گفت‌وگوهای بی‌نتیجه ایران و اروپا؛ وزیر خارجه آلمان: احتمال رسیدن به راه‌حل دیپلماتیک بسیار اندک است

ایران و سه کشور اروپایی (بریتانیا، فرانسه و آلمان) روز سه‌شنبه در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک مذاکراتی فشرده برای یافتن راه‌حلی دیپلماتیک به منظور جلوگیری از بازگشت تحریم‌های شورای امنیت برگزار کردند. وزارت خارجه ایران اعلام کرد در این نشست «ایده‌ها و پیشنهادهایی برای ادامه مسیر دیپلماسی مطرح شد» و قرار است رایزنی‌ها ادامه یابد.

این گفت‌وگوها در حالی انجام می‌شود که روند ۳۰ روزه‌ای که سه کشور اروپایی (موسوم به E3) برای بازگرداندن تحریم‌ها علیه تهران آغاز کرده‌اند، در ۲۷ سپتامبر به پایان می‌رسد. اروپایی‌ها ایران را متهم می‌کنند که به تعهدات توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ پایبند نبوده است.

دیپلمات‌های اروپایی تأکید کرده‌اند تنها در صورتی حاضرند بازگشت تحریم‌ها را تا شش ماه به تعویق بیندازند که ایران دسترسی کامل بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تأسیسات هسته‌ای را احیا کند، نگرانی‌ها درباره ذخایر اورانیوم غنی‌شده را رفع نماید و وارد گفت‌وگو با ایالات متحده شود.

رافائل گروسی، مدیرکل آژانس، در گفت‌وگو با رویترز از «گفت‌وگوهای فشرده» میان ایران، قدرت‌های اروپایی و آمریکا خبر داد و گفت تیمی از بازرسان آماده حرکت به ایران است، مشروط بر اینکه توافقی در همین هفته حاصل شود.

با این حال، وزیر خارجه آلمان پیش از نشست هشدار داد «با توجه به تعلل‌های مکرر ایران، احتمال رسیدن به راه‌حل دیپلماتیک بسیار اندک است». عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، نیز پیش‌تر اروپا را میان دو گزینه «همکاری یا تقابل» مخاطب قرار داده بود.

در تهران، علی لاریجانی، مشاور ارشد رهبر جمهوری اسلامی، غرب را به «وعده‌های توخالی» متهم کرد و تأکید نمود ایران تنها «پیشنهاد منطقی و منصفانه‌ای که منافع کشور را تضمین کند» خواهد پذیرفت.

هم‌زمان، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، در سخنرانی خود در مجمع عمومی تأکید کرد: «موضع من بسیار ساده است؛ بزرگ‌ترین حامی تروریسم در جهان نمی‌تواند به خطرناک‌ترین سلاح دست یابد.»

چند ساعت بعد، آیت‌الله علی خامنه‌ای در پیامی ضبط‌شده بار دیگر تولید سلاح هسته‌ای را رد کرد و گفت: «ما به سلاح هسته‌ای نیاز نداریم و قصد تولید آن را هم نداریم.» او مذاکره با آمریکا درباره پرونده هسته‌ای را «بی‌فایده و بن‌بست» توصیف کرد.

به این ترتیب، کمتر از یک هفته مانده به موعد مقرر، چشم‌انداز روشنی از توافق دیده نمی‌شود و خطر بازگشت همه تحریم‌های سازمان ملل همچنان بر سر اقتصاد بحران‌زده ایران سایه افکنده است.