در حالیکه ماجد الانصاری سخنگوی وزارت امورخارجه قطر گفت: توافق مبادله زندانیان میان ایران و آمریکا که با میانجیگری کشورش در حال انجام است، وارد مرحله اجرایی شده است. لورا روزن خبرنگار سیاست خارجی پایگاه خبری دیپلماتیک نیز از قول یک مقام امریکایی اعلام کرده است که با اعلام توافق مبادله زندانیان در ابتدای این ماه، گزارشها حاکی از آن است که ایران تا حد زیادی فرآیند انباشت اورانیوم با غنای ۶۰٪ را کاهش داده، ضمن آنکه تمدید غیررسمی آتشبس در یمن که اکنون وارد هجدهمین ماه خود میشود، بهبود روابط ایران و عربستان سعودی، همچنین عدم تکرار حملات مرگبار متقابل میان نیروهای نیابتی ایران با آمریکا که در ماه مارس منجر به کشته شدن یک پیمانکار آمریکایی در سوریه شد، دلایلی است که ایالات متحده نشانههای کاهش تنش با ایران و آرامسازی منطقهای گستردهتری را ببیند که از آن حمایت میکند. این مقام گفته که این ذهنیت نادرست در سطح عمومی وجود دارد که ما در قبال ایران نرمش نشان میدهیم یا که بیشتر از ایرانیها خواهان بازگشت سریع به میز گفتگو هستیم. ولی ایرانیها میدانند که ما در چنین نقطهای نیستیم. همچنین این را کاملا روشن کردهایم، به ویژه از سال گذشته به بعد.
در این میان جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی دولت جو بایدن روز سه شنبه در واشنگتن درباره توافق تبادل زندانیان میان تهران واشنگتن گفت: ما معتقدیم که کارها طبق تفاهمی که با ایران به دست آوردهایم پیش میرود. من برنامه زمانی دقیقی برای خروج این افراد از ایران ندارم. اما بدنبال افزایش این خبرها سه نماینده ارشد جمهوریخواه مجلس نمایندگان ایالات متحده روز سهشنبه در نامهای به جو بایدن، نگرانی شدید خود را درباره توافق نامعلوم احتمالی بین امریکا و جمهوری اسلامی ابراز کردند. مایکل مک کال، رئیس کمیته روابط خارجی مجلس، استیو اسکالیس، رهبر اکثریت مجلس، و الیز استفانیک، نماینده ارشد و رئیس عملیات حزبی جمهوریخواهان مجلس نمایندگان آمریکا در نامهای مشترک به دولت جو بایدن ضمن متهم کردن دولت به انجام معاملهای محرمانه با جمهوری اسلامی، نسبت به تهدیداتی که از این ناحیه متوجه امنیت ملی آمریکا میشود، ابراز نگرانی کردند. آنان تاکید کردند که هرگونه توافق که نتواند به طور دائم غنیسازی هستهای جمهوری اسلامی را متوقف کند، میتواند برنامه هستهای تهران را به عنوان تهدیدی برای امنیت ایالات متحده تقویت کند.
علاوه بر این، جمهوریخواهان مدعی هستند که اگر چنین توافقی وجود داشته باشد، به طور بالقوه قانون بازنگری توافق هستهای سال ۲۰۱۵ را که طی آن دولت موظف شده تمام موضوعات مرتبط با تصمیمات برنامه هستهای را به اطلاع کنگره برساند نقض میکند.
بر پایه این گزارش، در این نامه از آزادسازی ۶ میلیارد دلار وجوه مسدود شده جمهوری اسلامی در ازای آزادی پنج زندانی آمریکایی انتقاد شده به نحوی که این توافق، سوء ظن تفاهم هستهای پنهانی با تهران را در بین نمایندگان مجلس برانگیخته است.
امضاکنندگان این نامه با اشاره به ارتباط احتمالی بین کاهش فعالیتهای غنیسازی اورانیوم جمهوری اسلامی و توافق مبادله زندانیان، استدلال کردند که همزمانی این رویدادها ممکن است توافق مبادله زندانیان و یک تفاهم هستهای پنهانی را شامل شود.
آزادی زندانیان اولین گام از توافقی است که بر اساس آن ۶ میلیارد دلار دارایی مسدود شده ایران در کره جنوبی در ازای اجازه خروج این پنج شهروند آمریکایی از ایران، آزاد میشود اما دولت بایدن هرگونه توافق هسته ای را نفی میکند اما افزایش فروش نفت ایران و فاصله گیریش از روسیه موید این امر است. دولت بایدن قصد دارد تا انتخابات ریاست جمهوری فضای تنش را مدیریت کند تا چالش بزرگی ایجاد نشود.