کتابخانه مدرنیته
فضای مجازی

دو دیدگاه سرمرزی در‌باره کارکرد نهاد دولت به‌مثابه قدرت برتر در جامعه- نهاد دولت در این نوشته به‌مثابه بخش اجرایی همه قوا و نهادها فرض گرفته شده است- خود‌نمایی می‌کنند. یک دیدگاه سرمرزی که سر از آنارشیسم درمی‌آورد اصولا هستی نهاد دولت را آسیب‌ساز می‌داند و باور دارد باید شهروندان بتوانند بدون از دست دادن حقوق طبیعی‌شان جریان و مناسبات میان خود را سامان دهند.

 دیدگاه سرمرزی دیگر به دولت توتالیتر می‌رسد. دولت توتالیتر دولتی است که به همه امور کلی و جزئی هر انسانی که در چارچوب آن دولت قرار می‌گیرد کار دارد. دولت‌ها در دنیای امروز به تناسب میان این دو دیدگاه سرمرزی قرار دارند. دولت‌هایی هستند که به توتالیتاریسم و دولت همه کاره پایبندند و شهروندان نیز در این روش از زندگی جمعی و مناسبت با دولت تن داده‌اند.

نهاد دولت در ایران چگونه است؟ بدیهی است که در ایران شهروندان و نخبگان و گروه‌های مرجع از آنارشیسم و بی‌دولتی بسیار دور هستند. از سوی دیگر نهاد قدرت سیاسی در ایران علاقه‌مند است رفتار و گفتار و تصمیم‌های شهروندان را در چارچوب قانون اساسی مور علاقه خود و نیز برخی نهادهای غیر‌قانونی اما سنجاق‌شده به شریعت را اعمال کند.

نهاد دولت با این ویژگی در ایران اما بخت بلندی داشته است. بخت بلند نهاد دولت در ایران این است که ایرانیان به دلایل گوناگون تاریخی و جغرافیایی و نیز داشتن منابع طبیعی و تاریخی از خشکسالی و اهمیت پیدا کردن منابع آب به هستی دولت باور دارند.

ایرانیان به‌ویژه میانسالان و کهنسالان هرگز باور ندارند نهاد دولت با آن‌ها تضاد منافع دارد و در تصمیم‌های خود بیش از اینکه منافع شهروندان را در پله اول قرار دهد منافع خود را بر بالاترین نقطه می‌نشاند. برای اینکه یادآور شویم این تصور اشتباهی است و نهاد دولت در ایران به دلایل گوناگون که ناکارآمدی و نگهداری ارکان بودن خود بارها و بارها در‌باره شهروندان تصمیم‌های نادرست می‌گیرد چند مثال ساده شاید به کار آید.

– شهروندان ایرانی به ویژه پس‌انداز‌کنندگان خرده‌پایی که پس‌اندازهای اندک خود را به بانک‌ها می‌سپارند یادشان نمی‌آید که دولت قیمت ارزانی روی پول آن‌ها- نرخ بهره بانکی- ‌گذاشته است و اجازه نمی‌دهد که پول آن‌ها به قیمت بازار در اختیار متقاضیان قرار گیرد. – شهروندان ایرانی نمی‌دانند و با این مقوله بیگانه‌اند که برای تولید و توزیع برق در ایران شرکت‌های نیرومندی در جهان هستند و اگر به ایران بیایند برق بهتر و ارزان‌تر از برق ناجور دولتی فعلی برایشان تولید و توزیع می‌کنند اما انحصار دولتی اجازه نمی‌دهد.

– مردم ایران شاید حالا دانسته‌اند که می‌توانند با همین میزان پولی که برای خرید یک اتومبیل ناراحت ایرانی می‌دهند می‌توانند اتومبیل باکیفیت بهتر خریدار کنند اگر دولت تعرفه واردات اتومبیل را بردارد. شاید بگویند پس کارگران کارخانه‌ها چه می‌شوند. باید دانست همین نیروها به شغل‌های دیگری بروند که بهتر است. –

شهروندان ایرانی نمی‌دانند سیاست خارجی تنش‌زای امروزی چه میزان از فشار امروز بردوش آن‌ها را به بار آورده است. اگر پزشکیان بتواند تحریم را بردارد ایرانیان از فشار آسوده خواهند شد. -‌ شهروندان ایرانی حالا شاید بدانند نهاد دولت با سختگیری بر تجارت خارجی دادو‌ستد ایران با بخش آزادتر جهان را سخت کرده و رفاه را کاهش داده است.

-‌ می‌توان بر مثال‌های بالا اضافه کرد اما در این نوشته کوتاه مجالی نیست و شهروندان ایرانی و نیز فعالان اقتصادی باید بدانند سنجاق کردن خود به دولت به امید بخشندگی این نهاد راهی به جایی نمی‌برد. محمد‌صادق جنان‌صفت – جهان صنعت

print
مقالات
  • بانیان ضد روشنگری ایران – گفتگو با علی میر سپاسی
    تقی ارانی چهره بی بدیل “روشنگری ایرانی” اخیرا کتابی از علی میرسپاسی با نام «کشف ایران» و عنوان فرعی «تقی ارانی و جهان‌وطن‌گرایی رادیکال او» با ترجمه رامین کریمیان در نشر نی منتشر شده که پژوهشی
  • بیانیه تحلیلی درباره اوضاع سیاسی کشور
    بیانیه تحلیلی درباره اوضاع سیاسی کشور  هیات سیاسی اجرایی اتحاد جمهوری خواهان ایران: جمهوری اسلامی با مجموعه سیاست‌های خود در عرصه‌های اقتصادی، اجتماعی و
  • ایرج کلانتری، معماری انسان، آگاه و هنرمند علی کیافر
    “من خیلی اهل بحث و نظریات و تئوریک نیستم. یعنی در کار حرفه‌ای و معماری‌ام به جای مراجعه به منابع نظری این تمرین را از طریق سفارش‌های معماری که می‌گیرم و در کارهایی که به آن‌ها علاقه مند هستم انجام می‌دهم. چند سال پیش هم به عنوان معمار سال انتخاب شدم؛ و در آن دوره‌ توجهی به افکار عمومی
  • شیرینی برای نتانیاهو یا حلوا برای نصرالله؟ – شهاب برهان
    عزاداری طرفداران جمهوری اسلامی و شبه امپراتوری شیعه موسوم به “عمق استراتژیک” برای مرگ حسن نصرالله قابل فهم و طبیعی است؛ شادمانی طرفداران اسرائیل، همینطور. برای آنها یک شّر و یک ضد شّر وجود دارد، بستگی
مدرنیته در عمل
  • بازارِ کارِ زنانه: میدانِ تاخت‌وتازِ بهره‌کشی!
    هوای داخل پاساژ سنگین است؛ آمیزه‌ای از بوی نفتالین کهنه، عطر‌های فیک و رطوبت شمال. از کنار ویترین‌های منقش شده به لباس‌های تابستانه، صندل‌ها و کفش‌های حصیری و شال و روسری فروشی‌های سوت و کور
  • وقتی پخمه ها پشت میزِ ریاست اند جعفر بخشی بی نیاز – نویسنده و روزنامه نگار
    جهان را اقتصاد اداره نمی کند.‌ حتی پول هم اداره نمی کند. جهان را تفکر و اندیشه و معرفت اداره می کند. انسان مدیریت می کند نه حیوان. انسانی که بلد است بین روشنی و تاریکی و زشتی و زیبایی مرز قائل شود و بفهمد و
  • خانواده از چشم دوربین عرفان ثابتی
    از جنایت‌ و اختلالات روانی و فقر و آزار جنسی در آلمان و آلبانی و رومانی گرفته تا همجنس‌گراهراسی و خیانت و خشونت و سوءتفاهم میان نسل‌ها در گواتمالا و تونس و فرانسه، خانواده‌ها در سراسر دنیا با مشکلات گوناگونی دست و پنجه نرم می‌کنند. عرفان ثابتی به مناسبت روز جهانی خانواده (15 مه) به معرفی و مرور 8
  • دار و ندارمان را در نبردی باختیم که اولویت نبود | محمدحسین کریمی‌پور
    1– قواعد بازی جهانی، حاصل برآیند تنازع قدرتها‌ست. تغییر قواعدِ بازی بنفع خود بدون کسب برتری اقتصادی/نظامی ممکن نیست. آمریکا با بهره از اقتصاد قوی، توان نوآوری، دست برتر در هر دو ‌جنگ‌ جهانی، جنگ سرد و ایجاد بلوک غرب، نظم موجودِ آمریکائی و‌ دلار محور را هوشیارانه آجر به آجر ساخت و چند دهه حفظ