این همان پرسشی است که جنگها بهخاطرش به درازا کشیده شده، یا دورههای نبرد در قفس انتظار و مذاکرات گیر افتادند، تا دشمن از لذت اعلام پیروزی، محروم شود. این از حیث انگیزههای روانی، اما از جنبه حساب سود و زیان، ایران خود را پیروز جنگ اخیر با اسرائیل یا جنگی که اسرائیل، با پشتیبانی گسترده آمریکا، علیه ایران به راه انداخت، قلمداد میکند. این در حالی است که قویترین جنگندههای آمریکا در حمله به تأسیسات هستهای ایران شرکت کردند.
گفتمان ایران میکوشد ترامپ را با این ادعا که «تو، هواپیماها و مادر بمبهایت نتوانستید آسیبی چشمگیر به تأسیسات ما وارد کنید» به خشم آورد. این در حالی است که نظام ایران، دیدگان خود را از دیگر خسارات، آن هم خساراتی بزرگ، از جمله در سطح فرماندهیها و توانمندیهای موشکی دیگر، و مهمتر از همه «بیحفاظی راهبردی» بسته است.
درست است که اسرائیل نیز متحمل خسارات سنگین مادی و معنوی شد، اما کوچکی جغرافیاییاش در مقایسه با فلات پهناور ایران، توانست این آسیبها را با تکیه بر برتری نظامی، اطلاعاتی و فناورانهاش و البته پشتیبانی ایالات متحده و غرب، رفع و رجوع کند.
آیا برنامه هستهای ایران پایان یافته است یا فقط به تعویق افتاده؟ و اگر چنین است، برای چه مدت به تعویق افتاده و تا چه اندازه آسیب دیده است؟
دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا، جمعه گذشته از هواپیمای ریاستجمهوری گفت که معتقد است «برنامه هستهای ایران دچار یک عقبگرد دائمی شده، هرچند ممکن است تهران آن را در مکان دیگری از سر بگیرد.»
این گفته ترامپ، عقبنشینی از مواضع چند روز پیش او است که در آن از «نابودی کامل» برنامه هستهای ایران سخن گفته بود. بنا بر گزارش وبسایت آمریکایی «آکسیوس»، استیو ویتکاف، فرستاده کاخ سفید، قصد دارد طی روزهای آینده با عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، در اسلو دیدار کند تا مذاکرات هستهای را از سر بگیرند.
این بدان معناست که ما به نقطه پیش از جنگ یا همان «گفتوگو بر سر برنامه هستهای» بازگشتهایم نه آنکه این برنامه در اثر بمباران سهمگین آمریکا عملا نابود شده باشد!
با اینهمه، اکنون فضای جنگی را در میان نیروهای نیابتی ایران در لبنان و عراق در واکنش به درخواستهای لبنانی و عراقی برای تحویل سلاح به دولت، شاهد هستیم. این مطالبه به این علت است که سلاح خارج از چارچوب دولت، بهانهای برای حمله اسرائیل، و چهبسا حتی آمریکا، در زمانی دیگر خواهد بود.
گفتمان «حزبالله» لبنان اما با لحنی چالشجویانه تاکید کرده: «سلاح پیشرفته خود را تحویل نخواهیم داد، حتی اگر «باراک» فرستاده آمریکا، روسای 3 قوه را زیر فشار قرار دهد زیرا این سلاح، «شرف ماست.»
در عراق نیز ابو علی العسکری، مسئول «کتائب حزبالله»، در گفتاری پرشور و حماسی در «ایکس» نوشت: «بگذار جهانیان، حتی آنکه ناشنواست، بشنود که سلاح مقاومت، امانت امام مهدی است نزد مجاهدان برای حفاظت از عراق و مقدساتش؛ و تصمیم به کنار نهادن این سلاح تنها به دست خود امام است.»
معنی این سخن عملا تا «ابد» است و البته، در گذر تاریخ هیچ امر ابدی وجود ندارد، چرا که تاریخ، در حرکت و دگرگونیست، و تاریخ متغیر و درحال حرکت، همان امر ابدی حقیقی است.
با این حال، این شکل از شعارهای حماسی، بیانگرعزم این گروهها بر جنگ یا دستکم تهدید به آن است، جنگی که اینبار درون میهن و میان خود مردم روی خواهد داد.
آنچه روی داد، فصلی از یک کتاب بود؛ نه همه کتاب.
منبع: روزنامه الشرق الاوسط