نشست مخالفان «مترقی» جمهوری‌اسلامی در برلین: همه با هم یا همه با من ممکن نیست

پنجشنبه – ۲۸ سپتامبر،‌ ۶ مهر – بنیاد فردریش ابرت، نزدیک به حزب سوسیال دموکرات آلمان، میزبان نشست «همگرایی برای زندگی» بود؛ جمعی از فعالان مخالف جمهوری اسلامی که خود را به عنوان «نیروهای مترقی» معرفی می‌کنند.

این جمع می‌گوید حل بسیاری از مشکلات و بحران‌های ایران مشروط به عبور از جمهوری اسلامی است، اما گذار از نظام سیاسی کنونی، بدون روشن بودن طرح‌های آینده، به تنهایی ضامن فردایی بهتر نیست.

به گزارش بی بی سی در این نشست برخی از چهره‌های سیاسی و فرهنگی و نمایندگان احزاب و گروه‌های سیاسی و مدنی شرکت داشتند که از جمله می‌توان به حامد اسماعیلیون، فرج سرکوهی، میهن روستا و همچنین نمایندگانی از احزاب کرد، بلوچ و عرب اشاره کرد.

امید رضایی، روزنامه‌نگار و مجری بخش اول برنامه، از پرستو فروهر پرسید آیا «دادخواهی می‌تواند نخ تسبیح کنار هم آمدن مخالفان باشد؟»

خانم فروهر با پاسخ مثبت به این سوال، گفت که دادخواهی ظرفیت آن را دارد که ورای طرح یک خواست، موضوعی برای سازماندهی و بسیج سیاسی باشد.

شورا مکارمی، مردم‌شناس و پژوهشگر در مرکز ملی پژوهش‌های فرانسه، گفت همگرایی نیروهای مترقی مستلزم اقدام‌‌های عملی و درس گرفتن از جنبش‌هایی مانند «اعتصاب زنان» در آرژانتین است.

او با تاکید بر پیوند فعالان ایرانی با نهادهای مدنی کشورهای دیگر گفت یکی از کارهای ضروری از طرف ایرانیان خارج از کشور آن است که تصور جامعه مدنی کشورهای دیگر از جمهوری اسلامی را تغییر دهند.

خانم مکارمی گفت:‌ «باید به آنها نشان داد که جمهوری اسلامی برخلاف آن چیزی که می‌گوید ضدامپریالیستی نیست. باید نشان داد که برخلاف شعارهایش این یک حکومت ضدسرمایه‌داری نیست.»

او همچنین با اشاره به فعال شدن ایرانیان خارج از کشور در اعتراضات یک سال گذشته، گفت دیگر گفتمان اصلاحات کاملا پایان گرفته و مرزهای میان ایرانیان خارج و داخل از بین رفته است.

کاوه کرمانشاهی، از شبکه حقوق بشر کردستان، در این نشست گفت اصطلاح «خارج‌نشین» بار منفی نادرستی دارد و هرچند که موتور اصلی تحولات سیاسی درون ایران است، اما این نافی مسئولیت و امکان اثرگذاری ایرانیان خارج از کشور نیست.

آقای کرمانشاهی گفت: «خیلی از آنهایی که از ایران رفته‌اند به این دلیل رفته‌اند که نمی‌توانستند آنجا بمانند و نباید این را فراموش کرد. ظلم جمهوری اسلامی در ایران متمرکز است اما از مرزهای آن فراتر می‌رود، و مبارزه با آن هم باید از مرزها فرا برود.»

او در اشاره به ضرورت تقویت مبارزه فرامرزی گفت بعد از یک سال که از آغاز جنبش «زن، زندگی، آزادی» می‌گذرد، دیگر همه به این نتیجه رسیده‌اند که «همه با هم یا همه با من ممکن نیست.»

او گفت این برخورد حذفی محدود به گروه‌هایی نیست که از هم اکنون شاه یا رییس جمهورشان را انتخاب کرده‌اند و از جمله می‌توان در میان برخی از نیروهای مترقی هم چنین رویکردی را دید.

تصور اصلاح‌پذیری رژیم کاملا باطل شده

بخش دوم این نشست با حضور سه سیاستمدار آلمانی و آرش سرکوهی از جمع «همگرایی برای زندگی» برگزار شد و سوزان کوبل از روزنامه اشپیگل مجری برنامه بود.

نیلز اشمیت، سخنگوی سیاست خارجی حزب سوسیال‌دموکرات‌ در پارلمان، گفت: «آنچه در ایران اتفاق می‌افتد یک پروسه انقلابی است. رژیم حمایت مردم را از دست داده و مطلقا هم اصلاح پذیر نیست».

آقای اشمیت در نقد سیاست دولت‌های اروپایی در قبال ایران گفت:‌ «ما قبلا فکر می‌کردیم باید جناح اصلاحطلب را تقویت کنیم. اما این تصور دیگر باطل شده و باید آن را کنار گذاشت».

پس از آن حاضران جنبه‌های مختلف سیاست کشورهای غربی درباره ایران، از جمله در زمینه هسته‌ای، تحریم‌ها و قرار دادن سپاه در فهرست تروریستی را به بحث گذاشتند.

در بخش دیگری آرش سرکوهی درباره تفاوت جمع «همگرایی برای زندگی» با دیگر گروه‌های سیاسی گفت:‌ «ما نمی‌خواهیم یک حزب و سازمانی کنار ده‌ها سازمان دیگر باشیم، یا اینکه در صف اول جلوی آنها باشیم. هر کدام ما در گروه‌های مختلفی فعال هستیم. اما می‌خواهیم تسهیلگر ارتباط بقیه باشیم. ما حزب نیستیم. سازمان نیستیم. سوال این است که چه طور اردوگاه مترقی را تقویت کنیم. چه طور گرایش‌های مختلف با همدیگر همکاری کنند. همکاری‌هایی که فقط از شعار همبستگی فراتر برود».

اعظم بهرامی، کنشگر و پژوهشگر محیط زیست، در معرفی این جمع به بی‌بی‌سی فارسی گفت تا کنون تمرکز فعالیت ایرانیان خارج از کشور بر دولت‌ها و رابطه با سیاستمداران بوده و سخنران‌ها را از احزاب می‌آوردند و نگاهی که جایش خالی بود اتکا به گروه‌های مدنی و آدم‌هایی بوده که در همین کشورها در تلاش برای آزادی و برابری بوده‌اند، تا آنها را همراه کنیم و آنها سیاستمدارانشان را وادار به موضع‌گیری و اقدام عملی بکنند.

خانم بهرامی گفت تا کنون بسیاری از گروه‌ها شرحی از وضعیت موجود و بحران‌ها داده‌اند، اما بررسی تطبیقی ایران در کنار کشورها و پیشنهادهایی که پیگیری عملی شود وجود ندارد.

او گفت باید موضوعات ستم و نابرابری در ایران و خاورمیانه را تبدیل به موضوعات جهانی کرد.

او با اشاره به وخامت بسیاری از شاخص‌های اجتماعی در ایران گفت وضعیت محیط زیست، زنان، آموزش و مسائلی از این دست، گفت ما باید به کشورهای دیگر نشان دهیم که حل اینها، که بخشی از توسعه پایدار هم هست، و همین طور رسیدن به یک حکمرانی سالم و دموکراتیک در ایران، همراه با منافع آنها است.

آقای سرکوهی در پاسخ به بی‌بی‌سی فارسی گفت:‌ «ما تلاش کرده‌ایم تا ضمن استفاده از تجربه نسل قبلی، نسل جوانتری را از گروه‌ها و جنبش‌های مختلف گرد هم بیاوریم. نهادها، احزاب، گروه‌های مختلف وجود دارند که سال‌ها است فعالیت می‌کنند و برخی هم در یک سال گذشته شکل گرفته‌اند. ما دنبال این هستیم که چه طور پلتفرمی بسازیم تا اینها به سمت یک همگرایی سیاسی بروند. چون جای یک گفتمان و نیروی مترقی قوی در سپهر سیاسی ایران خالی است.»

او درباره برنامه برای فشار به دولت‌های غربی در خصوص ایران گفت:‌ «کمک به افرادی که آسیب دیده‌اند و داخل ایرانند یا فرار کرده‌اند و در ترکیه هستند اولویت دارد و شدنی است. مساله بسیار حیاتی که امکان مالی و عملی آن را دارند تامین دسترسی آزادانه به اینترنت است و ما در این زمینه فشار می‌آوریم.»