اندیشه ، فلسفه
تاریخ
اقتصاد

اندیشه ، فلسفه

نامه بهاره هدایت از زندان اوین درباره تعیین نسبت با مهم‌ترین منازعه میدان براندازی و طرحی از تبار سیاسی و خطوط ایده لیبرال در ایران میدان براندازی یکپارچه نیست میدان براندازی یکپارچه نیست. از چپ رادیکال که برای نجات نوع بشر در خیال خام در هم کوفتن همه موجودیت‌های سیاسی-سرزمینی از جمله ایران است، تا راست افراطی که برای پایداری ایران و سعادت مردمانش در ضرورت کاربست دموکراسی Continue reading

تمامیت ارضی واژه کلیدی و نسبتا مقدس در میان تقریبا همه جریانات ناسیونالیست و راست و بویژه جریانات طرفدار سلطنت است. آنها تبلیغات و جنب و جوش و فعالیتهای زیادی حول اینکه تمامیت ارضی باید حفظ شود انجام میدهند. Continue reading

یکی از عللِ تعیین‌کننده که باعث شد در مسیر رسیدن به هوش مصنوعی گام برداریم، چگونگیِ تصمیم‌‌گیری‌‌ها و واکنش‌های ما نسبت به مسایل و پدیده‌هاست. براستی ما انسان‌ها چگونه در این یا آن حوزه یا موضوع تصمیم‌ می‌گیریم و در دفاع یا رد یک چیز می‌پردازیم و داوری می‌کنیم؟ Continue reading

جمهوری اسلامی  چون برآمده از انقلاب بود و  مردم وعده های خمینی را باورکرده بودند،  مشروعیتی داشت و به نحوی از سوی ملت ایران پذیرفته شده بود و همین فلسفهٔ وجودی و رمز دوامش بود. اما  به مرور شاهد بودیم که در اثر طمع ورزی ، انحصارطلبی و فساد،  این مشروعیت از دست رفته و نظام اسلامی تبدیل به حکومتی شده که با ساختار ایران که کشوری است با اقلیت های دینی و قومی، در تضاد است  تا آنجا که در عمل از توجیه تصمیمات و تطابق قوانینش با شرایط روز نیز درمانده. نمونه بارز اینها ربا ، حجاب و ده ها قانون دیگر است که اعتباری جز بر روی کاغذ ندارد. Continue reading

بخش اول این نوشتار (*) به نقد دوقطبی‌ نگری در نگرش «جهان چند قطبی» گذشت، حالا باید سراغ استنتاجِ «کارپایهٔ سیاسی برای مرحلهٔ ‌کنونی مبارزه»از نوع رابطه‌ی اقتصاد و سیاست رفت تا دید این نگاه چه سان زیر تاثیر تز «آمریکا ستیزی» و در خدمت به آن، کارش به تبرئه‌ی ولایت و قربانی کردن آزادی و دمکراسی می‌کشد. Continue reading

فمینیسم ظهور کرد تا آدم‌ها به حقوقِ برابر دست یابند و خواسته‌های خود را آزادانه و فارغ از سنت‌های ریشه‌دوانده‌ی پدرسالاری و مردسالاری دنبال کنند. یکی از این حقوق، حق اشتغال بود که بر اساسِ آن زنان حق دارند تا وارد بازار کار شوند و شغلی داشته باشند و از آن شغل درآمد کسب کنند. بلافاصله این پرسش مطرح شد که اگر زن بیرون از خانه کار کند، چه کسی به امور خانه رسیدگی می‌کند؟ و پاسخ این بود که Continue reading

نظریه‌های کیهان‌شناسی اغلب درباره آغاز گیتی، روند تکامل کیهان و حتی مرگ و فرجام آن صحبت می‌کنند. آیا گیتی تا ابد وجود خواهد داشت؟ یادداشتی از عرفان کسرایی، پژوهشگر دکتری فلسفه کیهان‌شناسی در دانشگاه بن آلمان. آلن لایتمن، فیزیک‌دان آمریکایی، در مقدمه‌ کتاب “گیتی تورمی” آلن گوت می‌نویسد: «هر فرهنگی کیهان‌شناسی خود را دارد. به عبارتی، روایت خود از این موضوع را دارد که عالم چگونه به وجود آمده، از چه چیزی ساخته شده و به کدام سو می‌رود.» Continue reading

کمی آن‌طرف‌تر از ابن بابویه گورستان هنرمندان و صاحب‌نامان در جنوب تهران، کوچه‌ی تنگ و باریکی است به نام مهدیه. در این کوچه، درِ دولنگه‌ی سفیدرنگِ کوچکی هست که روی آن دو لک‌لک حک شده که منتظر باز شدنِ در Continue reading

پیشا سخن : نقد حاضر به بازنمایی نگاه و نوع سیاستی اختصاص دارد که معدود و محدوده‌ای از محافل و سایت‌ها‌‌ی منتسب به طیف چپ، سخت دل‌بسته و دل‌مشغو‌ل آنند. موضوع نقد، کیستی این تیپ فکری نیست؛ بلکه و فقط Continue reading

اگر زن متأهلی در کشوری مسلمان در معرض خشونت خانگی قرار بگیرد و بخواهد از همسرش شکایت کند یا از او طلاق بگیرد، با دردسرهای زیادی مواجه می‌شود. حکومت‌ها در این کشورها هنوز خشونت خانگی را «جرم‌انگاری» نکرده‌اند و زنان در مواجهه با خشونت از حمایت قانونی برخوردار نیستند. از طرف دیگر، احکامِ شریعت هم بسیاری از حقوق زنان را به رسمیت نمی‌شناسد و اطاعت از مردان را وظیفه‌ی زنان قلمداد می‌کند. Continue reading

جایگاه “پسر خدا” را نه تنها در فرهنگ یونانی، بلکه در منابع یهودی نیز می‌توان یافت. این نام اما در این دو فرهنگ به دو مفهوم کاملاً‌ متفاوت برداشت می‌شد. در برنامهٔ «پرگار بی‌بی‌سی» در اینمورد گفتم، که در زبانهای شرقی رابطهٔ میان مفاهیم، می‌توانست به بگونهٔ روابط انسانی بیان شده و توضیح داده شود. مثال من در اینباره این بود، که در فرهنگ شرقی، یک دروغگو را می‌توان با عنوان «پسر دروغ» (بن الکذب)، Continue reading

آیا از اصطلاح «نسل‌کشی» در جنگ اسرائیل و حماس استفاده نادرست می‌شود؟(۱) این روزها پرونده ۸۴ صفحه‌ای که از سوی آفریقای جنوبی به دیوان بین‌المللی قضایی سازمان ملل متحد ارائه شده و در آن اسرائیل متهم به ارتکاب نسل‌کشی فلسطینی‌ها در نوار غزه است، باعث بحث‌های فراوانی میان موافقان و مخالفان این پرونده شده است. موضوع پرونده یک امر حقوقی پیچیده است که می‌باید از سوی ۱۵ Continue reading

چند هفته قبل، وزارت خارجه به ما دستور داده بود که عکس‌ها را جمع بکنید و یک جای امنی بگذارید چون این‌ها هرجا می‌ریختند، اول کاری که می‌کردند، عکس‌ها را خرد می‌کردند و از بین می‌بردند. دفعه‌ی اول هم که آمده بودند، Continue reading

پنج سال بعداز جنگ جهانی اول، در دوران جمهوری وایمار، فلیکس وایل با به ارث بردن ثروتی هنگفت از پدرش هرمان وایل با حمایت دانشگاه فرانکفورت موسسه پژوهش اجتماعی را بنیان می‌نهد که بعدها به مکتب فرانکفورت شهره می‌شود. هر فلسفه‌ای در زمانه‌ای می‌روید و در زمین و زمینه‌ای بالیدن می‌گیرد. جمادی اشاره می‌کند که چگونه فلسفه غرب از زمانی که افلاطون پنبه سوفسطائیان را زد همواره حاشیه‌ستیز و Continue reading

مشکل بزرگ در اینجاست: ترامپ چه ببرد و چه ببازد امریکا مطمئنا به نوعی جنون فرو خواهد رفت. پیروزی او در سال ۲۰۱۶ میلادی در برابر هیلاری کلینتون با اعتراضات گسترده مواجه شد و شکست اش در برابر بایدن به شورش رخ داده علیه کنگره در تاریخ ششم ژانویه انجامید. Continue reading

این گزارش به مرور منابع پژوهشی مختلف درباره‌ی رابطه‌ی حرکت‌های اعتراضی و گذار به دموکراسی می‌پردازد. رابطه‌ی بین اعتراض و گذار به دموکراسی چیست؟ آیا حرکات اعتراضی به ضرر گذار دموکراتیک هستند؟ آیا در شرایط Continue reading

جنبش‌های اجتماعی به‌عنوان جمع متنوعی از کنشگران هیچ‌وقت موجودیت‌هایی یکدست و یکپارچه نیستند، بلکه همیشه ائتلاف‌هایی هستند بین سازمان‌ها و گروه‌های کوچک‌تر. مثلاً جنبش مدنی سیاهان آمریکا در اوج فعالیت و Continue reading

در پی حملات مکرر شبه‌نظامیان حشدالشعبی عراق علیه مواضع و پایگاه‌های آمریکایی در منطقه، پاسخ نیروهای ائتلاف به حملات شبه‌نظامیان نیابتی ایران، خسارات قابل‌ توجهی به آن‌ها وارد کرد. این گروه‌های شبه‌نظامی نیز متعاقبا از بسیج همه‌جانبه در دو سوی مرز عراق و سوریه به‌هدف شکست آمریکایی‌ها و بیرون‌راندن آنها از دو کشور خبر دادند. اگرچه در طول سال‌های اخیر، حوادث مشابه بسیاری در عراق رخ Continue reading

متن زیر مقدمه‌ای است بر کتاب مهم رومن روسدولسکی نویسنده ی سوسیالیست اوکراینی: «انگلس و مردمان ”غیرتاریخی”: مسأله ی ملی در انقلاب ۱۸۴۸». این کتاب را نگارنده با محمد عبادی فر مشترکا ترجمه کرده‌ایم باشد که  به زودی منتشر شود. فروغ اسدپور دسامبر ۲۰۲۳

Continue reading

مقالات
سکولاریسم و لائیسیته
Visitor
0274401
Visit Today : 704
Visit Yesterday : 698