در پی تعلل در اعزام به بیمارستان؛ سمیه رشیدی درگذشت

سمیه رشیدی، شهروند بازداشتی، در پی عدم رسیدگی پزشکی و تعلل مسئولان زندان در اعزام به مراکز درمانی، صبح امروز پنجشنبه ۳ مهرماه در بیمارستان جان خود را از دست داد. وی در تاریخ ۲۵ شهریورماه در نتیجه وخامت وضعیت پزشکی دچار تشنج شد و با سطح هوشیاری بسیار پایین، از زندان قرچک ورامین به بیمارستان منتقل شده بود.

یک منبع مطلع نزدیک به خانواده این زندانی در گفتگو با هرانا ضمن تایید خبر فوت وی گفت: «خانم رشیدی مدت‌ها از ناراحتی جسمی شکایت داشت، اما مسئولان زندان علیرغم تکرار مراجعات او به بهداری، وضعیتش را جدی نگرفتند و حتی در مواردی او را متهم به تمارض کردند. او تنها داروهای اعصاب و آرام‌بخش دریافت می‌کرد که باعث بدتر شدن وضعیت جسمی‌اش شد. روز سه‌شنبه ۲۵ شهریور، وی دچار تشنج شدید شد و با سطح هوشیاری پنج به بیمارستان مفتح ورامین منتقل شد. به گفته پزشکان بیمارستان، تأخیر در اعزام عامل اصلی وخامت غیرقابل بازگشت وضعیت جسمی او بود.»

مرکز رسانه قوه قضاییه با انتشار گزارشی، ضمن تایید خبر درگذشت این زندانی، مدعی شد که سمیه رشیدی در زمان ورود به زندان، به مصرف مواد مخدر صنعتی اعتیاد داشته و خوداظهاری کرده بود که دارای سابقه بیماری اعصاب و روان و تشنج است. خبرگزاری میزان در گزارش خود مدعی شده است که داروهای مورد نیاز وی توسط پزشک زندان تجویز شده و در اختیار او قرار گرفته بود.

قوه قضاییه همچنین مدعی است که خانم رشیدی در مدت بازداشت، هشت بار توسط پزشک عمومی و شش بار توسط پزشکان متخصص اعصاب و روان و داخلی ویزیت شده و همچنین دو بار نیز برای بررسی وضعیت روانی به پزشکی قانونی اعزام شده بود.

با این حال، بر پایه اطلاعات دریافتی هرانا، وضعیت جسمی خانم رشیدی طی دوران بازداشت به تدریج رو به وخامت گذاشت و شواهد حاکی از آن است که اقدامات پزشکی صورت‌گرفته، ناکافی و در مواردی غیراستاندارد بوده است. خانواده وی نیز پیشتر نسبت به وضعیت جسمی او ابراز نگرانی کرده بودند اما این هشدارها مورد توجه قرار نگرفته بود.

رسانه وابسته به قوه قضاییه، تمرکز عمده گزارش خود را نه بر علل و نحوه درگذشت این زندانی، بلکه بر سابقه انتسابی او قرار داده و مدعی شده است که وی با سازمان مجاهدین خلق در ارتباط بوده و در گذشته نیز به همین اتهام بازداشت شده بود. در این گزارش همچنین ادعاهایی درباره انجام برخی اقدامات خرابکارانه توسط خانم رشیدی مطرح شده، بی‌آنکه به روند درمان، تأخیر در اعزام پزشکی، یا مسئولیت قانونی نهاد بازداشت‌کننده در قبال سلامت و جان وی اشاره‌ای شود. طرح چنین مطالبی پس از مرگ فرد در بازداشت، بدون ارائه مستندات قابل بررسی عمومی، موجب نگرانی درباره تلاش برای انحراف افکار عمومی از مسئولیت‌های اصلی در ماجرای این مرگ شده است.

خانم رشیدی در تاریخ ۶ اردیبهشت ماه سال جاری، پس از دو روز بازداشت در بازداشتگاه آگاهی ۱۵ خرداد تهران به بند زنان زندان اوین منتقل شده بود. وی پس از حمله اسرائیل به زندان اوین، به همراه ده‌ها زندانی زن دیگر به زندان قرچک ورامین منتقل شد.

او همواره طی مدت زمان بازداشت با مشکلات پزشکی و عدم رسیدگی به وضعیت خود مواجه بود. اخیرا یک منبع مطلع نزدیک به خانواده این زندانی به هرانا گفته بود: «سمیه رشیدی سابقه ابتلا به اختلالات روانی داشته که به صورت دوره‌ای بروز می‌کند. این وضعیت موجب از دست دادن تمرکز و بروز اختلال در حرکات او می‌شود به طوری که گاهی توانایی راه رفتن ندارد و انجام امور روزمره‌اش تنها با کمک دیگر زندانیان ممکن است.»

بازداشت خانم رشیدی به دلیل شعارنویسی در محله جوادیه تهران صورت گرفته بود. سمیه رشیدی، متولد ۱۳۶۲ و ساکن تهران بود.

بر اساس آماربرداری سالانه مرکز آمار، نشر و آثار مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، محرومیت زندانیان سیاسی و عقیدتی از درمان مناسب در پنج سال اخیر، نسبت به دوره پنج‌ ساله پیش از آن، هشت برابر افزایش یافته است. طبق این گزارش‌ها که تنها بخشی از الگوی رفتاری نگران ‌کننده را نشان می‌دهند، در سال ۲۰۲۴، در ۴۱۲ مورد، مسئولین زندان از رسیدگی پزشکی مناسب به زندانیان سیاسی و عقیدتی خودداری کرده‌اند.