بیانیه و سخنرانی‌های نشست ۸ حزب‌ کمونیست در جشنواره اومانیته درباره وضعیت خاورمیانه و شمال آفریقا

حزب توده ایران پس از تبادل نظر با حزب‌های کمونیست منطقۀ خاورمیانه و با توجه به شرایط پرآشوب و  خطرناک خاورمیانه و امکان گسترش هرچه بیشتر جنگ و نظامیگری، مسئولیت سازماندهی میزگردی از نمایندگان ۸ حزب برادر منطقه‌های غرب آسیا، شمال آفریقا و همچنین  اروپای غربی (حزب کمونیست فرانسه و حزب کمونیست بریتانیا) را در غرفۀ “نامۀ مردم” در جشنوارۀ “اومانیته” برعهده گرفت. در یک دهۀ گذشته این پنجمین بار است که این حزب میزبانی و تدارک چنین نشستی را بر عهده داشته است است.

به گزارش نامه مردم، در همایش امسال که در روز ۱۴ سپتامبر/ ۲۳ شهریورماه، در سومین روز جشنواره، برگزار شد نمایندگان رهبری حزب‌های کمونیست از کشورهای بریتانیا، فرانسه، ایران، عراق، لبنان، فلسطین، سودان و مراکش سخنرانی کردند. در ادامه فرازهایی از سخنرانی‌های رفقای نماینده را  می‌خوانید:

سمینار با خوش آمد گویی نمایندهٔ کمیتهٔ مرکزی حزب تودهٔ ایران آغاز شد.  وی از جمله گفت: “در ابتدا می‌خواهم به رفیق “ونسان بوله”، دبیر شعبۀ روابط بین‌المللی حزب کمونیست فرانسه، که میزبان ما در این جشنواره و از حامیان و مشوقان ادامه و گسترش این همایش و همچنین از پشتیبانی شرکت‌کنندگان این نشست از مبارزۀ مردم فلسطین برای خواسته‌های عادلانۀ آنان در زمینه عدالت، صلح و احترام به حق تعیین سرنوشت‌شان سپاسگزاری کنم و خوشامد بگویم. امسال در شرایطی این نشست را برگزار می‌کنیم که منطقه با خطر گسترش جنگ و آغاز جنگ‌هایی جدید روبرو است.

حزب کمونیست فرانسه در سال‌های اخیر از ابتکارهای مهمی در رابطه با صلح و حمایت از مردم فلسطین پشتیبانی کرده است. امسال هم در شرایطی این نشست را برگزار می‌کنیم که منطقه با تهدید گسترش جنگ و شروع جنگ‌های جدید روبه‌رو است.اگر آنچه هم‌اکنون در منطقه در حال وقوع است ادامه یابد، بی‌گمان احتمال جدی بروز یک جنگ عمومی، نه تنها در خاورمیانه بلکه در سطح جهان، متصور خواهد بود. در سه سال گذشته، خاورمیانه شاهد اوج‌گیری درگیری‌های خشونت‌آمیزی بوده که از سوی رژیم راست افراطی اسرائیل آگاهانه هدایت شده است. ماشین جنگی اسرائیل با “نسل‌کشی” مردم غزه، که تاکنون به کشته شدن بیش از ۶۰,۰۰۰ فلسطینی منجر شده است، سطحی استثنایی از کشتار جمعی را رقم زده است.

با این چشم‌انداز هولناک و غیرانسانی باید بدون قید و شرط مخالفت شود. این برنامه‌ای شنیع و از نظر اخلاقی ورشکسته است که توسط سیاستمداران مرتجع و راست افراطی و ابَرسرمایه‌داران در ایالات متحده، اسرائیل، اروپا و کشورهای وابستۀ عربی طراحی شده است.”

رفیق ونسان بوله در سخنرانی خود اظهار کرد:  “رفقای عزیز،  به نمایندگی از حزب کمونیست فرانسه (PCF)، درودهای رفیقانۀ خود را به تمامی حزب‌هایی که در اینجا حاضرند تقدیم و از شرکت آنان در جشنوارۀ اومانیته سپاسگزاری می‌کنم. من مایلم از حزب تودۀ ایران برای برگزاری این مناظره درباره وضعیت خاور نزدیک و خاورمیانه، همچون همیشه، قدردانی کنم. می‌خواهم بار دیگر  بر همبستگی کامل و خلل‌ناپذیر سیاسی حزب کمونیست فرانسه با حزب تودۀ ایران تأکید کنم. رابطه میان دو حزب ما دیرینه است. حزب کمونیست فرانسه همواره از مبارزۀ شما علیه رژیم‌های متوالی که مردم ایران را سرکوب کرده‌اند – از رژیم شاه گرفته تا دیکتاتوری تئوکراتیک کنونی – پشتیبانی کرده و همچنان پشتیبانی خواهد کرد. حزب تودۀ ایران همواره در صف مقدم مبارزات مردم ایران برای نیل به دموکراسی، عدالت اجتماعی و حاکمیت ملی ایستاده است. رفقای عزیز، مطمئن باشید که همبستگی و همکاری مشترک ما ادامه خواهد یافت و تقویت نیز خواهد شد. ما به‌تازگی بار دیگر در کنار هم علیه جنگی که “بنیامین نتانیاهو” آغاز کرده است و همچنین علیه دیکتاتوری تئوکراتیک حاکم در ایران بسیج شدیم. بیانیه مشترکی که شما همراه با رفقای حزب کمونیست اسرائیل منتشر کردید نشان داد که تنها گروهی که برای نجات همه مردم منطقه از آشوب و ستم در کنار هم فعالیت می‌کنند، کمونیست‌ها هستند.

در حقیقت، اثرهای ترکیبی سیاست‌های امپریالیسم ایالات متحده – که به دنبال شیوه‌هایی تازه برای استیلا بر منطقه است همراه با سیاست‌های دولت راست افراطی اسرائیل که از سوی واشنگتن پشتیبانی می‌شود با جاه‌طلبی‌های منطقه‌ای قدرت‌های توسعه‌طلب، همچون رژیم “اردوغان” و نیروهای فرقه‌ای و بنیادگرا که اغلب توسط رژیم‌های خارجی حمایت می‌شوند – همه و همه مردم منطقه را به سوی آشوب و جنگ می‌کشانند. همچون گذشته، مبارزه برای کنترل و سیادت بر منابع، انرژی و شبکه‌های تجاری، نیروی محرکۀ جاه‌طلبی‌های امپریالیستی است.

حزب کمونیست فرانسه، به سهم خود همچنان مبارزه برای دگرگونی‌هایی بنیادین در سیاست‌های کشور فرانسه مانند استقلال کامل از ناتو و ایالات متحده، برای اجرای حقوق بین‌الملل و احترام به حقوق ملت‌ها برای زندگی در صلح، امنیت و حاکمیت ملی را ادامه می‌دهد. حزب کمونیست فرانسه همچنین مبارزه در راستای خلع سلاح جامع چندجانبه، از جمله در خاور نزدیک و میانه، و تبدیل این منطقه به منطقه‌ای عاری از سلاح‌های هسته‌ای و کشتار جمعی را ادامه می‌دهد.”

سخنرانی رفیق سلام علی

رفیق سلام علی عضو کمیته مرکزی و مسئول روابط بین‌المللی حزب کمونیست عراق در نشست چنین گفت: “در ابتدا شایسته است که قدردانی حزب کمونیست عراق از ابتکار حزب توده ایران برای سازماندهی این نشست مهم و فراهم کردن چنین فرصتی برای دیدار و گفت‌وگو با حزب‌های برادر دربارۀ تحولات اخیر در خاورمیانه را ابراز کنم.

این نشست در زمانی برگزار می‌شود که منطقۀ خاورمیانه شاهد تحولاتی بسیار ناگوار به‌دلیل پیشبرد جنگ نسل‌کشی دولت فاشیستی نتانیاهو علیه غزه و مردم فلسطین است.

تغییر در توازن قوا در منطقه، در نتیجۀ این جنگ، شرایطی مساعد را برای امپریالیسم ایالات متحده – به رهبری دولت ترامپ – فراهم کرده است تا اجرای «پروژه خاورمیانۀ جدید» خود را به‌پیش برد و برتری‌اش را تثبیت کند.

این طرح تلاش می‌کند تا اسرائیل را، به‌عنوان پیشقراول امپریالیسم، به قدرت مسلط منطقه‌ بدل کند و همچنین اسرائیل رهبری یک ائتلاف راهبردی امنیتی، نظامی و اقتصادی را در منطقه برعهده بگیرد. ایالات متحده، برتری کامل نظامی اسرائیل را تضمین خواهد کرد، در حالی که حمایت اقتصادی از طریق دولت‌های خلیج فارس و توافقات «عادی‌سازی» (موسوم به معاهده ابراهیم) تامین خواهد شد. یکی از هدف‌های مهم این پروژه تضعیف و تجزیه دولت -ملت‌های منطقه از طریق بهره‌برداری از شکاف‌های فرقه‌ای و قومی است.

در نتیجه جنگ نسل‌کشی و تجاوزات نظامی اسرائیل، ضرباتی سنگین به “محور مقاومت” تحت حمایت ایران وارد شد؛ از جمله به “حماس” در غزه و “حزب‌الله” در لبنان و نیز نابودی ارتش سوریه پس از سرنگونی رژیم آن. این روند با حمله ۱۳ ژوئن/۲۳ خردادماه به ایران و تأسیسات هسته‌ای‌اش به اوج خود رسید.

مقابله با این یورش امپریالیستی – صهیونیستی، در کنار مسائل دیگر، مستلزم بررسی ناکامی «رژیم‌های به‌اصطلاح ضد‌امپریالیست» در منطقه برای رویارویی با این تهاجم است. این رژیم‌های ضد‌دموکراتیک که عمدتاً اقتدارگرا یا دیکتاتور هستند، همان‌طور که بارها در دهه‌های گذشته تجربه شده، قادر به بسیج مردم خود برای مبارزأ موثر با طرح‌های امپریالیستی- صهیونیستی نیستند. اولویت اصلی و نخستین آنها حفظ بقای رژیم‌هایشان است، با توسل به سرکوب آشکار مردم و نیروهای دموکراتیک. این رژیم‌های ضد‌دموکراتیک آماده‌اند علیرغم شعارها و ادعاهای توخالی برای ادامه بقا به هر قیمتی،  مصالحه کنند و مطیع امپریالیسم ایالات متحده و طرح‌های آن شوند.

برای مقابله با یورش امپریالیستی – صهیونیستی، نیروهای چپ و ترقی‌خواه، به‌ویژه احزاب کمونیست، باید وحدت عمل خود را برپایه یک برنامه سیاسی برای رهایی ملی و اجتماعی توسعه دهند. چنین برنامه‌ای پیوند ناگسستنی میان مبارزه برای دموکراسی سیاسی و اجتماعی در هر کشور و مبارزه علیه امپریالیسم و متحدان آن در منطقه را تضمین می‌کند. این پایه‌ای خواهد بود برای ساختن جبهه‌های وسیع مردمی که برای بدیل دموکراتیک و عدالت اجتماعی در کشورهای خود و نیز برای صلح و حق ملت‌های منطقه در تعیین سرنوشت سیاسی‌شان بدون دخالت خارجی مبارزه خواهند کرد.

این امر مستلزم آن است که احزاب کمونیست در خاورمیانه و شمال آفریقا در بحث‌های دوجانبه و جمعی شرکت کنند، دیدگاه‌ها و تحلیل‌های خود را به اشتراک گذارند و راهبردهای موثر برای اقدام مشترک را توسعه دهند.

در پایان، ما بار دیگر همبستگی راسخ کمونیست‌های عراق را با مبارزۀ مردم فلسطین و نیز ملت‌های سودان، لبنان، سوریه، یمن و ایران اعلام می‌کنیم.

بخش هایی از سخنرانی رفیق فدوی خضر

رفیق فدوى خضر، عضو هیئت سیاسی حزب مردم فلسطین، با تشکر و قدردانی از حزب تودۀ ایران برای برگزاری این سمینار، گزارشی لبریز از احساس و تاثر از نسل‌کشی‌ مردم خود در غزه، و همچنین از آوارگی و برخورد قهرآمیز با مردم فلسطین در کرانۀ باختری را به همایش ارائه داد. او با اشاره به حملۀ جنایتکارانه و بمباران محل برگزاری نشست رهبری حماس در شهر دوحه در قطر، از عملکرد دولت اسرائیل با برخورداری از مصونیت کامل و اینکه هیچ کشور عربی منطقه ازامنیت برخوردار نیست، سخن گفت.

عضو هیات سیاسی حزب مردم فلسطین در سخنرانی خود، بر ضرورت فوری همبستگی با مردم فلسطین و اعمال حداکثر فشار بر کشورهای جهان، برای نه‌تنها به رسمیت شناختن دولت فلسطین، بلکه ترغیب جامعه جهانی از طریق سازمان ملل برای مداخله به‌منظور تضمین تاسیس دولت مستقل فلسطین تأکید کرد. او تصریح کرد که تنها این مسیر می‌تواند عدالت، پاسخگویی و صلح را فراهم کند. افزون بر این، اهمیت قطعنامه‌های مختلف سازمان ملل متحد که حقوق مردم فلسطین را به رسمیت شناخته و خواستار پایان اشغالگری شده‌اند نیز مورد توجه او قرار گرفت. پیام رفیق فدوى خضر در این همایش حمایت ازبرخورد عادلانه برای مردم فلسطین و همبستگی با مبارزۀ آنان برای صلح و حاکمیت ملی بود.

بخش هایی از سخنرانی رفیق کوان نلسون

رفیق کوان نلسون، عضو هیئت سیاسی و دبیر روابطه بین‌‌المللی حزب کمونیست بریتانیا، که هم‌زمان معاون دبیر کل اتحادیه کارگری «یونیسون»، بزرگترین اتحادیه کارگران و کارمندان بخش عمومی در  اروپا نیز است، در سخنرانی خود از همدستی دولت و ارتش بریتانیا در نسل‌کشی غزه سخن گفت و ازجمله بیان کرد: “حضور گستردۀ بریتانیا در منطقه به‌طور وسیع در خدمت پشتیبانی از رژیم صهیونیستی به کار گرفته می‌شود. تغییر دولت در ژوئیه ۲۰۲۴ / خردادماه ۱۴۰۳ از  “حزب محافظه‌کار” به “حزب کارگر” نیز هیچ تغییری در حمایت بی‌قید و شرط سیاسی از اسرائیل ایجاد نکرده است. این روند در امتداد نقش تاریخی ارتجاعی بریتانیا در منطقه، به‌ویژه در فلسطین، قرار دارد. بااین‌حال، سطح مخالفت عمومی مردم با سیاست‌های دولت بریتانیا در این ارتباط بسیار بالا است: طی دو سال گذشته ۳۰ تظاهرات ملی در پایتخت، لندن برگزار شده (با جمعیت‌هایی بین ۱۰۰ تا ۵۰۰ هزار نفر) و در شهرها و شهرک‌های گوناگون نیز اعتراض‌های هفتگی برگزار شده است. جنبش اتحادیه‌های کارگری بریتانیا در حمایت از فلسطین متحد است. نقش سیاسی، دیپلماتیک و نظامی بریتانیا در حمایت از رژیم نتانیاهو بسیار گسترده است. تنها در هفته گذشته، رئیس‌جمهور اسرائیل، “اسحاق هرتزوگ” – که مجازات دسته‌جمعی فلسطینیان را ترویج می‌کند – با تشریفات رسمی در بریتانیا مورد استقبال قرار گرفت. در همان زمان نیز ارتش اسرائیل به متحد بریتانیا یعنی قطر حمله کرد.

باوجود سرکوب دولتی، جنبش همبستگی با مردم فلسطین در بریتانیا هر روز نیرومندتر شده است. مخالفت با همدستی بریتانیا در نسل‌کشی، در جنبش کارگری بریتانیا منجر به رأی قاطع در کنگره اتحادیه‌های کارگری هفته گذشته (نماینده ۶.۵ میلیون عضو اتحادیه) شد؛ این رای شامل حمایت از آتش‌بس دائمی، شناسایی فوری و بی‌قید و شرط دولت فلسطین، پایان دادن به فروش سلاح و همکاری نظامی با رژیم اسرائیل بود.”

بیانیهٔ نشست حزب‌های کمونیست شرکت‌کننده در جشنوارهٔ اومانیته ۲۰۲۵ دربارهٔ وضعیت خاورمیانه و شمال آفریقا

در این نشست، تحولات وخیم خاورمیانه، از جمله ادامۀ جنگ وحشیانه و نسل‌کشی اسرائیل توسط دولت فاشیستی نتانیاهو علیه غزه و قتل عام ۶۶ هزار غیرنظامی بی‌گناه فلسطینی مورد بحث قرار گرفت. این جنگ با حمایت نامحدود ایالات متحده و متحدانش، در نقض آشکار قوانین بین‌المللی و قطعنامه‌های دیوان بین‌المللی دادگستری، به اسرائیل اجازه داده است تا به اشغال غیرقانونی و جنایات جنگی خود علیه مردم فلسطین ادامه دهد.

این جنگ مداوم به امپریالیسم آمریکا اجازه داده است که اجرای «پروژه خاورمیانه جدید» خود را با هدف تحمیل هژمونی مطلق بر منطقه پیش ببرد. این وضعیت با طرح نتانیاهو برای «اسرائیل بزرگ» وخیم‌تر شده است. در همین حال، نگرانی فزاینده‌ای در مورد تجدید احتمالی تجاوز نظامی اسرائیل علیه ایران، با حمایت ایالات متحده، وجود دارد. چنین تحولی می‌تواند منطقه را به‌سوی جنگی ویرانگر با پیامدهایی شدید بکشاند و تهدیدی جدی برای صلح در خاورمیانه و جهان باشد.

در برابر این شرایط دشوار، کمونیست‌ها و نیروهای ترقی‌خواه در سراسر جهان و همچنین در خاورمیانه و شمال آفریقا نیازمند تقویت وحدت عمل و ایجاد جبهه‌های گسترده صلح هستند. آنان همچنین باید نقش خود را در جنبش‌های اعتراضی توده‌ای در سراسر جهان که خواهان پایان فوری جنگ نسل‌کشی اسرائیل علیه غزه و همچنین برنامه‌های آن برای اخراج اجباری، الحاق و گسترش شهرک‌سازی در سرزمین‌های اشغالی فلسطین هستند، ارتقا دهند. پایان اشغالگری اسرائیل و تأکید بر حق مردم فلسطین برای تاسیس دولت ملی مستقل خود، مطابق با قطعنامه‌های سازمان ملل، شرط اساسی برای صلح و ثبات در خاورمیانه است. در این نشست بر حق همۀ مردم برای مقاومت در برابر اشغال، دفاع از منافع ملی و حاکمیت کشورهایشان تأکید شد. آنها حق دارند سرنوشت خود را با اراده آزاد خود تعیین کنند.

این نشست همبستگی خود را با مردم لبنان، سوریه، ایران و یمن در برابر تجاوزگری اسرائیل اعلام می‌کند و همچنین خواستار پایان فوری جنگ در سودان است که از سوی سازمان ملل به عنوان بزرگ‌ترین فاجعۀ انسانی دوران معاصر توصیف شده و توسط قدرت‌های امپریالیستی و ارتجاعی منطقه‌ای شعله‌ور نگه داشته می‌شود. این نشست بار دیگر حمایت و همبستگی خود را با مبارزۀ مردم سودان و نیروهای ملی و دموکراتیک آن برای پایان دادن به این جنگ و برپایی یک جایگزین دموکراتیک و مدنی اعلام می‌کند.