کاوش اضطراری، پس از 80 درصد نابودی یک محوطه تاریخی همزمان با دوران هخامنشی

این روزها خبری در رسانه های دولتی آمده مبنی «کاوش اضطراری» در محوطه ی باستانی «کلندی» در بندر تاریخی «تیس»شروع شده است. طی سال های گذشته بارها باستانشناسان، از جمله علی صدرایی درباره اهمیت این محوطه که قدمت اش به دوران هخامنشی می رسد، و خطر نابودی آن هشدار داده اند، اما مسئولین میراث فرهنگی و گردشگری نه تنها اهمیتی به این هشدارها نداده اند و هیچ پژوهش و کار جدی درباره آن انجام نشده، بلکه حتی حاضر نشده اند برای نجات این محوطه؛ آن را در فهرست میراث ملی بگذارند. علاوه بر آن، به گفته نوذر حیدری ـ سرپرست هیأت باستان‌شناسی محوطه کلندی « به دلیل ساخت و سازهایی بی رویه که دراطراف این محوطه بوجود آمده {و معلوم نیست از کجا اجازه اش صادر شده}، این محوطه در معرض نابودی قرار گرفته است، تا جایی که فقط 20 درصد از آن باقیمانده».
نوذر حیدری همچنین گفته است تا همین مرحله (یعنی آغاز کاوش اضطراری) قطعات سفال لعابدار و اشیاء برنزی و شیشه، از جمله یافته‌ها می باشند.
اکنون روشن نیست که چگونه مسئولین ناگهان به فکر کاوش اضطراری در محوطه ای افتاده اند که طی یکی دو دهه گذشته شاهد نابودی هشتاددرصد آن بوده اند.
باید توجه داشت تجربه 44 گذشته نشان می دهد که پشت بسیاری از کاوش های اضطراری و یا ساخت و سازهایی چون سدسازی و یا عمران و آبادانی در اطراف محوطه های تاریخی، نه تنها نیت حفظ میراث تاریخی و فرهنگی ایرانیان نبوده، بلکه زد و بندهایی مالی، حفاری های غیرمجاز، قاچاق اشیای تاریخی از دلایل اصلی این اقدامات است.
محوطه تاریخی تیس در چابهار و در استان سیستان و بلوچستان واقع شده است.

شهرام صداقت ـ تهران

بنیاد میراث پاسارگاد