محمدجواد ظریف وزیر خارجه سابق جمهوری اسلامی سکوت خود را شکست و دریک جلسه شش ساعته روند تخریبی مخالفین را در امنیتی کردن سیاست خارجی و تخریب آن افشا کرد. وی در تازهترین سخنان خود که در کلاب هاوس ایراد کرد، ضمن ارائهی توضیحاتی در خصوص تاریخچهی روابط دیپلماتیک جمهوری اسلامی، دلیل اطلاق محور شرارت به ایران از سوی امریکا را کشف یک کشتی حامل سلاح برای عرفات در کرانه باختری توسط اسرائیل دانست که یک هفته قبل از سخنرانی جرج بوش پسر کشف شده بود. وی با بیان این موضوع که آنها مدعی شدند که این کشتی مربوط به ایران است، گفت این واقعه موجب امنیتی سازی مجدد از سوی اسرائیل شد.
به نظر میرسد که محمدجواد ظریف با بیان تاریخچه و دلیل اطلاق محور شرارت از سوی امریکا خطاب به ایران، بیشتر تلاش کرده است که تلویحا اظهارات خامنهای در این خصوص را اظهاراتی از سر بیاطلاعی از دلایل اعلام این وضعیت از سوی امریکا عنوان کند و تلویحا این نکته را بیان کند که بر خلاف اظهارات خامنهای که امریکا از سر دشمنی ذاتی با ایران این موضوع را بیان کرده، این اظهارات مبتنی بر یک وضعیت پیشین بیان شده است.
وی همچنین رویکرد دیپلماتیک دولت احمدی نژاد را هم در این وضعت موثر دانست و گفت احمدی نژاد و شعار قطار بی ترمز و فرمان هستهای او به کمک امنیتی سازی ایران آمد. ظریف همچین به نقش روسیه و چین در تصویب قطعنامههای غیرایرانی هم اشاره کرد و گفت قطعنامه 1929 علیه ایران، یکی از بدترین قطعنامهها در طول تاریخ شورای امنیت بود که علیه ایران تصویب شد. وی تصریح کرد این قطعنامه با حمایت چین و روسیه تصویب شد.
ظریف در بخش دیگری از سخنانش با بیان این موضوع که رهبری از همهی مذاکرات مطلع بوده است، گفت تمام مذاکرات و صورت جلسات را برای رهبری ارسال میشده است. وی افزود خامنهای هروقت میخواسته نظر میداده و هر موقع هم که میخواست نظر نمی داده است.
وزیر امور خارجه سابق ایران افزود خامنهای در هر مورد مخالف بود میگفت. وی حتی تصریح کرد که اعضای تیم دیپلماسی حتی در مواردی که توان پیگیری مطالبهای را نداشتند، اول به ایشان اطلاع میدادند و پس از کسب مجوز اقدام میکردند.
وی همچنین اظهار داشت که در اوایل دهه 2000، حتی کلمه به کلمه بحثها و مذاکرات در افغانستان با سردار سلیمانی هماهنگ میشده است.
ظریف همچنین مذاکرات مسقط را تابوشکنی دانست که توسط دکتر علی اکبر صالحی انجام شده است. وی تصریح کرد این مذاکرات علیرغم کارشکنی شدید جلیلی و مخالفت احمدی نژاد برگزار شد.
ظریف همچنین در واکنش به کسانی که گفته بودند که ظریف معنی ساسپند را نمیدانسته است گفت خوب است که مداحها و حاج محمود کریمی اینقدر انگلیسیشان خوب شده که میتوانند بگویند ظریف زبان انگلیسی بلد نیست. وی افزود فرق لیفت و ساسپنشن را باید از پیروز مجتهدزاده بپرسید که فکر میکند لیفت یعنی آسانسور.
ظریف در ادامهی سخنانش هرکسی را که مدعی گرفتن تضمین در روابط خارجی است عوام خواند و از آنها خواست که اگر برجام اینقدر خیانتی بدتر از ترکمانچای است چرا آن را دور نمیاندازند. وی همچنین از مخالفان برجام خواست که آن را پاره و دفنش کنند. وی افزود در حال حاضر که اعضای دولت قبلی کارهای نیستند، اما با این وجود دوستان هنوز دنبال همان برجام هستند.
به نظر میرسد که محمدجواد ظریف با طرح این موضوع هم تلویحا کنایههای خود را خطاب به علی خامنهای و همراهان او در دولت بیان میکند که تاکنون بارها تصریح کرده است که بدون گرفتن تضمین امکان هیچ توافقی بین ایران و غرب وجود ندارد. کارشناسان و تحلیلگران بارها تاکنون بیمعنی بودن این درخواست در حوزهی دیپلماسی را عنوان کردهاند، اما با این حال خامنهای همچنان آن را شرط اصلی توافق عنوان کرده است. گرچه به نظر میرسد که بر خلاف اظهارات انقلابی که در عرصه عمومی بیان میشوند، دولت یک دست با حمایت علی خامنهای به سازشهایی با غرب تن داده است که بعید بود دولت حسن روحانی اگر این اقدامات را انجام میداد به پایان دولتش میرسید.
در عین حال، سخنان محمدجواد ظریف در خصوص مطلع بودن خامنهای از تمام جزئیات مذاکرات و تصمیمها در حوزهی دیپلماسی در حالی عنوان میشود که خامنهای بارها اعلام کرده است که مداخلهای در خصوص توافق با غرب نداشته و این کار را به تیم هستهای روحانی واگذار کرده است و در این خصوص نه تنها هیچ مداخلهای نداشته، بلکه با آن مخالف بوده است. کارشناسان و تحلیلگران، همواره این ادعاها را رد کردهاند و بارها گفتهاند که چنین تصمیماتی محال است که بدون موافقت صریح علی خامنهای گرفته شود. خود او هم تاکنون بارها گفته است که تصمیمات کلان در حوزهی دیپلماسی در جایی خارج از وزارت امور خارجه گرفته میشود.
برخی تحلیلگران پیشبینی میکنند که این سخنان ظریف واکنش تند علی خامنهای در سخنرانی بعدی او را در پی خواهد داشت و به احتمال زیاد او بار دیگر با نادرست خواندن این اظهارات، خود را بیاطلاع از روند مذاکرات هستهای نشان خواهد داد و به محمدجواد ظریف حمله خواهد کرد.
ظریف در بخش دیگری از سخنانش با بیان این موضوع که برجام مانع از این شد که اجماع امنیتی علیه ایران شکل بگیرد، گفت اروپاییها توانسند اجماع امنیتی علیه ترامپ ایجاد کنند.
ظریف همچنین با اشاره به این که مخالفان برجام و مخالفان مذاکرات در داخل ایران مایل بودند که ترامپ در امریکا پیروز شود، گفت ترامپ میخواست با وی در فرانسه ملاقات کند، اما وی اجازه این دیدار را نداشته است.
وی همچنین از تلاش دیگر ترامپ برای دیدار با وی در نیویورک خبر داد و گفت یکی از سناتورهای نزدیک به ترامپ، در سفری به نیویورک به سراغ وی رفته و به وی گفته است که ترامپ از او برای دیدار در کاخ سفید دعوت کرده است. ظریف افزود وی با تهران تماس گرفته و تصریح کرده است که در صورت عدم موفقیت آماده است که در بازگشت به تهران مجازات شود. ظریف اظهار داشت این پیام حتی به مقامهای عالی نظام هم نرسیده و در همان سطوح پایین رد شده است.
ظریف در بخش دیگری از سخنانش با انتقاد از روند جاری مذاکرات با غرب، گفت اتفاقات اخیر در چارچوب توافق با آژانس و برخلاف مصوبه مجلس است. وی افزود این اقدامات برای دفع شر انجام میشود، درحالیکه باید ما به ازا بگیرند.
به نظر میرسد که محمدجواد ظریف این اقدامات را برای ثبت در تاریخ و با هدف شفاف سازی برای افکار عمومی انجام میدهد ولی واقعیت این است که حتی افکار عمومی هم دیگر پذیرای سخنان او نیست و او را جاده صافکن رژیم میدانند.
سخنگوی دولت ابراهیم رئیسی در تازهترین واکنش خود نسبت به اظهارات ظریف، وی را بار دیگر سازشکار خواند و تصریح کرد دیپلماسی خواهش و تمنا کارساز نیست. وی گفته است اگر این دولت میخواست با نگاه سازشکاری حرکت کند، در هیچ حوزهای نمیتوانست قدم از قدم بردارد. وی در عین حال موفقیت در این مسیر را به خدا استناد کرد و گفت این دولت اعتقاد راسخ دارد که امدادهای غیبی شامل حال مجاهدان راه خدا میشود.
این سخنان رسانهای و گولزننده در حالی عنوان میشود که دولت ابراهیم رئیسی اجازهی نصب دوربین در مناطقی را داده است که تاکنون هیچگاه تحت نظارت آژانس نبوده است و به گفتهی ظریف حتی ما به ازایی هم در این خصوص دریافت نکرده است . هر چه که شود سخن گفتن ظریف اصولگرایان را به شدت اشفته کرده است .