اندیشه ، فلسفه
«جوانی بر من خوش نگذشته است و امید ندارم که روزگارِ تو بهتر باشد. دورانِ ما عصرِ «ننگ و فساد» است و هنوز نشانهای پیدا نیست از اینکه آینده جز این باشد. آخر سال نکو را از بهارش میتوان شناخت. سرگذشت من خون دل خوردن و دندان به جگر افشردن بود و میترسم که سرنوشت تو نیز همین باشد. شاید بر من عیب بگیری که چرا دل از وطن برنداشته و ترا به دیاری دیگر نبردهام تا در آنجا با خاطری آسودهتر به Continue reading
کم پیش میآید که از فرانسه سوسیالیست با دانشگاههایی که اساتیدی مثل «سمیر امین»، «سلسو فورتادو» و «شارل بتلهایم» در آن درس میدادند و کافههایی که «امه سزر»، «فرانتس فانون»، «لوئی آلتوسر»، «موریس گودلیه» و «سیمون دوبوار» در آن قهوه میخوردند، عاشق «فون ویزر»، «بوم باورک»، «فون میزس» و «فون هایک» خارج شوی. موسی غنینژاد که اواخر دهه ۱۹۷۰ تا اواخر دهه ۱۹۸۰ در فرانسه تحصیل Continue reading
پیشگفتار :قبل از وارد شدن به جزئیات، تیپولوژی تغییر سیستم در جدول زیر طبقه بندی شده است و برای این مقصود چهار مشخصه که تاثیر تعیین کننده ای درایجاد این تیپ ها را دارند درنظر گرفته شده است. “شروع”، “روند”، Continue reading
تزوتان تودوروف در سال ۱۹۳۹ در صوفیه بلغارستان متولد شد و در سال ۱۹۶۳ به فرانسه سفر کرد و در آنجا اقامت گزید. او نقش پررنگی در معرفی و ترجمه آثار فرمالیستها به ویژه باختین داشت. تودوروف بیش از سی کتاب و دهها مقاله نوشته و آثارش به ۲۵ زبان ترجمه شدهاست. این فیلسوف و نشانهشناس برجسته به دلیل شناخت عمیق از ساختارگرایان روسی در سال ۱۹۶۵ کتابی با عنوان «نظریه ی ادبی» نوشت که پیشزمینه تحلیلهای بعدیش در روایتشناسی شد که پانزده سال از عمرش را صرف آن کرد. Continue reading
چرا هیتلر تا این اندازه از هنر انتزاعی و مدرن نفرت داشت؟ به نظر میرسد علت نفرت او شخصی بود. هیتلر پیش از آن که یک سیاستمدار باشد یک هنرمند بود، اما نقاشیهای واقع گرایانه او از ساختمانها و مناظری که کشیده بود توسط نهادهای هنری در زمانی که وی نقاشی جوان محسوب میشد به نفع سبکهای انتزاعی مدرن کنار گذاشته شده بودند و یکی از اصلیترین دلایل رد شدن او از سوی آکادمی هنرهای Continue reading
با سپاس از دوست و همکارِ فرهیختهام آرمین لنگرودی که هم پیشگفتار کوتاهی بر این ترجمه نوشته و هم زحمتِ نوشتن زیرنویسهای توضیحی آن را به عهده گرفت. Continue reading
بیتردید خامنهای با یکی از دشوارترین ایام ولایت فقیهی خود در ۳۵ سال گذشته دست به گریبان است. بحران مشروعیت در داخل و بحران تنشهای منطقهای ناشی از رویکرد گروههای تروریستی وابسته به سپاه قدس، رهبر خودشیفته جمهوری اسلامی را با چالشهای بیسابقه روبرو ساخته است. Continue reading
ماتیاس هورکس، آیندهپژوه سرشناس آلمانی، در جدیدترین اظهار نظر خود، “بحرانهای درهمتنیده کنونی” در جهان را مرحلهای گذرا از بلاتکلیفی بشر توصیف کرد که به باور او ممکن است “۱۰ یا حتی ۲۰ سال طول بکشد”. ماتیاس هورکس، آیندهپژوه سرشناس آلمانی یکی از محققان برجسته آیندهپژوهی در جامعه آلمان و محافل اجتماعی و اقتصادی اروپا محسوب میشود. بسیاری از تحلیلهای او درباره وقایع و تحولات آینده Continue reading
در یک شب ژانویهی سال ۱۹۹۲ در آشپزخانه نشسته بودم و کتابی مصور میخواندم. کلودیا، خواهر بزرگترم، بهدنبال کاری در بازارچهی محله درست قبل از تعطیلشدنِ آن از خانه خارج شد. درحالیکه خداحافظی میکرد و در را میبست صدای بههمخوردن کلیدهایش را شنیدم، صدای قدمهای پایش را که شتابان از پلهها پایین میرفت. یک دقیقهی بعد، صدای درِ گاراژ را شنیدم که پس از بیرونبردن دوچرخهاش محکم بسته Continue reading
جایگاه “پسر خدا” را نه تنها در فرهنگ یونانی، بلکه در منابع یهودی نیز میتوان یافت. این نام اما در این دو فرهنگ به دو مفهوم کاملاً متفاوت برداشت میشد. در برنامهٔ «پرگار بیبیسی» در اینمورد گفتم، که در زبانهای شرقی رابطهٔ میان مفاهیم، میتوانست به بگونهٔ روابط انسانی بیان شده و توضیح داده شود. مثال من در اینباره این بود، که در فرهنگ شرقی، یک دروغگو را میتوان با عنوان «پسر دروغ» (بن الکذب)، یعنی Continue reading
سید قشوع، روزنامهنگار و نویسنده عرب اسرائیلی در مصاحبه با روزنامه فرانکفورتر آلگمایته آلمان درباره وحشت فلسطینیها از گفتوگو درباره جنگ غزه، وضعیت شکننده عربهای اسرائیلی و محدودیتهای ادبیات در بیان وضع موجود صحبت میکند. قشوع که اکنون به آمریکا مهاجرت کرده و در دانشگاههای آمریکا تدریس میکند، در روزنامه هاآرتص اسرائیل دارای یک ستون ثابت بود. او در این ستون تلاش میکرد شهروندان Continue reading
سالانه حدود ۴ هزار نفر بر اثر آلودگی هوا «فقط در تهران» جان میسپارند. مسلماً همهی این افراد که آدمهای پیر یا بیمار نبودهاند. البته که آلودگی رفتهرفته انسان سالم را بیمار هم میکند. زیرا این آلودگی به طور میانگین ۵ سال از Continue reading
دموکراسی فرایند بیپایانِ دخالتگریِ مستقیمِ افراد گوناگون و برابر در جامعه است. بدون نمایندگی. به صورت فردی، جمعی، جنبشی و مشارکتی. با اختلافها، اشتراکها و تضادهایِشان. برای ادارهی امور از تصمیم تا اجرا. برای تغییر اوضاع خود و جامعه. با ایجاد شکلهای نوین زندگی از هماکنون و در هرجا. به گونهای خودمختار و خودگردان. در آزادی و برابری. جدا و مستقل از قدرتهای بَرین و اقتدارگرا چون دولت، حکومت، دین، مذهب، سرمایه و مالکیت Continue reading
مقاله «راز بقا» در دو بخش تنظیم شده است: بخش اول تلاش دارد تا به بررسی نظرات متفکران بزرگ سده پیش در پاسخ به پرسش: چرا با وجود ظلم و استثمار شدید فرودستان توسط طبقه حاکم، طبقات تحت سلطه موفق به سرنگونی طبقه حاکم نمیشوند؟ چرا شورش نمیکنند و یا چرا بر خلاف منافع خود به احزاب دست راستی رای میدهند؟ بپردازد. در این بخش تاملی به مشکلات برخی از این نظرات که همگی در Continue reading
جمشید ملکپور از کتابش که به تازگی برگزیده جایزه «مهرگان» شده، داستاننویس شدنش بعد از کار در حوزه نمایش، پایان جستوجوی ۴۶ ساله، اعتیاد موبایلی تا ناشران مافیایی، تنها جایی که بخت به او لبخند زده، وضعیت ادبیات داستانی و تاثیر جایزههای ادبی میگوید. باریخ نیوز : «اپرای خاموشی صدا در تالار رودکی» نوشته جمشید ملکپور، داستاننویس، پژوهشگر، کارگردان و استاد دانشکده هنرهای دراماتیک در Continue reading
در حالیکه اکثر کشورهای جهان شب گذشته اغاز سال نو را جشن میگرفتند و مراسم شادی مردم در خیابانها ساعتها ادامه داشت با رشد درگیری در خاورمیانه و در دریای سرخ به نظر میرسد که جمهوری اسلامی با یک بازی محاسبه نشده و حمایت از نیروهای نیابتی در لبنان و یمن کشور را در معرض خطر جدیدی قرار داده است که ممکن است تداوم این وضعیت خطرات فراوانی به همراه داشته باشد. روز گذشته ستاد Continue reading
از ابتدای محاکمه حمید نوری در سوئد بحث معامله بر سر او در فضای مجازی مطرح بود. تایید حکم حبس ابد او نیز به این شایعه پایان نداد. ایرج مصداقی، عامل اصلی بازداشت حمید نوری، این فرض و سناریوهای مختلف آن را بررسی کرده است. صدور حکم دادگاه تجدیدنظر استکهلم و محکومیت دوباره حمید نوری به حبس ابد، صرفنظر از اینکه در آینده چه رخ دهد، پیروزی بزرگ جنبش دادخواهی است. Continue reading
هویت شوروی قرار بود، به تدریج بر تعلقات ملی که به عنوان پسمانده های دوران گذشته، تصور می شد و سوسیالیسم آنها را کاهش خواهد داد، غلبه پیدا بکند. این پروژه با موفقیت نسبی انجام شد، به ویژه در میان روس ها که زبان شان به عنوان زبان مشترک اتحاد جماهیر شوروی و حتی سوسیالیسم جهانی تثبیت گردید. سپس، اوکراین به همراه روسیه، بلاروس و حکومت کوتاه عمر قفقاز یکی از اعضای موسس دولت شوروی شناخته می شد Continue reading
ما در هفته های اخیر در جریان جزئیات بسیاری در این باره قرار گرفته ایم که چگونه ایالات متحده جلوی توافقی میان اوکرایین و روسیه را گرفت، توافقی که می توانست اوکرایین را از این جنگ در امان نگه دارد. ایالات متحده جلوی این توافق را گرفت و به اوکرایینی ها گفت باید به جنگ ادامه دهید. اوکرایینی ها صدها هزار نفر از دست داده اند. اکنون به آخر خط رسیده اند. شرم آور است برای بایدن که باعث این وضع شد. او بود که Continue reading
تاریخ عبارت است از وقوع و خودآگاهی از وقوع، و پدیدۀ انقلاب به مثابۀ بنیادیترین و عمیقترین وجه خودآگاهی انسان از خود، دیگری، جامعه و طبیعت حدوث مییابد و در هستی متبلور میشود. انگار با بیدارشدن انسان و جامعه، هستی بیدار میشود و بر خود واقف میگردد. این پدیدۀ عظیم تاریخی (حدوث انقلاب)، یعنی آگاهی کنشمند آدمی در زیست جهانِ اجتماعی، در واقع پدیدارشدن هستی بر قامتی تازه است و در Continue reading