شی: جهان با انتخاب بین صلح یا جنگ روبرو است خبرگزاری رویترز

رئیس‌جمهور چین، شی جین‌پینگ، در رژه نظامی عظیمی که روز چهارشنبه در پکن برگزار شد، هشدار داد که جهان با انتخاب بین صلح یا جنگ مواجه است. در این مراسم که با حضور ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، و کیم جونگ اون، رهبر کره شمالی، برگزار شد، نمایش بی‌سابقه‌ای از قدرت به نمایش گذاشته شد.

این رویداد که به مناسبت هشتادمین سالگرد شکست ژاپن در پایان جنگ جهانی دوم برگزار شد، عمدتاً از سوی رهبران غربی تحریم شد. پوتین و کیم – که به دلیل جنگ اوکراین و جاه‌طلبی‌های هسته‌ای کیم در غرب منفور هستند – مهمانان افتخاری این مراسم بودند.

این رژه که برای نمایش قدرت نظامی و نفوذ دیپلماتیک چین طراحی شده بود، در حالی برگزار شد که تعرفه‌های دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، و سیاست‌گذاری‌های پرنوسان او روابط چین با متحدان و رقبایش را تحت فشار قرار داده است.

شی در سخنرانی خود خطاب به بیش از ۵۰,۰۰۰ تماشاگر در میدان تیان‌آن‌من گفت: «امروز، بشریت با انتخاب بین صلح یا جنگ، گفت‌وگو یا رویارویی، برد-برد یا بازی با حاصل‌جمع صفر مواجه است.» او افزود که مردم چین «قاطعانه در سمت درست تاریخ ایستاده‌اند.»

شی سوار بر یک لیموزین روباز، از نیروهای نظامی و تجهیزات پیشرفته‌ای مانند موشک‌های هایپرسونیک، پهپادهای زیرآبی و یک «گرگ رباتیک» مسلح بازدید کرد.

هلیکوپترهایی که بنرهای بزرگی را حمل می‌کردند و جت‌های جنگنده که به‌صورت منظم پرواز می‌کردند، در نمایش ۷۰ دقیقه‌ای حضور داشتند که با رها کردن ۸۰,۰۰۰ پرنده «صلح» به اوج خود رسید.

شی که کت و شلوار به سبک مائو تسه‌تونگ، رهبر سابق چین، به تن داشت، پیش‌تر در فرش قرمز از بیش از ۲۵ رهبر، از جمله پرابوو سوبیانتو، رئیس‌جمهور اندونزی، که علی‌رغم اعتراضات گسترده در کشورش به‌طور غیرمنتظره حضور یافته بود، استقبال کرد.

شی که در جایگاه تماشاگران بین پوتین و کیم نشسته بود، بارها با هر دو رهبر گفت‌وگو کرد در حالی که هزاران سرباز و تجهیزات نظامی از مقابل آن‌ها رژه می‌رفتند. این اولین بار بود که این سه نفر به‌صورت عمومی کنار هم ظاهر شدند.

پوتین بعداً در دیدار دوجانبه‌ای در اقامتگاه دولتی چین از کیم به دلیل شجاعت سربازانش در جنگ اوکراین تشکر کرد. رهبر کره شمالی گفت که آماده است هر کاری که می‌تواند برای کمک به روسیه انجام دهد.

ترامپ در پستی در شبکه اجتماعی تروث سوشال که همزمان با آغاز رژه منتشر شد، به نقش آمریکا در کمک به چین برای کسب آزادی از ژاپن در جنگ جهانی دوم اشاره کرد و نوشت: «لطفاً سلام گرم مرا به ولادیمیر پوتین و کیم جونگ اون برسانید، در حالی که علیه ایالات متحده توطئه می‌کنید.»

کرملین اعلام کرد که پوتین علیه ایالات متحده توطئه نمی‌کند و اظهارات ترامپ را کنایه‌آمیز توصیف کرد.

سخنگوی ارشد دولت ژاپن از اظهارنظر درباره این رژه خودداری کرد و افزود که دو اقتصاد بزرگ آسیا در حال ساختن «روابط سازنده» هستند.

تایوان که به‌صورت دموکراتیک اداره می‌شود و چین آن را بخشی از خاک خود می‌داند، این نمایش را محکوم کرد و از مردمش خواست در آن شرکت نکنند. رئیس‌جمهور تایوان، لای چینگ-ته، روز چهارشنبه گفت که تایوان صلح را با لوله تفنگ گرامی نمی‌دارد.

چشم‌انداز نظم نوین جهانی

شی جنگ جهانی دوم را نقطه عطفی در «احیا بزرگ ملت چین» توصیف کرده است، زمانی که چین بر تحقیر ناشی از تهاجم ژاپن غلبه کرد و به یک قدرت جهانی تبدیل شد.

اوایل این هفته، شی در یک اجلاس امنیتی منطقه‌ای چشم‌انداز خود برای نظم نوین جهانی را رونمایی کرد و خواستار اتحاد علیه «هژمونیسم و سیاست‌های قدرت‌طلبانه» شد، اشاره‌ای غیرمستقیم به رقیبش در آن سوی اقیانوس آرام.

ون-تی سونگ، عضو مرکز جهانی چین شورای آتلانتیک مستقر در تایوان، گفت: “شی مطمئن است که ورق برگشته است. اکنون این چین است که دوباره به صندلی راننده بازگشته است.” او افزود: «وقتی مردم درباره منبع اصلی عدم قطعیت در نظام بین‌الملل صحبت می‌کنند، این یکجانبه‌گرایی ترامپی است نه دیپلماسی جنگجوی گرگ چین.»

در ضیافت باشکوهی که پس از رژه در تالار بزرگ خلق برگزار شد، شی به مهمانانش گفت که بشریت نباید به «قانون جنگل» بازگردد.

فراتر از شکوه و تبلیغات، تحلیلگران در حال بررسی این هستند که آیا شی، پوتین و کیم ممکن است پس از پیمان امضا شده بین روسیه و کره شمالی در ژوئن ۲۰۲۴ و اتحاد مشابه بین پکن و پیونگ‌یانگ، به روابط دفاعی نزدیک‌تر اشاره کنند، نتیجه‌ای که ممکن است محاسبات نظامی در منطقه آسیا-اقیانوسیه را تغییر دهد.

پوتین در جریان سفرش به چین قراردادهای انرژی عمیق‌تری با پکن امضا کرده است، در حالی که این گردهمایی فرصتی برای کیم منزوی فراهم کرده تا حمایت ضمنی برای تسلیحات هسته‌ای ممنوعه‌اش به دست آورد.

۶۶ سال از آخرین حضور یک رهبر کره شمالی در رژه نظامی چین می‌گذرد.

کیم همراه با دخترش جو آئه به پکن سفر کرد، کسی که اطلاعات کره جنوبی او را محتمل‌ترین جانشین وی می‌دانند، هرچند او در کنار کیم در رژه دیده نشد.

پیشرفت‌های چشمگیر

طی دو سال گذشته، بیش از دوازده ژنرال – که بسیاری از آن‌ها پیش‌تر به شی جین‌پینگ نزدیک بودند – در جریان یک پاکسازی گسترده علیه فساد از ارتش آزادی‌بخش خلق کنار گذاشته شده‌اند.

جان زین، تحلیلگر سیاست خارجی در مؤسسه بروکینگز، یک اندیشکده مستقر در آمریکا، اظهار داشت: «این رژه به شی امکان می‌دهد تا توجه جهانی را بر پیشرفت‌های چشمگیر چین در مدرن‌سازی تجهیزات نظامی‌اش متمرکز کند، در حالی که چالش‌های پایدار ارتش آزادی‌بخش خلق، به‌ویژه پاکسازی‌های مداوم در میان افسران ارشد، را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد.»

تحلیلگران می‌گویند این رژه نه‌تنها با هدف نمایش قدرت چین به جهان خارج برگزار شد، بلکه برای تقویت روحیه میهن‌پرستی در داخل کشور نیز طراحی شده بود.

شی در سخنرانی اصلی خود، احیای ملت چین را «ناگزیر» توصیف کرد. یکی از کارکنان دولت به رویترز گفت که کارمندان دولتی در سراسر کشور موظف شده‌اند این رژه را تماشا کنند و تأملات خود را به صورت مکتوب ارائه دهند.