چالش ها و پیامدهای وقوع انفجار تروریستی در کرمان

همزمان با مراسم سالگرد کشتن قاسم سلیمانی فرماندۀ پیشین نیروی قدس سپاه پاسداران ، مواد انفجاری که در دو ساک جداگانه جاسازی شده بود و در نزدیکی گورستان گلزار شهدا در کرمان محل دفن وی از راه دور منفجر شد و به کشته شدن بیش از صد و دوازده نفر و زخمی شدن دویست و بیست نفر دیگر منجر شد. احمد وحیدی وزیر کشور ضمن تشریح جزئیات انفجارهای کرمان اظهار داشت نخستین انفجار در بین مردم صورت گرفته است. وی گفت انفجار دوم با فاصله 20 دقیقه در نقطه‌ای دیگر اتفاق افتاده است. وحیدی همچنین اظهار داشت انفجارها بسیار شدید با ساچمه‌های فراوان بوده است. وحیدی گفت پرتاپ این ساچمه‌ها که در مواد منفجره کار گذاشته شده بود موجب شهادت بسیاری از افراد شده است. در واکنش به انفجارهای دیروز کرمان، علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی در پیامی خطاب به مسببان و عاملان این انفجارها گفت که آنان از هم اکنون آماج قطعی سرکوب و مجازات عادلانه خواهند بود. بدانند که این فاجعه آفرینی پاسخ سختی در پی خواهد داشت.
در پی این انفجارها که یکی از بزرگ‌ترین عملیات تروریستی در ایران در سال‌های اخیر بوده است، با وجود این که هیچ گروه یا شخصی تاکنون مسئولیت این انفجار را به عهده نگرفته است ،جمهوری اسلامی ایران اسرائیل و امریکا را متهم اصلی این انفجارها معرفی کرده است و‌مدعی است که این اقدام توسط اسرائیل صورت گرفته است.
با این حال وزارت خارجه امریکا در پی انفجارهای تروریستی در کرمان هم دخالت خود و هم دخالت اسرائیل در این انفجارها را رد کرده است.
وزارت خارجه امریکا اعلام کرده است واشنگتن به هیچ وجه در انفجارهای ایران دخالتی نداشته است.واشنگتن تاکید کرده است دلیلی وجود ندارد که اسرائیل در این انفجارها دست داشته باشد.
در این میان بسیاری از کشورها از جمله عربستان سعودی این اقدام را مجکوم کردند. سرویس سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز در بیانیه‌ای اعلام کرد: اتحادیه اروپا با شدیدترین لحن بمب‌گذاری در شهر کرمان در ایران را محکوم و همبستگی خود را با مردم ایران ابراز می‌کند.این اقدام تروریستی باعث مرگ و زخمی شدن شوک‌آور غیرنظامیان شده است، دل‌های ما اکنون با قربانیان و خانواده‌های آن‌هاست، مرتکبان بایستی پاسخگو شوند.
جان کربی، هماهنگ‌کننده ارتباطات راهبردی شورای امنیت ملی آمریکا نیز چهارشنبه گفت: ما به هیچ وجه هیچ شاخصی مبنی بر دست داشتن اسرائیل در انفجار اخیر در ایران نداریم. ما جزئیاتی در خصوص اینکه چه کسی پشت انفجارها در ایران است، نداریم.
برخی تحلیلگران معتقدند که شیوه انجام‌عملیات تروریستی شباهتی به اقدامات تروریستی اسرائیل ندارد. زیرا اسراییل به دنبال هدفهای راهبردی و نیز ترور افراد کلیدی میباشد در همین حال اسرائیل هم در توئیتر اعلام کرده است مردم عادی در ایران را نمی‌کشد و این عملیات هیچ ارتباطی به اسرائیل ندارد.
اربارا اسلاوین- تحلیلگر سیاست خارجی در شبکه ایکس گفت بعد ترور سلیمانی حکومت ایران وعده تلافی داده بود و آن‌ها پاسخ‌هایی هم داده بودند ولی گویا باعث جلوگیری از این گونه حمله‌‌ها به ایران نشده است. بگذارید به وضوح بگوییم، کسانی در ایران هستند که هیچ علاقه‌ای به قاسم سلیمانی نداشتند و کسانی هم هستند که علاقمند به او بودند. این انفجارها نشان‌دهنده نوعی شکاف در دستگاه اطلاعاتی جمهوری اسلامی است که برای چنین حمله‌ای در مراسم سالگرد قاسم سلیمانی آماده نبودند. نمی‌شود دقیق گفت کار چه کسانی است، درون ایران یا مجاهدین خلق، ولی در زمانی روی می‌دهد که تنش‌ها بین گروه‌های مورد حمایت ایران و اسرائیل و ایالات متحده، بالا گرفته است. ما شاهد کشتن یک فرمانده ایرانی از سوی اسرائیل در سوریه و در روز کریسمس بودیم. شاهد کشتن یک فرمانده حماس بودیم که به مقامات ایران نزدیک بود. این به نوعی نشانه خارج شدن شرایط از حالت عادی در حمله به عوامل ایران یا مورد حمایت ایران است که پیش از این شاهدش نبوده‌ایم. من نگران این هستم که ایران را مجبور به نشان دادن واکنش در ابعادی وسیع‌تر نسبت به آن‌چه پس از کشته شدن قاسم سلیمانی نشان داد،‌ کند.
جمهوری اسلامی همواره در این سال‌ها اعلام کرده است که امنیت مهم‌ترین دستاورد جمهوری اسلامی است که به واسطه اقتدار جمهوری اسلامی برای مردم فراهم شده است. با این حال وقوع چنین‌ عملیات تروریستی گسترده‌ای نشان می‌دهد که جمهوری اسلامی تا چه حد در تامین امنیت شهروندان ناموفق بوده است.
برخی تحلیلگران معتقدند که دلیل این ناامنی این است که جمهوری اسلامی تمرکز خود را به جای تامین امنیت مردم، بر موارد مورد نظر خود مانند حجاب قرار داده است. آنها تاکید دارند دوربین‌هایی که می‌بایست برای کنترل لحظه به لحظه فضای اجتماعی و تامین امنیت در فضاهای پر ازدحام مورد استفاده باشد، برای کنترل حجاب مورد استفاده قرار گرفته و‌ امنیت فضای عمومی و‌ مردم مخدوش شده است. و بیش از یک سوم این نیروها در گیر این مسایل هستند.
از سوی دیگر برخی اصولگرایان در مخالفت طرح چنین مسائلی را درشرایط فعلی مناسب نمی دانند و‌با تاکید بر این که در چنین شرایطی باید تمرکز را بر تهدید خارجی قرار داد، معتقدند که نباید مسائل داخلی را دستاویز انتقاد در چنین شرایطی قرار داد. اما نباید این نکته را فراموش کرد که جمهوری اسلامی خود از اغاز کنندگان سیاست ترور در منطقه بعد از انقلاب اسلامی بوده است و هم اکنون نیز در حال درکیری غیر مستقیم با امریکا و اسراییل است .
صرفنظر از این موارد کارشناسان و‌تحلیلگران معتقدند که در سال‌های اخیر جمهوری اسلامی به دلایل مختلف از تامین امنیت که مهم‌ترین امتیاز در فضای متشنج داخلی بوده است، ناتوان است و‌بیش از هر اقدامی باید در راستای تامین امنیت شهروندان و‌برخورد با عملیات تروریستی اقدام‌کند. این دومین بار است که این اتفاق برای مردم در کرمان رخ میدهد بار نخست براثر ناکارامدی و اشتباه مسیولین صدنفر در زیرو دست وپا در سال 98 کشته شدند و این بار بخاطر انفجار. ودر هر دو بار نه یک نفر برکنار شد و نه یک نفر استعفا داد. این نشاندهنده مسیولیت ناپذیری مقامات جمهوری اسلامی اسات که معتقدند تشنه خدمتند تا تشنه قدرت.