یهودیان برجسته فرانسه علیه سیاست‌های افراطی نتانیاهو؛ شکاف‌های عمیق در وفاداری تاریخی به اسرائیل

مخالفت با سیاست‌های دولت راست‌گرای افراطی نتانیاهو در فرانسه فقط محدود به چند چهره نیست؛ در دیگر کشورها نیز این صدای انتقاد از اسرائیل که تا پیش از این آرام و کم‌صدا بود، اکنون با شدت بیشتری به گوش می‌رسد. از جامعه یهودیان بزرگ فرانسه تا نخبگان فکری و فرهنگی، وفاداری بی‌قید و شرط به اسرائیل در برابر خشونت و جنگ بی‌رحمانه دولت نتانیاهو به چالش کشیده شده و بحث‌های انتقادی و وجدان‌محور در سراسر دیاسپورا بالا گرفته است.

هرچه بیشتر شخصیت‌های برجسته یهودی در فرانسه از سیاست‌ها و جنگی که دولت نتانیاهو با خشونت‌ترین روش‌ها علیه جمعیت فلسطینی در نوار غزه به راه انداخته، فاصله می‌گیرند. فیلسوف آلن فینکیلکروت می‌گوید: «انتظار می‌رفت و فقط مسأله زمان بود که درگیری‌ها، شکاف‌ها و جدایی‌های داخلی در اسرائیل به یهودیان دیاسپورای فرانسه نیز سرایت کند.»

این موضوع از آن جهت اهمیت دارد که حدود ۴۰۰ هزار یهودی فرانسوی بزرگ‌ترین جامعه یهودی در اروپا را تشکیل می‌دهند و به طور سنتی همیشه همبستگی عمیق و نزدیکی با اسرائیل داشته‌اند. هر سال از فرانسه بیشترین مهاجران به اسرائیل می‌آیند، کسانی که نه تنها با اسرائیل بلکه اکنون در اسرائیل زندگی می‌کنند.

علاوه بر این، بسیاری از یهودیان در فرانسه، برای هر احتمالی، علاوه بر پاسپورت فرانسوی، پاسپورت اسرائیلی نیز در جیب خود دارند. این پیوند همواره موضع آنها نسبت به اسرائیل را شکل داده است، بر اساس ضرب‌المثل کهن «حق با ما باشد یا غلط – کشور من» (بدون توجه به درست یا غلط بودن اقدامات دولت، به کشورم وفادارم).

از زمان حمله حماس به اسرائیل در هفتم اکتبر ۲۰۲۳ و واکنش‌های هرچه خشن‌تر دولت اسرائیل، تعداد کمی از شخصیت‌های یهودی در فرانسه جرأت کرده‌اند که موضعی انتقادی درباره این موضوع اتخاذ کنند. دلفین هورویلور، خاخام بین‌المللی شناخته‌شده به‌خاطر کتاب‌ها و سخنرانی‌هایش، در نامه‌ای سرگشاده که در مجله «تنوعا» تحت مدیریت خود منتشر کرده و اولین نفر از چند ده شخصیت امضا کننده آن بوده، اعتراف می‌کند: «از سر عشق به اسرائیل، بارها خودمان را به سکوت واداشته‌ایم.» در این نامه آمده است که اسرائیل در «مسیر سیاسی خطرناکی کج‌راهه» قرار دارد و «در انحطاط اخلاقی» است.

خاخام زن اعتراف می‌کند که مدت زیادی طول کشید تا وفاداری بی‌قید و شرط خود به اسرائیل را کنار بگذارد. او می‌گوید: «ما به خود می‌گفتیم هرگونه خودانتقادی یهودی تهدیدی برای وحدت مقدس قوم ماست و به دشمنان‌مان که می‌خواهند ما را نابود کنند، سلاح می‌دهد. برای اینکه کلمات‌مان به دست افراد نادرست نیفتد و علیه اسرائیل استفاده نشود، سکوت کردیم.» هورویلور تأکید می‌کند: «اما کسی که امروز واقعاً هم‌نوع خود را دوست دارد، باید به وجدانش گوش دهد و به وضوح بیان کند.»

نامه‌ای سرگشاده با همین مضمون در هفته‌نامه «Tribune de Dimanche» منتشر شد که توسط ۴۵ فیلسوف، مورخ، جامعه‌شناس و اعضای آکادمی فرانسوی امضا شده است. در این نامه، امضاکنندگان از سیاست‌های دولت اسرائیل در نوار غزه انتقاد کرده و خواستار توقف فوری جنگ و احترام به حقوق بشر و قوانین بین‌المللی شده‌اند. آن‌ها بر لزوم یافتن راه‌حل‌های سیاسی و دیپلماتیک به جای استفاده از زور تأکید کرده و از جامعه جهانی خواسته‌اند که در برابر نقض حقوق بشر در غزه واکنش نشان دهد.
از جمله امضاکنندگان برجسته این نامه می‌توان به آلن فینکیلکروت (فیلسوف و نویسنده)، اتین بالیبار (فیلسوف و جامعه‌شناس) و آلن لیپیتز (اقتصاددان و سیاستمدار) اشاره کرد. این نامه نمایانگر نگرانی‌های فزاینده نخبگان فکری فرانسه درباره تحولات اخیر در غزه و تأثیرات آن بر امنیت و ثبات منطقه است.

آن سینکلر، روزنامه‌نگار، در ستون خود در هفته‌نامه سیاسی «L’Express» می‌نویسد: «ما در درون خود از اقدامات دولت اسرائیل در نوار غزه زخمی و دچار تفرقه شده‌ایم.» او معتقد است که نحوه اقدام ارتش به دستور دولت نتانیاهو در آنجا قابل توجیه نیست. او می‌گوید: «مدت‌ها سکوت کردیم چون نمی‌خواستیم در برابر رشد ضدیهودیت، تفرقه‌ای در میان خودمان ایجاد شود، اما امروز می‌دانیم: یهودیان آن‌قدر رنج کشیده‌اند که نمی‌توانند تحمل کنند به نام آن‌ها درد و آسیب وارد شود.»

مارک کنوبل، مورخ و کارشناس ضدیهودیت، نیز در «Express» می‌نویسد: «با توجه به رادیکال شدن سیاست و جنگ‌افروزی اسرائیل، یهودیان دیگر نباید سکوت کنند.» او می‌گوید همیشه برای وجود اسرائیل در صلح و امنیت تلاش کرده و همچنان به آن پایبند است. اما ادامه می‌دهد: «تحولات کنونی در اسرائیل و به ویژه وضعیت فاجعه‌بار در نوار غزه مرا قانع کرده است که یهودیانی که در خارج از کشور زندگی می‌کنند، موظف به وفاداری بی‌قید و شرط نیستند، بلکه حق و حتی وظیفه دارند که نظر خود و به ویژه نقدهایشان را به وضوح بیان کنند.»

حتی یوناتان آرفی، رئیس CRIF، که اتحادیه سراسری سازمان‌های یهودی در فرانسه است و سال‌ها تلاش کرده هرگونه انتقاد به سیاست‌های اسرائیل را به عنوان حمله‌های ضدیهودی رد کند، اکنون با احتیاط از سیاست‌ها و جنگ اسرائیل در نوار غزه فاصله می‌گیرد: «ما خطر سوءاستفاده و استفاده ابزاری از سخنانمان را می‌بینیم و بنابراین تلاش می‌کنیم با تعادل و نهایت دقت رفتار کنیم.»

در عین حال، آرفی بر این باور است که «دموکراسی عمیقاً ریشه‌دار در اسرائیل قادر خواهد بود به درستی نسبت به سیاست‌های دولت واکنش نشان دهد و درباره آن اظهار نظر کند.» در این زمینه، او یادآور می‌شود که CRIF به سخنان وزیر دارایی راست‌گرای افراطی، بزالئل سموتریچ، واکنش انتقادی نشان داده است؛ کسی که چند ماه پیش در سفری به پاریس و در سخنرانی در برابر یهودیان فرانسوی، تأکید کرد که اسرائیل قصد دارد نوار غزه را از ساکنان فلسطینی آن «پاکسازی» کند و آنها را به کشورهای عرب همسایه تبعید نماید.

منبع:nd