«تحول مهم» در مذاکرات آتش بس غزه

میانجی‌های جنگ در غزه، روز دوشنبه متن پیش‌نویس نهایی یک توافق برای پایان‌دادن به این جنگ را ارائه کردند. این تحول پس از نشستی شبانه و «تحولی کلیدی» در گفت‌وگوهایی که نمایندگان جو بایدن، رئیس‌جمهور ایالات متحده، و همچنین نمایندهٔ دولت آتی دونالد ترامپ نیز در آن حضور داشتندف به دست آمد. به گفتهٔ یک مقام آگاه از مذاکرات، طرف‌های میانجی این متن را در دوحه (پایتخت قطر) به هیئت‌های اسرائیل و حماس تحویل دادند. حاضران اصلی در جلسه، رؤسای سازمان‌های اطلاعاتی اسرائیل (موساد و شین‌بت) و نخست‌وزیر قطر بودند. استیو ویتکاف، که قرار است با آغاز ریاست‌جمهوری ترامپ به‌عنوان نمایندهٔ ویژهٔ آمریکا منصوب شود، در این جلسه حاضر بود. هم‌زمان، برت مک‌گورک (فرستادهٔ دولت بایدن) نیز در دوحه حضور داشت. مذاکره‌کنندگان می‌گویند «۲۴ ساعت آتی» برای دستیابی به توافق تعیین‌کننده خواهد بود.

به گفتهٔ منابع نزدیک به دو طرف، فضای گفت‌وگوها نسبتاً پیشرفت داشته است. اسرائیل پیش‌نویس را دریافت کرد و سران خود را در جریان مفاد آن گذاشت. حماس نیز مشغول بررسی این متن است.

یک مقام ارشد اسرائیلی گفت اگر حماس به پیشنهاد فعلی پاسخ مثبت دهد، طی چند روز می‌توان توافق را نهایی کرد. یک مقام فلسطینی نزدیک به مذاکرات هم گزارش داد که اخبار دوحه «بسیار امیدوارکننده» است. در طول بیش از یک سال گذشته، ایالات متحده، قطر و مصر تلاش کرده‌اند این جنگ را پایان دهند، اما تاکنون بی‌نتیجه مانده بود.

یکی از انگیزه‌های مهم برای توافق، ۲۰ ژانویه یعنی آغاز دورهٔ ریاست‌جمهوری ترامپ است. ترامپ تصریح کرده اگر گروگان‌های اسرائیلی پیش از ورودش به کاخ سفید آزاد نشوند، «هزینهٔ سنگینی» در پی خواهد داشت. بایدن هم می‌کوشد پیش از ترک قدرت، توافقی حاصل شود.

از مدت‌ها پیش، چهارچوب کلی مذاکره، پایان درگیری در مقابل آزادی گروگان‌های اسرائیلی در دستان حماس و آزادی شماری از زندانیان فلسطینی در زندان‌های اسرائیل بود. بااین‌حال، حماس خواهان آن است که این توافق در نهایت پایان جنگ و عقب‌نشینی ارتش اسرائیل از غزه را تضمین کند. اسرائیل هم می‌گوید جز با خلع سلاح کامل حماس، جنگ پایان نخواهد یافت.

دولت آتی ترامپ به‌شدت پیگیر موضوع است. ترامپ گفته اگر گروگان‌ها آزاد نشوند، تهدیدی جدی متوجه حماس خواهد بود. استیو ویتکاف، نمایندهٔ ترامپ، هم‌اکنون بارها به قطر و اسرائیل سفر کرده؛ از جمله جمعهٔ گذشته در دوحه بود، شنبه به اسرائیل رفت تا با نتانیاهو دیدار کند و مجدداً به دوحه بازگشت. بایدن نیز یکشنبه با نتانیاهو تلفنی حرف زد و بر «نیاز فوری به آتش‌بس در غزه و آزادی گروگان‌ها، همراه با تسریع کمک‌های بشردوستانه در سایهٔ توقف درگیری» تأکید کرد.

دیدگاه‌های داخلی در اسرائیل دربارهٔ توافق ضدونقیض است: بتسالل اسموتریچ، وزیر دارایی افراطی اسرائیل، پیشنهادات اخیر را نوعی «تسلیم» و «فاجعه برای امنیت ملی اسرائیل» خوانده است.

ادامهٔ درگیری در غزه

روز دوشنبه هم حملات هوایی اسرائیل در غزه ادامه داشت که دست‌کم ۲۱ نفر را کشت. به گفتهٔ مقام‌های درمانی، پنج تن از آن‌ها در مدرسه‌ای جان باختند که پناهجویان در آن جا داده شده بودند.

چند ماهی است نبردها به‌ویژه در شمال غزه متمرکز شده؛ اسرائیل می‌گوید می‌خواهد جلوی تجدید قوا و استحکام حماس را بگیرد، در حالی که فلسطینیان، اسرائیل را متهم می‌کنند که می‌خواهد حائل مرزی را برای همیشه از سکنه خالی کند.

ابوعبیده، سخنگوی شاخهٔ نظامی حماس، گفت در ۷۲ ساعت گذشته مبارزانش به نیروهای اسرائیلی حمله کرده و دست‌کم ۱۰ سرباز را کشته و چندین نفر را زخمی کرده‌اند. اسرائیل روز شنبه تأیید کرد که چهار سربازش کشته شده‌اند.