تداوم موضعگیری کارشناسان و مقامات علیه بیانیه روسیه در مورد جزایر سه گانه

بدنبال موضعگیری روسیه دربیانیه مشترک با کشورهای عربی خلیج فارس در مورد جزایر سه گانه که منجر به احضار سفیر روسیه به وزارت خارجه شد و علیرضا عنایتی دستیار وزیر و مدیر کل خلیج فارس وزارت امور خارجۀ ایران، در دیدار با الکسی ددوف سفیر روسیه در تهران، ضمن تاکید بر تعلق ابدی جزایر سه گانه ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک به خاک ایران، خواستارتصحیح موضع فدراسیون روسیه نسبت به این موضوع شد و سفیر روسیه در تهران هم ، بر احترام به تمامیت ارضی ایران تأکید کرده و وعده داده است که مراتب را در اسرع وقت به مسکو منتقل خواهد کرد.
اکنون به نظر میرسد با توجه به واکنش شدید افکار عمومی کارشناسان و مقامات به تداوم انتقادات خود از این اقدام روسیه پرداخته اند محور همه این انتقادات به این است که جمهوری اسلامی به چالشهای روسیه بی توجه بوده است.
محمدجواد ظریف، وزیر خارجه سابق ایران طی سخنانی گفت ریشه بسیاری از مشکلات نه تنها در ایران بلکه در دنیا، مشکل ادراکی است، به عنوان مثال برای آمریکایی‌ها بعد از فروپاشی شوروی و در واقع شکست بلوک شرق، یک ادراک غلط شکل گرفت که آنها در جنگ پیروز شده‌اند؛ در حالی که در واقعیت شوروی در جنگ سرد شکست خورده بود. ظریف همچنین گفت آمریکا از سال 2004 به بعد از حوزه امنیت وارد حوزه امنیتی سازی شد. وضعیت اوکراین نتیجه بازی موفق امنیتی‌سازی آمریکا است. البته این از جنایات روسیه در اوکراین کم نمی‌کند؛ درواقع اوکراین قربانی شد تا آمریکا بتواند روسیه را گرفتار اجماع امنیتی جهانی کند. ظریف افزود امروز روسیه در هیچ حوزه‌ای توان رقابت ندارد جز آنچه که آن را توازن راهبردی می‌خواند و هدفش آن است که مانند آمریکا دنیا را چندین بار نابود کند.او افزود که رفتن روسیه به سمت اوکراین، فریادی بود برای آنکه با این کشور مذاکره کنند.
وی گفت امروز اتحاد دائمی بین کشورها وجود ندارد بلکه ائتلاف‌های موقت شکل می‌گیرد و اگر کشوری دنبال اتحاد دائمی باشد؛ در چاله می‌افتد. و افزود چرا چین به روسیه اسلحه نمی‌دهد چون اتحادی بین‌ آنها وجود ندارد و پکن هم از این وضعیت ادراک درست دارد. ولی ایران ادراک اشتباهی از وضعیت روابطش با روسیه دارد و فکر می‌کند که روسیه می‌تواند متحد ما باشد. وقتی روسیه قطعنامه 1929در مورد مسایل هسته ای را در دوران احمدی نژاد را وتو نکرد بسیاری تعجب کردند با وجودیکه برای من محرز بود که روسیه این قطعنامه را وتو نمی‌کند. وی افزود برای ایران ضدروس و ضدآمریکا بودن خطرناک است. زیرا باید منافع ملی‌مان را اولویت قرار دهیم و سپس مخالفت با سلطه آمریکا را مدنظر قرار دهیم.وی افزود کشورهای دیگر نیز بر حسب منافع‌شان با این قطب‌ها، وارد ائتلاف‌های موقت می‌شوند. لذا ما به سمت یک دنیای شبکه‌ای می‌رویم و در این شرایط باید مشکل ادراکی ما در ایران رفع شود. وی گفت اشتباه محاسباتی در دوران گذار باعث نابودی می‌شود. به نظر میرسد ظریف هشدار داده که که مقامات جمهوری اسلامی در مورد روسیه دچار خوش خیالی شده اند که میتواند جمهوری اسلامی را دچار بحران کند.
در این میان ولایتی مشاور سیاست خارجی خامنه‌ای و وزیر خارچه اسبق جمهوری اسلامی در یادداشتی خاطر نشان ساخت که غرب علیه ایران وروسیه در حال توطئه است وی گفت ظن قوی این است که موضوع یکسره شدن ارتباط بین استانبول تا سین کیانگ بیش از اینکه نشانی از تشکیل یک دنیای خیالی به نام پان ترکیسم باشد، با توجه به دامنه ارتباطات ترکیه با ناتو، منجر به تشکیل نواری خواهد شد که ایران را از طرف شمال و روسیه را از طرف جنوب محاصره خواهد کرد و نفوذ ناتو را در منطقه گسترش خواهد داد و باز کردن راه به نخجوان به جای اینکه تجارت و همکاری را توسعه دهد، ممکن است موجب شود که ناتو و بعضی از اعضایش که در این کشمکش نقش دارند، راه را برای حضور جدی‌‌تر و فعال‌تر همه امکانات و دسترسی‌هایشان در شمال ایران و جنوب روسیه هموار کنند وی افزود دوستان روسی ما مراقبت کنند و بدانند که با کوچکترین غفلتی قفقاز، محل هجوم و رقابت کشورهای مختلف و طرف‌های مغرض خواهد شد که منافع روسیه و جمهوری اسلامی ایران را مورد تجاوز قرار خواهند داد. اگر غفلت کنند امریکایی‌ها و عواملشان که در اوکراین نتوانستند کار جدی از پیش ببرند در این منطقۀ بسیار حساس، یعنی قفقاز جنوبی عوامل تنش‌زا را شدت داده و امنیت کل منطقه را متزلزل خواهند کرد.
وی همچنین در مورد بیانیه روسیه گفت خبر تاسف بار که در روزهای اخیر اتفاق افتاده، صدور بیانیه مشترک بین روسیه و کشورهای شورای همکاری خلیج فارس است که در این باره به دوستان روس خود می‌گوییم که سادگی نکنند. موضوع جزایر ایرانی ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک براساس قواعد بین‌المللی کاملاً روشن است.
سخنان ولایتی از این جهت عحیب است که روسیه را متهم به سادگی کرد در حالیکه روسیه عامدانه و با اگاهی این کار را انجام داده و از حساسیت داخل ایران نسبت به مسیله جزایر اگاهی داشته است.
در این میان همچنین حمید ابوطالبی مشاور سیاسی دولت روحانی در این مورد گفت پس از ضربه‌ای که سال گذشته چین به حاکمیت ملی ایران زد، و پاداش آن میانجیگری میان تهران و ریاض و ضمانت روابط بود، که اهدا گردید، از روسیه که در بیش از یکصد سال خیانت‌های نابخشودنی درحق ملت ایران و جداکردن بخش مهمی از کشور عزیزمان کرده چنین موضعی بعید نبود. وی افزود با ترفند‌های روسیه هم در برجام باختیم؛ هم در دام جنگ اوکراین افتادیم، هم آن‌ها را از تنهایی تحریم جهانی رهاندیم و حالا ضربه‌ای دیگر به حاکمیت ملی ما زدند.
واقعیت این است که تضیف موقعیت جهانی ایران در شرایط کنونی و موقعیت اقتصادی کشورو نارضایتی شدید مردم و دولت ناکارامد سبب شده که چین و روسیه در رابطه با کشورهای عربی جانب انها را بگیرند و ایران را قربانی منافع خود سارند و این در حالیست که حاکمیت جمهوری اسلامی هنوز در مدح روسیه وحمله اش به اوکراین سخن میگویند.