در شرایطی که وضعیت اقتصادی کشور به شدت رو به وخامت میرود، بازار سرمایه هم همچنان رکودی طولانی را تجربه می کند.برخی افراد تندرو در دولت ابراهیم رئیسی بازار سرمایه را بازاری خصوصی تلقی می کنند که برای ریشه کنی نئولیبرالیسم باید آن را ریشه کن کرد.
این رویکرد تاکید دارد که به منظور حذف تاثیر دلار بر اقتصاد باید ابتدا از بورس کالا شروع کرد و با جلوگیری از جهانی سازی اقتصاد، شرایط اقتصادی را بهبود بخشید و آن را از اقتصاد جهان و دلار مستقل کرد و بر همین اساس خواستار تعطیلی بورس کالا هستند.
گرچه این اظهارات عملیاتی نمی شود، اما تاثیر آن بر بازار سرمایه انکارناپذیر است و به گفته برخی تحلیلگران ممکن است که هدف از چنین اظهاراتی ایجاد ریزش تحمیلی در بازار سرمایه و کسب سودهای کلان از بازار سرمایه هم باشد.
ضمن این که این اظهارات در حالی توسط برخی افراد در حاشیه دولت ابراهیم رئیسی عنوان می شود که خامنهای همین 4-5 سال قبل به صراحت از بورس کالا دفاع کرد و از مردم خواست تا در بازار سرمایه سرمایهگذاری کنند؛ اظهاراتی که موجب اوجگیری بورس کالا شد و در پی سقوط بعدی ضرر سنگین و غیرقابل جبرانی را به مردم بینوا که تمام سرمایه خود را در بورس قرار داده بودند، تحمیل کرد.
برخی تحلیلگران اقتصادی، با اشاره به شرایط نابسامان بورس کالا، تاکید دارند فراز و نشیبهای بازار سهام در چند ماه اخیر وضعیت مبهمی را به وجود آورده که عدهای دست دولت را مقصر اصلی میدانند.
همچنین تاکید دارند که سیاستهای ارزی در کنار تحریمهای آمریکا در هدایت ایران به سمت بانک تی.بی.آی عراق نیز باعث افزایش قیمت ارز و تغییر و تحولات کاذب در بازار سهام شده است.
احمد جانجان، یکی از کارشناسان بورس، درباره ماهیت رشد و زیان بورس در روزهای اخیر، ضمن بیان این موضوع که این حد از اصلاح در بازار واقعی نیست، این اتفاق را متاثر از یک سری رفتارهای غیرحرفای و خلاف شفافیت و رانتی میداند.
وی دست اندازی دولت در بورس را از جمله دلایل ایجاد این وضعیت می داند و تاکید دارد حتی اگر بعد از رشد چشمگیر بازار سرمایه این اصلاح هم رخ نمی داد، مداخله دولت درباره پتروشیمی ها، موجب می شد تا شرایط بورس نابسامان شود. وی بخشی از چالش امروز بورس را ناشی از مداخله دولت در پتروشیمی ها می داند و آن را منتاصیر از اظهارنظر افراد غیر متخصص می داند.
وی در عین حال گفت ممکن است شرایطی رقم بخورد که در شهریورماه عده ای حسرت بخورند که چرا در این زمان خرید نکردند.
به گفته این کارشناس بورس دلیل اصلی تحولات در بازار بورس، و ریزشهای شدید در بورس کالا تاثیرپذیری از شرایط بین المللی اقتصادی اروپا و امریکا در سال های اخیر راست که ریزشهای گسترده ای را برای بازار سرمایه ایران به همراه داشته است.
وی همچنین سیاست تثبیتی دلار در کانال 49 هزار تومان را از جمله دیگر عواملی می داند که موجب این بحران در بازار بورس شده است. این کارشناس بورس با بیان این موضوع که معلوم نیست که عدد و رقم این سیاست های تثبیتی از کجا می آید اظهار داشت این سیاستهای تثبیتی غیرکارشناسی وضعیت را بدتر میکند. وی تصریح کرد تداوم سیاست اشتباه تثبیت نرخ ارز، موجب نابودی منابع ارزی شده است. وی همچنین خاطرنشان کرد که با تداوم سیاستهای فعلی پیش بینی می شود که در پایان سال، خصوصا در 5 ماه پایان سال یک رشد جهشی برای ارز رقم بخورد.
واقعیت این است که سیاستهای مخرب و ناهماهنگ دولت رییسی در همه حوزه های اقتصادی، کشور را با بحران فزاینده ای روبرو کرده که به راحتی قابل حل نیست.