کاهش چشمگیر حمایت آمریکایی‌ها از اسرائیل

دیروز رئیس‌جمهور ترامپ طرحی را برای پایان دادن به جنگ در غزه ارائه داد که تمام خواسته‌های اسرائیل را پوشش می‌دهد: بازگرداندن تمام گروگان‌ها چه زنده چه جان‌باخته؛ خلع سلاح و انحلال کامل حماس؛ و امکان حفظ حضور نظامی اسرائیل در محیط نوار غزه. ترامپ که در کنار بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، در کاخ سفید ایستاده بود، هشدار داد که اگر حماس این توافق را رد کند، «اسرائیل از حمایت کامل من برای پایان دادن به تهدید حماس و نابودی آن برخوردار خواهد بود.»

تصور موافقت حماس با این طرح دشوار است — رهبران این گروه پیش‌تر، بیشتر شروط این طرح را رد کرده‌اند و اکنون نیز انگیزه چندانی برای پذیرش آن ندارند. اما رویکرد یک‌جانبه ترامپ، با توجه به تغییر قابل توجه افکار عمومی آمریکا از زمان حمله تروریستی ۷ اکتبر ۲۰۲۳ به اسرائیل که جرقه این جنگ را زد، چشمگیر بود.

به تازگی نیویورک تایمز نظرسنجی جدیدی منتشر کرد که نشان می‌دهد اکثریت آمریکایی‌ها اکنون با ارسال کمک‌های اقتصادی و نظامی بیشتر به اسرائیل مخالف‌اند. برای نخستین بار از زمان آغاز نظرسنجی‌های تایمز در سال ۱۹۹۸، تعداد رأی‌دهندگانی که با فلسطینیان ابراز همدلی می‌کنند، از طرفداران اسرائیل پیشی گرفته است.

این گزارش نگاهی دقیق‌تر به نتایج نظرسنجی و طرح ترامپ برای آنچه او «صلح جاودان در خاورمیانه» خواند، می‌اندازد.

کاهش چشمگیر حمایت
نظرسنجی تایمز/دانشگاه سیه‌نا نشان‌دهنده تغییر اساسی در احساسات عمومی است. در پایان سال ۲۰۲۳، نزدیک به نیمی از مردم آمریکا بیشتر با اسرائیلی‌ها همدردی داشتند و ۲۰ درصد با فلسطینی‌ها. اکنون ۳۴ درصد با اسرائیل همدل هستند، ۳۵ درصد با فلسطینیان و ۳۱ درصد با هر دو به طور مساوی. یکی از رأی‌دهندگان به نظرسنجی‌ ما گفته: «در سال‌های گذشته واقعاً حامی اسرائیل بودم، اما دیگر احساس نمی‌کنم شرایط برابر باشد.»

همچنین شاهد این تغییر هستیم:

تغییر نسلی
قبلاً هم آمریکایی‌های نسل‌های میلنیال و زد کمتر از نسل ایکس و بیبی بومر از اسرائیل حمایت می‌کردند، اما اکنون اسرائیل در میان نسل‌های مسن‌تر هم جایگاه خود را از دست داده است. اکثریت هر نسل، از جمله ۵۴ درصد افراد بالای ۶۵ سال، معتقدند اسرائیل باید عملیات نظامی را برای جلوگیری از تلفات غیرنظامیان متوقف کند، حتی اگر گروگان‌ها همچنان در اسارت باشند. افراد ۴۵ تا ۶۴ ساله درباره ادامه تأمین مالی ارتش اسرائیل از سوی آمریکا اختلاف‌نظر دارند؛ ۴۷ درصد موافق و ۴۵ درصد مخالف. متخصصان افکارسنجی همکار ما، این تغییر را «بی‌سابقه» توصیف کرده‌اند، با توجه به اینکه جامعه آمریکا تا این حد قطبی است.

انزوای بین‌المللی
کاهش حمایت آمریکا از اسرائیل همزمان با تصمیم متحدان این کشور یعنی فرانسه، بریتانیا و کانادا رخ داده که با به رسمیت شناختن دولت فلسطین در مجمع عمومی سازمان ملل با خواسته‌های اسرائیل مخالفت کردند. بیشتر اعضا نیز سخنرانی نتانیاهو را تحریم کردند. مسابقه آواز یوروویژن و فدراسیون فوتبال اروپا نیز تحت فشار رسانه‌ها و ورزشکاران قرار گرفته‌اند تا اسرائیل را از رقابت‌ها کنار بگذارند.

طرح صلح؟
ترامپ روز گذشته با سبکی همیشگی و هیاهو، طرح خود برای غزه را «احتمالاً یکی از بزرگ‌ترین روزهای تاریخ تمدن» خواند. او گفت رهبران عرب و مسلمان پیشاپیش با این طرح «متعهد» شده‌اند. ترامپ ظاهراً ضرورتی نمی‌بیند که حماس در محاسباتش جایگاهی داشته باشد؛ آن‌ها یا باید با ترک غزه موافقت کنند یا کاملاً نابود شوند. برخی از مهم‌ترین بندهای این طرح ۲۰ ماده‌ای عبارتند از:

● غزه به «منطقه‌ای عاری از افراط‌گرایی و تروریسم» تبدیل و برای فلسطینیان بازسازی خواهد شد.
● اعضای حماس که به خلع سلاح تن دهند، عفو و امکان خروج امن خواهند یافت.
● کمک‌های بشردوستانه به غزه سرازیر خواهد شد.
● گروگان‌ها، چه زنده و چه جان‌باخته، در ازای آزادی زندانیان فلسطینی و تحویل پیکر کشته‌شدگان فلسطینی بازگردانده می‌شوند.
● یک نیروی بین‌المللی برای ثبات (International Stabilization Force) در غزه مستقر خواهد شد و اداره غزه به یک کمیته فلسطینی «غیردولتی» سپرده می‌شود.
● یک «شورای صلح» به رهبری ترامپ و تونی بلر، نخست‌وزیر پیشین بریتانیا که در توافق جمعه نیک ایرلند نقشی کلیدی داشت، تشکیل می‌شود.

واکنش‌های اولیه
برخی از جناح راست اسرائیل، از جمله یکی از اعضای ائتلاف نتانیاهو و سخنگوی پیشین او، این طرح را «شکست کامل» خوانده‌اند؛ چرا که برخی خواسته‌های آن‌ها برای غزه مانند باقی‌ماندن دائمی نیروهای اسرائیل در غزه، بازگشت شهرک‌های یهودی و حذف جمعیت فلسطینی، در طرح گنجانده نشده است. خانواده‌های گروگان‌ها و رهبران مخالف میانه‌رو اسرائیل از طرح استقبال کرده‌اند.

وزرای خارجه قطر، اردن، امارات متحده عربی، اندونزی، پاکستان، ترکیه، عربستان سعودی و مصر، از «تلاش‌های صادقانه» ترامپ استقبال کردند. رئیس‌جمهور امانوئل مکرون از فرانسه، که خود طرحی ارائه کرده بود، گفت: «حماس هیچ انتخابی جز آزادسازی فوری همه گروگان‌ها و پیروی از این طرح ندارد.»

—————
* جودی رودورن، رئیس سابق دفتر اورشلیم نیویورک تایمز است.

جودی رودورن/ نیویورک تایمز / ۳۰ سپتامبر ۲۰۲۵