گروه‌های فلسطینی: تحویل سلاح به دولت لبنان نمایشی برای احیای نفوذ محمود عباس است

در روزهای اخیر، رسانه‌های فلسطینی و عربی گزارش دادند که جنبش فتح روند تحویل سلاح‌های سنگین و متوسط خود به ارتش لبنان را در اردوگاه برج البراجنه آغاز کرده است. این اقدام پس از ملاقات «یاسر عباس»، پسر رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین، با مقامات فلسطینی در بیروت صورت گرفت. به گفته منابع خبری، رهبران فتح پس از این ملاقات، دستور تحویل سلاح‌ها را دریافت کرده‌اند.

تحویل سلاح‌ها، که به‌ویژه در اردوگاه برج البراجنه آغاز شده، بخشی از یک فرآیند گسترده‌تر در نظر گرفته می‌شود که شامل دوازده اردوگاه دیگر خواهد بود. با این حال، تصاویر منتشر شده توسط رسانه‌های بین‌المللی مانند الجزیره و العربیه از این فرایند، هیچ جزئیاتی در مورد نوع یا تعداد تسلیحات تحویل‌شده ارائه نکردند.

در پی دیدار محمود عباس با جوزف عون، رئیس‌جمهور لبنان، در ماه مه، عباس اعلام کرد که به‌زودی روند خلع سلاح اردوگاه‌های فلسطینی در لبنان آغاز خواهد شد. برخی کارشناسان، از جمله سهیل ناطور، وکیل حقوق بشر، این اقدام را تلاشی از سوی عباس برای تقویت نفوذ خود در میان فلسطینیان لبنان ارزیابی کرده‌اند. ناطور به این نکته اشاره کرد که جنبش فتح در حال حاضر در لبنان و کرانه باختری به بخش‌های مختلف تقسیم شده است و نفوذ آن در حال کاهش است.

در عین حال، برخی گروه‌های فلسطینی این گزارش‌ها را رد کرده و آن را نادرست دانسته‌اند. فؤاد بکر، سخنگوی جبهه دموکراتیک برای آزادی فلسطین (DFLP)، تأکید کرده که تنها بخش‌هایی از جنبش فتح سلاح‌های خود را تحویل داده‌اند و نمی‌توان گفت که تمامی فلسطینیان سلاح‌های خود را کنار گذاشته‌اند. در همین راستا، یک بیانیه از سوی گروه‌های فلسطینی صادر شد که در آن ادعا شده این اقدامات به هیچ عنوان مرتبط با تحویل سلاح‌های سایر گروه‌های فلسطینی نیست و تنها مربوط به یک بخش از جنبش فتح است.

با توجه به اختلافات موجود میان گروه‌های فلسطینی، این تحولات بیشتر به‌عنوان یک اقدام نمادین برای تقویت نفوذ محمود عباس در لبنان و بازگرداندن اعتبار تشکیلات خودگردان فلسطین تعبیر می‌شود. این در حالی است که گروه‌های مهمی مانند حماس و جهاد اسلامی همچنان در بیانیه‌های خود بر استفاده از سلاح تنها در برابر دشمن صهیونیستی تأکید کرده‌اند و تأمین امنیت اردوگاه‌ها را اولویت اصلی خود می‌دانند.

دولت لبنان نیز در حال پیگیری طرح‌های خلع سلاح دیگر گروه‌های فلسطینی در لبنان است. طبق طرح‌هایی که از سوی ایالات متحده و لبنان پیشنهاد شده، سلاح‌های گروه‌های مسلح در این کشور باید تحت کنترل ارتش لبنان قرار گیرد. در همین حال، حزب‌الله لبنان همچنان از تحویل سلاح‌های خود امتناع کرده و اعلام کرده است که در برابر چنین درخواست‌هایی مقاومت خواهد کرد.

حزب‌الله لبنان که پس از مرگ حسن نصرالله، رهبر پیشین این گروه و واقعه انفجار پیجرها به شدت در موضع ضعف قرار گرفته است، همچنان در برابر خلع سلاح مقاومت می‌کند.

نعیم قاسم، دبیر‌کل فعلی این گروه، ۲۴ مرداد هشدار داد خلع سلاح حزب الله، می‌تواند منجر به «جنگ داخلی» شود.

روزنامه «البناء» گزارش داد رییس‌جمهوری و نخست‌وزیر لبنان از سوی حزب «نیروهای لبنانی» و سمیر جعجع، رئیس این حزب، برای اتخاذ تصمیم نهایی کابینه در مورد اجرای طرح خلع سلاح نیروهایی نظیر حزب‌الله لبنان، تحت فشار قرار گرفته‌اند.

این روزنامه شنبه اول شهریور گزارش داد این جریان خواستار اجرای طرح ارتش برای خلع‌سلاح «حتی به زور» شده است.

وزیران وابسته به حزب نیروهای لبنانی تهدید کرده‌اند در صورتی که تصمیمات مربوط به محدودسازی سلاح در نشست‌های کابینه در روزهای سه‌شنبه و پنج‌شنبه، چهارم و ششم شهریور، تصویب نشود، استعفا خواهند داد.

جمهوری اسلامی ایران نیز مخالفت خود را با خلع سلاح حزب‌الله اعلام کرده که این موضع‌گیری‌ها با واکنش شدید دولت لبنان مواجه شده است به طوری که وزیر امور خارجه لبنان از مقامات جمهوری اسلامی خواسته است در امور داخلی کشورش دخالت نکنند.

به نظر می‌رسد که تحویل سلاح‌ها در اردوگاه برج البراجنه و دیگر اردوگاه‌های فلسطینی در لبنان، تنها یک گام کوچک در یک فرایند پیچیده‌تر برای بازسازی و تقویت نفوذ تشکیلات خودگردان فلسطین و رئیس آن، محمود عباس، باشد.