رهبران اروپا و ترامپ بر سر راهبرد مذاکرات با روسیه به توافق رسیدند

رهبران کشورهای اروپایی روز چهارشنبه اعلام کردند در آستانه دیدار برنامه‌ریزی‌شده دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، در آلاسکا، بر سر راهبردی مشترک برای مذاکرات صلح اوکراین به توافق رسیده‌اند. این راهبرد بر ضرورت آغاز هر طرح صلح با آتش‌بس و حضور اوکراین در میز مذاکره تأکید دارد. این رایزنی‌های فراآتلانتیکی در قالب یک تماس ویدئویی به ابتکار فریدریش مرتس، صدراعظم آلمان، برگزار شد. در این نشست، ترامپ، معاونش جی. دی. ونس، ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین، و چند رهبر اروپایی دیگر از جمله جورجیا ملونی، نخست‌وزیر ایتالیا، که روابط نزدیکی با ترامپ دارند، شرکت داشتند.

زلنسکی برای حضور در این جلسه به برلین سفر کرد و پس از آن همراه مرتس در جمع خبرنگاران گفت: «گفت‌وگویی فوق‌العاده سازنده و مثبت با رئیس‌جمهور داشتیم. امید به حرکت و امید به صلح در اوکراین وجود دارد.»

ترامپ که در هفته‌های اخیر مواضع متغیری درباره اوکراین داشته، پس از نشست روز چهارشنبه در واشنگتن گفت: «تماس بسیار خوبی بود. آن را ۱۰ از ۱۰ ارزیابی می‌کنم. بسیار دوستانه.» او افزود پس از دیدار آلاسکا، ابتدا با زلنسکی و سپس با رهبران اروپایی تماس خواهد گرفت و در صورت موفقیت مذاکرات، مایل است به‌زودی نشستی مشترک با پوتین و زلنسکی برگزار کند.

ترامپ هشدار داد که اگر پوتین پس از دیدار روز جمعه با توقف جنگ موافقت نکند، «پیامدهای بسیار شدیدی» در انتظار روسیه خواهد بود. با این حال، در پاسخ به پرسشی درباره امکان متقاعدکردن پوتین برای توقف حمله به غیرنظامیان، گفت که چنین باوری ندارد و یادآور شد که بارها پس از گفت‌وگو با پوتین، شاهد حملات موشکی به اماکن غیرنظامی بوده است.

مرتس و زلنسکی تأیید کردند که ترامپ با پنج اصل کلیدی برای مذاکرات با پوتین موافقت کرده است:

۱. تضمین حضور اوکراین در همه نشست‌های پیگیری جنگ.
۲. پرهیز از گفت‌وگو درباره شروط صلح یا مبادله سرزمین پیش از برقراری آتش‌بس.
۳. عدم مذاکره یا شناسایی قانونی اشغال سرزمین‌های اوکراینی توسط روسیه.
۴. ارائه تضمین‌های امنیتی به اوکراین پس از جنگ، از جمله حفظ حق پیوستن به ناتو در آینده.
۵. افزایش فشارهای اقتصادی بر روسیه در صورت شکست مذاکرات.

رهبران اروپایی، از جمله آنتونیو کوستا، رئیس شورای اروپا، تأکید کردند هرگونه بحث سرزمینی صرفاً به تصمیم رئیس‌جمهور اوکراین بستگی دارد و هر امتیاز سرزمینی باید با تضمین‌های امنیتی گره بخورد. ترامپ نیز گفته است تصمیم درباره مبادله سرزمین‌ها بر عهده اوکراین است و نه آمریکا.

این تلاش‌های دیپلماتیک در حالی صورت می‌گیرد که ترامپ اوایل هفته جاری احتمال مذاکره بر سر مبادله سرزمین‌ها با پوتین را مطرح کرده بود؛ موضوعی که نگرانی‌هایی را در اروپا و کی‌یف برانگیخت.