تصور اشتباه مردم درباره نهاد دولت

 دیدگاه سرمرزی دیگر به دولت توتالیتر می‌رسد. دولت توتالیتر دولتی است که به همه امور کلی و جزئی هر انسانی که در چارچوب آن دولت قرار می‌گیرد کار دارد. دولت‌ها در دنیای امروز به تناسب میان این دو دیدگاه سرمرزی قرار دارند. دولت‌هایی هستند که به توتالیتاریسم و دولت همه کاره پایبندند و شهروندان نیز در این روش از زندگی جمعی و مناسبت با دولت تن داده‌اند.

نهاد دولت در ایران چگونه است؟ بدیهی است که در ایران شهروندان و نخبگان و گروه‌های مرجع از آنارشیسم و بی‌دولتی بسیار دور هستند. از سوی دیگر نهاد قدرت سیاسی در ایران علاقه‌مند است رفتار و گفتار و تصمیم‌های شهروندان را در چارچوب قانون اساسی مور علاقه خود و نیز برخی نهادهای غیر‌قانونی اما سنجاق‌شده به شریعت را اعمال کند.

نهاد دولت با این ویژگی در ایران اما بخت بلندی داشته است. بخت بلند نهاد دولت در ایران این است که ایرانیان به دلایل گوناگون تاریخی و جغرافیایی و نیز داشتن منابع طبیعی و تاریخی از خشکسالی و اهمیت پیدا کردن منابع آب به هستی دولت باور دارند.

ایرانیان به‌ویژه میانسالان و کهنسالان هرگز باور ندارند نهاد دولت با آن‌ها تضاد منافع دارد و در تصمیم‌های خود بیش از اینکه منافع شهروندان را در پله اول قرار دهد منافع خود را بر بالاترین نقطه می‌نشاند. برای اینکه یادآور شویم این تصور اشتباهی است و نهاد دولت در ایران به دلایل گوناگون که ناکارآمدی و نگهداری ارکان بودن خود بارها و بارها در‌باره شهروندان تصمیم‌های نادرست می‌گیرد چند مثال ساده شاید به کار آید.

– شهروندان ایرانی به ویژه پس‌انداز‌کنندگان خرده‌پایی که پس‌اندازهای اندک خود را به بانک‌ها می‌سپارند یادشان نمی‌آید که دولت قیمت ارزانی روی پول آن‌ها- نرخ بهره بانکی- ‌گذاشته است و اجازه نمی‌دهد که پول آن‌ها به قیمت بازار در اختیار متقاضیان قرار گیرد. – شهروندان ایرانی نمی‌دانند و با این مقوله بیگانه‌اند که برای تولید و توزیع برق در ایران شرکت‌های نیرومندی در جهان هستند و اگر به ایران بیایند برق بهتر و ارزان‌تر از برق ناجور دولتی فعلی برایشان تولید و توزیع می‌کنند اما انحصار دولتی اجازه نمی‌دهد.

– مردم ایران شاید حالا دانسته‌اند که می‌توانند با همین میزان پولی که برای خرید یک اتومبیل ناراحت ایرانی می‌دهند می‌توانند اتومبیل باکیفیت بهتر خریدار کنند اگر دولت تعرفه واردات اتومبیل را بردارد. شاید بگویند پس کارگران کارخانه‌ها چه می‌شوند. باید دانست همین نیروها به شغل‌های دیگری بروند که بهتر است. –

شهروندان ایرانی نمی‌دانند سیاست خارجی تنش‌زای امروزی چه میزان از فشار امروز بردوش آن‌ها را به بار آورده است. اگر پزشکیان بتواند تحریم را بردارد ایرانیان از فشار آسوده خواهند شد. -‌ شهروندان ایرانی حالا شاید بدانند نهاد دولت با سختگیری بر تجارت خارجی دادو‌ستد ایران با بخش آزادتر جهان را سخت کرده و رفاه را کاهش داده است.

-‌ می‌توان بر مثال‌های بالا اضافه کرد اما در این نوشته کوتاه مجالی نیست و شهروندان ایرانی و نیز فعالان اقتصادی باید بدانند سنجاق کردن خود به دولت به امید بخشندگی این نهاد راهی به جایی نمی‌برد. محمد‌صادق جنان‌صفت – جهان صنعت