کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل روز دوشنبه (۸ سپتامبر ۲۰۲۵) اسرائیل را به دلیل «کشتار گسترده» غیرنظامیان فلسطینی در غزه و «مانعتراشی در رساندن کمکهای حیاتی کافی» محکوم کرد و گفت این کشور باید در برابر دیوان بینالمللی دادگستری پاسخگو باشد.
ولکر ترک، رئیس دفتر کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل، گرچه از بهکار بردن واژه «نسلکشی در حال وقوع» درباره جنگ غزه پرهیز کرد، اما صدها نفر از کارکنان سازمان ملل پیشتر از او خواسته بودند چنین تعبیری را به کار گیرد.
اما ترک در سخنرانی افتتاحیه خود در شصتمین جلسه شورای حقوق بشر در ژنو، از آنچه که او «استفاده آشکار از لفاظیهای نسلکشی» و «غیرانسانیسازی ننگین» فلسطینیان توسط مقامات ارشد اسرائیلی نامید، ابراز وحشت کرد.
ترک گفت: «کشتار جمعی غیرنظامیان فلسطینی توسط اسرائیل در غزه؛ تحمیل رنجی توصیفناپذیر و تخریب و ویرانی گسترده؛ کارشکنی در ورود کمکهای حیاتی و در نتیجه به گرسنگی کشاندن غیرنظامیان؛ کشتن خبرنگاران؛ و ارتکاب جنایت جنگی پس از جنایت جنگی، وجدان جهانی را تکان داده است.»
ترک با اشاره به حکم دیوان بینالمللی دادگستری در ماه ژانویه مبنی بر اینکه اسرائیل از نظر قانونی موظف به جلوگیری از اقدامات نسلکشی است، گفت: «اسرائیل باید در دیوان بینالمللی دادگستری (ICJ) پاسخگو باشد و شواهد همچنان در حال افزایش است.»
واکنش اسرائیل
اسرائیل در پاسخ، ترک را متهم به بیاعتنایی به «واقعیتها و پیچیدگیها» کرد.
دانیل مرون، سفیر اسرائیل در سازمان ملل در ژنو، در بیانیهای گفت: «به جای پرداختن به حقوق اسرائیلیها برای زندگی در صلح و امنیت، و اقدامات گستردهای که اسرائیل برای کاهش رنج غیرنظامیان ناشی از اقدامات حماس در غزه انجام داده، کمیسر عالی همچنان به ترویج ادبیات افتراگونه ادامه میدهد.»
روندهای نگرانکننده
اسرائیل پیش از این اتهامات نسلکشی در غزه را رد کرده و به حق دفاع از خود پس از حمله مرگبار حماس در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ که طبق آمار اسرائیلی منجر به کشته شدن ۱۲۰۰ نفر و اسارت ۲۵۱ گروگان شد، استناد کرده است.
به گفته وزارت بهداشت غزه، عملیات بعدی اسرائیل تقریباً ۶۳۰۰۰ نفر را کشته است، در حالی که یک ناظر جهانی گرسنگی میگوید بخشی از این سرزمین دچار قحطی است.
اما طبق اعلام وزارت بهداشت غزه، عملیات نظامی اسرائیل تاکنون نزدیک به ۶۳ هزار کشته برجای گذاشته، در حالی که نهادهای بینالمللی ناظر گرسنگی هشدار دادهاند بخشهایی از این سرزمین وارد وضعیت قحطی شده است.
ترک در ادامه سخنان خود از نقض حقوق بشر و نظم بینالمللی در نقاط مختلف دنیا سخن گفت و این روندها را «نگرانکننده» توصیف کرد؛ از جمله رواج خشونتستایی و عقبنشینی برخی کشورها از نظام چندجانبه. او گفت: «قواعد جنگ در حال نابودی است – بدون آنکه تقریبا هیچ سازوکار پاسخگویی وجود داشته باشد.»
ترک همچنین نقضهای گسترده را پس از حمله تمامعیار روسیه به اوکراین، و همچنین درگیریهای میانمار و جمهوری دموکراتیک کنگو محکوم کرد.
او خروج ایالات متحده از برخی چارچوبها و نهادهای بینالمللی، از جمله توافق پاریس درباره تغییرات اقلیمی و یک سازوکار حقوق بشری سازمان ملل را «بسیار تأسفبرانگیز» خواند.
مشکلات مالی شورای حقوق بشر
شورای حقوق بشر با مشکل فزاینده کمبود بودجه روبهروست که ناشی از کاهش شدید کمکهای مالی کشورهاست؛ امری که به کاهش یا توقف پژوهشها درباره خشونت شهرکنشینان اسرائیلی و همچنین تحقیقات در خصوص احتمال ارتکاب جنایات جنگی در کنگو منجر شده است.
یکی از دیپلماتها به رویترز گفت کشورها باید شمار پیشنهادهایی را که به شورا ارائه میکنند کاهش دهند و یا آنها را ادغام کنند تا در هزینهها صرفهجویی شود.