فقط در مورد مسائل هستهای بود، اما الان آمریکا میخواهد مسائل بالاتر از هستهای را هم با گفتگو حل کنند و از ایران امتیاز بگیرند. و اقعیت این است که جمهوری اسلامی ایران در ساختاری غیرحرفهای اعتماد به روسیه را به ویژه در برجام به مهمترین استراتژی خود تبدیل کرده است.
این رویکرد فرصت مهم بازگشت به توافق را از ایران گرفت و حالا بعد از چنین تعللی خود روسیه هم اعلام میکند که برجام قابل احیا نیست. در واقع این روسیه است که احیای برجام به نفع آن نیست.