درخواست ۸۸ برنده جایزه نوبل برای آزادی عبدالله اوجالان؛ «قدم بعدی برای صلح در ترکیه»

در حرکتی بی‌سابقه، ۸۸ برنده جایزه نوبل، از جمله چهره‌های برجسته‌ای در زمینه صلح، فیزیک، شیمی و پزشکی، با انتشار نامه‌ای سرگشاده خطاب به رئیس‌جمهور ترکیه، رجب طیب اردوغان، خواستار آزادی عبدالله اوجالان، بنیان‌گذار زندانی حزب کارگران کردستان (پ.ک.ک)، شدند. امضاکنندگان این نامه تأکید کردند که در پی انحلال ساختاری پ.ک.ک و آغاز گفت‌وگوهایی از سوی کردهای ترکیه با دولت مرکزی، آزادی اوجالان باید گام بعدی منطقی در مسیر صلح باشد.

در این نامه آمده است: «ما خواستار آزادی آقای اوجالان و فراهم شدن کامل امکانات برای مشارکت او در روند صلح هستیم.»

به گزارش روزنامه آلمانی nd این نخستین بار نیست که چهره‌های جهانی در حمایت از اوجالان دست به ابتکار می‌زنند. تابستان سال گذشته نیز ۶۹ برنده نوبل با صدور بیانیه‌ای خواستار پایان دادن به حبس انفرادی او شدند. فشار ناشی از آن کارزار، در نهایت به کاهش محدودیت‌های ارتباطی برای اوجالان، پس از چهار سال حبس کامل، انجامید.

اما کارزار جدید با مشارکت ۸۸ برنده نوبل، از جمله شیرین عبادی، حقوقدان و فعال ایرانی، و جودی ویلیامز، فعال صلح‌طلب آمریکایی، بازتابی گسترده‌تر یافته است. این بار، علاوه بر برندگان جایزه صلح، برندگان نوبل در رشته‌های علمی نیز به این درخواست پیوسته‌اند؛ امری که به گفته ناظران می‌تواند به از سرگیری واقعی گفت‌وگوهای صلح میان دولت ترکیه و کردها کمک کند.

زمان انتشار این فراخوان نیز به‌طور حساب‌شده‌ای انتخاب شده است. چند روز پیش، در حرکتی نمادین، نخستین محموله از سلاح‌های پ.ک.ک در یک مراسم عمومی سوزانده شد. همچنین، رئیس‌جمهور اردوغان از تأسیس یک «کمیسیون پارلمانی صلح» خبر داده بود.

برندگان نوبل در نامه خود به اردوغان، خواستار برداشتن گام‌هایی مثبت برای حل مسئله کردها شده‌اند. آنان همچنین از سازمان ملل و نهادهای اتحادیه اروپا انتقاد کرده‌اند که در قبال وضعیت اوجالان و روند صلح، اقدامی مؤثر انجام نداده‌اند.

در بیانیه منتشرشده آمده است: «در زمانی که درگیری‌ها و بحران‌ها در جهان رو به افزایش است، ندای صلح‌طلبانه‌ی آقای اوجالان و تأکید او بر دموکراسی در ترکیه، چون فانوسی امیدبخش برای ملت‌های منطقه می‌درخشد.»

عبدالله اوجالان از سال ۱۹۹۹ تاکنون در زندان ایمرالی ترکیه به‌سر می‌برد. او نقش محوری در تأسیس پ.ک.ک داشت و تا پیش از دستگیری‌اش، چهره‌ای برجسته در جنبش چپ‌گرای کردها به شمار می‌رفت. او در سال‌های اخیر بارها با انتشار بیانیه‌هایی از درون زندان، بر لزوم دستیابی به راه‌حل سیاسی، برقراری دموکراسی و خودگردانی محلی در ترکیه تأکید کرده است.

در شرایطی که بحران‌های منطقه‌ای در حال تعمیق است و ناآرامی‌های داخلی ترکیه نیز رو به افزایش گذاشته، ابتکار عمل ۸۸ برنده نوبل می‌تواند گشایشی جدی برای بازاندیشی در راهبردهای ترکیه در قبال مسئله کردها باشد. کارشناسان معتقدند تحقق چنین درخواستی نه‌تنها می‌تواند به صلح داخلی در ترکیه کمک کند، بلکه پیامدهایی گسترده برای ثبات منطقه خواهد داشت.