ایرانیان غصه دارند

از سوی دیگر گسترش دموکراسی و نیز نهادهای مدنی و تقسیم قدرت در دنیای مدرن با نهاد دولت راه‌هایی را نشان می‌دهند که با استفاده از نظرسنجی‌های دقیق و کاربلد می‌توان اندوه و شادی آدمیان و کشورها را اندازه گرفت. این اندازه‌گیری در کشورهای با دموکراسی بالاتر بیشتر نمود دارد‌. در ایران شوربختانه حکومت ترجیح می‌دهد اگر هم قرار است حال مردم پرسیده شود از سوی دستگاه‌های دولتی و حکومتی باشد. این انحصار به آن‌ها اجازه می‌دهد عدد و نیز رفتارها و گرایش‌ها و خواسته‌ها و ناخواسته‌های ایرانیان را هرگاه مصلحت دانستند و هر چیزی را که ترجیح می‌دهند منتشر کنند. این است که‌اندازه‌گیری شادی و اندوه ایرانیان و مقایسه آن با دیروز و نیز با دیگر کشورها سخت است و جز شماری اندک نسبت به کل جمعیت بالای ۱۵‌سال اطلاعی از این اندازه‌گیری‌ها ندارند. شاید بتوان از چهره شهروندان در مراکز عمومی‌تر مثل مترو، نانوایی‌ها و صف پمپ‌بنزین‌ها و نیز محل‌های دیگر مثل کارخانه‌ها و پیاده‌روهای میدان‌های شهر و با نگاه کردن به چهره مردم نکاتی را به دست آورد اما بهتر بود اجازه داده می‌شد موسسه‌های نظر‌سنجی خودشان از شهروندان به صورت کارشناسی و حرفه‌ای می‌پرسیدند حالشان چطور است.

واقعیت این است که شهروندان ایرانی خوشحال نیستند و اندوه بزرگی در دل دارند. این اندوه بزرگ شاید از زاویه دید دولت و نهادهای دیگر چندان جدی گرفته نشود اما شهروندان غصه دارند. آن‌ها با استفاده از وسایل ارتباطات جمعی و هزاران شبکه اجتماعی از حال و روز دیگر کشورها اطلاع دارند و می‌بینند و می‌شنوند در دیگر سرزمین‌ها روزگار گونه‌ای است که شهروندان زیر بار فشار روانی کمتری نسبت به ایرانیان هستند.

اگر به سال۱۳۸۳ برگردیم و داستان پرونده هسته‌ای را از آن روز تا امروز دنبال کنیم ۲۰سال می‌شود‌. ۲۰سال است ایرانیان در‌باره یک گره بزرگ و کور می‌شنوند و می‌خوانند و با خود می‌گویند چرا این گره باز نمی‌شود. شهروندان در داوری‌های خود‌ – درست یا نادرست- این گره بزرگ را عامل اصلی تولید انبوه‌اندوه در ایران می‌دانند و زیر بار فشار روانی و نیز فشار مادی آن کمرشان خمیده می‌شود.