روزنامه هم‌میهن: آقای پزشکیان (خامنه‌ای) شتر سواری دولا دولا نمی‌شود، بالاخره مذاکره می‌کنید یا نمی‌کنید؟

در حالیکه دونالد ترامپ بعد از گذشت دو هفته از بازگشتش به کاخ سفید، مواضع روشن خود در قبال ایران را گفت و انتظار می‌رود که مسئولان حک.مت جمهوری اسلامی نیز پاسخ روشنی بدهند. در ایران، اما خبری از صراحت نیست. سخنگوی دولت پزشکیان از اصل «عزت، حکمت، مصلحت» می‌گوید. وزیر خارجه جمهوری اسلامی از شکست خورده بودن سیاست فشار حداکثری گفته و اشاره‌ای هم دارد که ایران دنبال سلاح هسته‌ای نیست. معاون اول رئیس جمهور اسلامی به فتوای خامنه‌ای درباره موضوع سلاح هسته‌ای اشاره کرد و خلاصه اینکه کسی پاسخ روشن نمی‌دهد که بالاخره قرار است مذاکره انجام بشود یا نشود.

روزنامه اصلاح‌طلب هم میهن به این رویکرد غیر شفاف انتقاد کرده و نوشته: بالاخره پس از گذشت بیش از ۱۵روز از آغاز دوره جدید ریاست‌جمهوری، ترامپ از سیاست خود درباره ایران نیز رونمایی کرد؛ هرچند خودش مدعی است که چندان راضی به این سیاست نبوده، ولی فشار اطرافیان موجب شده که بپذیرد اما در طرف ایرانی هیچ رویکرد روشنی که پاسخ آن تلقی شود تاکنون بیان نشده است؛ البته وقت هست و می‌توان یکی دو روز هم صبر کرد.

در هر صورت، انتظار می‌رود که در درجه اول پاسخ ایران صریح و روشن باشد. استخوان لای زخم نباشد. مثل کسانی نباشید که قادر به گرفتن تصمیم نیستند و هنگام سخن گفتن گویی چند تا سنگ‌ریزه در دهان دارند. متاسفانه در همین روزها صداهای گوناگونی در ایران شنیده می‌شود. مسئولیت این موضوع برعهده شخص آقای رئیس‌جمهور است و باید سیاست پیش‌رو را متمرکز و صریح مدیریت کند و تصمیم بگیرد.

هم‌میهن ادامه میدهد: شترسواری دولادولا نمی‌شود. ابتدا دبیر شورای‌عالی امنیت ملی سخنانی به نسبت مثبت و روشن گفت. بلافاصله آقای شمخانی از سازمان انرژی دیدار کرد و خبری در پایگاه اطلاع‌رسانی دولت منتشر شد مبنی بر اینکه وی مسئول پرونده هسته‌ای است. ظاهراً خبر را با راهنمایی خودشان تنظیم کرده بودند و سپس از خروجی سایت‌های منتشرکننده خبر اولیه حذف شد. بلافاصله وزارت خارجه ادعای آقای شمخانی را تکذیب کرد.

این روزنامه اصلاح‌طلب ادامه میدهد: ما نمی‌دانیم واقعیت چیست؛ ولی می‌دانیم که اولاً، پزشکیان در مدیریت امور غایب است. ثانیاً سالی که نکوست از بهارش پیداست، وقتی که آغاز روند مذاکرات چنین باشد؛ وای به حال پایانش. اکنون مسئله این نیست که گفت‌وگو بشود یا نشود؛ ما پیش ازاین مرحله هستیم. اگر قرار است گفت‌وگو نکنید، با شجاعت و صراحت آن را اعلام نمایید. تکرار صدباره اصول «عزت، حکمت و مصلحت» دردی را درمان نمی‌کند؛ چون فرض است که همیشه بر این اساس عمل شده است.

روزنامه هم میهن از پزشکیان میخواهد که: نظرتان را درباره اصل مذاکره اعلام کنید. اجرای این شعار مرحله بعدی است. خوشبختانه دیگر نیازی به حضور کشورهای اروپایی هم نیست، که کسی مثل آقای جلیلی وسط بیفتد و‌ هر روز در یک کشور بساط مذاکرات بی‌فایده را پهن کند و مذاکره برای مذاکره باشد. اول باید اصل مذاکرات را پذیرفت یا رد کرد.
البته بدون لکنت زبان و ابهام و ایهام. اگر رد شد که دیگر هیچ؛ باید به ترامپ گفت هر کاری دوست داری بکن، ما هم کار خود را انجام می‌دهیم. مسئولیت آن را هم شجاعانه باید پذیرفت. تا همین فردا می‌توان آن را اعلام کرد. اگر هم مذاکره را می‌پذیریم، این را هم صریح و روشن باید اعلام کرد. البته، معنایش آغاز مذاکره نیست؛ بلکه باید حدود مذاکره را روشن کرد.

هم میهن ادامه میدهد: از نظر ترامپ، موضوع بر سر ساخت یا دسترسی به بمب هسته‌ای است. اگر فقط همین است، پاسخ آقای وزیر خارجه ایران روشن است که گفت: «اگر موضوع اصلی این است که ایران به دنبال سلاح هسته‌ای نرود، این قابل‌حصول است. فتوای رهبری نیز وجود دارد که تکلیف را برای همه ما روشن کرده است.» اگر هم نکات دیگری مطرح شود، می‌توان آنها را به‌عنوان دستور مذاکره پذیرفت یا نپذیرفت. در هر حال، گام اول و ضروری تعیین اصل انجام یا رد مذاکره است.

این روزنامه اصلاح‌طلب پیشنهاد می‌کند: اگر پذیرفته شد، در گام دوم باید مسئولیت آن کاملاً روشن شود و متولی مستقیمی داشته باشد. به‌علاوه، کل ساختار سیاسی و رسانه‌ای کشور در خدمت و حمایت مسئول مذاکرات باشند؛ و الا اگر قرار باشد صداهای متضاد شنیده شود، همان بهتر که مذاکره نکنید.

این روزنامه اصلاح‌طلب یادآوری میکند: فراموش نکنیم که آمریکایی‌ها آتش تهیه خود را هم آغاز کرده‌اند. روزنامه نیویورک‌تایمز به نقل از مقامات آمریکایی گزارش کرده است که یک تیم مخفی از دانشمندان ایرانی در حال بررسی رویکردی سریع‌تر، هرچند ابتدایی‌تر، برای توسعه یک سلاح هسته‌ای هستند و بعید نیست که هدف آنان همین باشد که فضاسازی علیه ایران را تشدید کنند.

هم‌میهن ادامه میدهد: رد کردن مذاکره تقریباً غیرممکن است. اول به دلیل شعارها و سیاست اعلامی و وعده‌های آقای پزشکیان. دوم اینکه مطابق معیارهای قرآنی هم: «اگر دشمنان به صلح گرایند، تو هم به صلح گرای، و بر خدا توکل کن، که یقیناً او شنوا و داناست.» (سوره انفال، آیه۶۱) شاید گفته شود که آنان به صلح نگرویده‌اند، خُب این را از طریق پیش‌فرض‌های مذاکره یا از خلال گفت‌وگوها می‌توان ثابت کرد. ترامپ حداقل در مرحله‌ کنونی چیزی را که ناقض این گرایش باشد، مطرح نکرده است.

این روزنامه اصلاح‌طلب پیشنهاد مدهد که، در این شرایط و پس از اعلام صریح موضع ترامپ و دعوت وی از آقای پزشکیان برای مذاکره، انتظار می‌رفت که آقای رئیس‌جمهور از بیان سخنان تکراری جدلی پرهیز کنند؛ سخنانی مثل اینکه: «مگر می‌شود کشوری که ۱۵ دوست و کشور همسایه دارد به این راحتی تحریم کرد؟ با دید بلند اگر جلو برویم، سال آینده مشکلات را با کمک همه و نیز تدبیر رهبری انقلاب حل خواهیم کرد.»

این حرف‌ها هیچ مشکلی را حل نمی‌کند. بهتر است که آقای رئیس‌جمهور حداکثر تا روز جمعه مواضع روشن ایران را با کسب موافقت و تایید نظر رهبری اعلام کند که آیا می‌خواهیم مذاکره کنیم یا خیر؟ درغیراین‌صورت، هزینه «دیرتصمیمی» را خواهیم پرداخت که از هزینه «بدتصمیمی» بیشتر است. هنگامی که تصمیم نهایی و رسمی ایران اعلام شد؛ آنگاه بهتر می‌توان آینده را تحلیل کرد.

روزنامه هم میهن اما به این اشاره نمیکند که مسئول و تصمیم گیرنده اصلی شخص علی خامنه‌ای است و رفتار علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی حاکی از سردرگمی است واین موجب شده که بر سر مذاکره و چند و چون آن میان مقام‌های حکومت جمهوری اسلامی نظر واحدی وجود نداشته باشد.