نگرانی دلواپسان از «خیانت» مقامات جمهوری اسلامی عطا محامد

این روزها، واژه «خیانت» از زبان برخی چهره‌های تندرو درون نظام جمهوری اسلامی و همینطور حامیان آن‌ها زیاد شنیده می‌شود اما نه علیه دشمنان خارجی، بلکه مستقیما خطاب به مقام‌هایی چون وزیر خارجه، رییس مجلس، دبیر شورای عالی امنیت ملی و حتی رییس دولت. از نگاه این جریان، توافق اخیر با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نه نشانه‌ای از حسن نیت تهران، بلکه یادآور تکرار تلخ «برجام» است. آن‌ها می‌گویند این توافق برخلاف قانون مصوب مجلس و زمینه‌ساز دور تازه‌ای از جاسوسی و حمله احتمالی اسراییل است. به خاطر همین، برخی از این منتقدان خواهان محاکمه علنی مقامات دخیل در توافق‌اند.

برای این منتقدان، هیچ‌کدام از توضیحات رسمی، از جمله بیانیه شورای عالی امنیت ملی، اعتباری ندارد. آن‌ها آژانس را «جاسوس رسمی اسراییل» می‌خوانند و مدیرکل آن را خائن می‌دانند که دستان او به خون دانشمندان ایرانی آغشته است. در پیام‌رسان‌های داخلی مانند «ویراستی» و «ایتا» که اغلب حامیان حکومت در آن فعالیت می‌کنند، کاربران با لحنی تند و خشمگین هشدار می‌دهند که این بار ملت ساکت نخواهد ماند و از خون شهدا نخواهد گذشت. درحالی‌که وزارت خارجه از منافع ملی و تطابق حقوقی این توافق سخن می‌گوید، آن‌ها فریاد می‌زنند: این توافق، تکرار خیانت است.

توافق با گروسی زیر تیغ انتقاد

«سیدعباس عراقچی» وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی شامگاه ۱۸ شهریور در قاهره، پایتخت مصر همراه با «رافایل گروسی» مدیرکل آژانس انرژی اتمی از نهایی شدن تفاهم تازه میان ایران و آژانس خبر داد و آن را «نشانه‌ای از حسن نیت جمهوری اسلامی» خواند. او گفت ایران و آژانس پس از مذاکرات فشرده به سازوکاری جدید دست یافتند که هم تعهدات پادمانی را حفظ می‌کند و هم نگرانی‌های امنیتی تهران را در نظر می‌گیرد. به گفته او، این توافق چارچوبی عملی برای استمرار همکاری ایجاد می‌کند و «درعین‌حال که حقوق مسلم ایران را تضمین می‌کند، با قانون مجلس شورای اسلامی نیز منطبق است.»

منظور او از «قانون مجلس»، قانون الزام دولت به تعلیق همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بود که در ۴ تیر ۱۴۰۴ به تصویب رسید. بر اساس این قانون، دولت موظف است تا زمان اطمینان از حفظ تمامیت ارضی، امنیت مراکز و دانشمندان هسته‌ای و تأمین منافع ملی، هرگونه همکاری با آژانس را متوقف کند. همچنین، هرگونه فعل یا ترک فعلی که موجب عدم اجرای کامل این قانون شود، جرم محسوب شده و «درصورتی‌که مشمول مجازات شدیدتری نباشد»، مشمول مجازات‌های تعزیری درجه شش (شش ماه تا دو سال زندان و ۳۱ تا ۷۴ ضربه شلاق) خواهد بود.

اما برخی از نمایندگان مجلس این توافق را حتی پیش از امضا امتیازدهی یک طرفه دانسته و عراقچی را تهدید به محاکمه کردند. آنچه اعتراضات نمایندگان را بیشتر کرد سخنان ضدونقیض وزیر خارجه ایران و رییس بین‌المللی آژانس اتمی بود. گروسی در توضیح توافق گفت این توافق «چارچوبی روشن برای نحوه اعلام و اجرای بازرسی‌ها» تعیین کرده و «شامل همه تأسیسات و مراکز هسته‌ای ایران» می‌شود؛ اما عراقچی گفت با این توافق شکل جدیدی از همکاری با آژانس اجرایی خواهد شد و تاکید کرد «بر اساس این توافق الان هیچ دسترسی به بازرسان آژانس داده نمی‌شود، مگر نیروگاه بوشهر.»

اما پس از اعلام رسمی توافق، انتقادها شدت گرفت؛ به‌نوعی که «کامران غضنفری»، نماینده مردم تهران در مجلس از وزیر خارجه خواست یا «اظهارات گروسی را علنی تکذیب کند و متن توافق را به مجلس ارائه دهد» یا آماده استیضاح شود. «محمود نبویان» نماینده دیگر نوشت: «توافق آقای عراقچی با گروسی جاسوس و منحوس که مسبب شهادت صدها تن از فرماندهان، دانشمندان و هموطنان ما بوده، به هیچ وجه مورد قبول نیست و نقض صریح منافع ملت و استنکاف از قانون مجلس بوده و حکم آن روشن است.»

آژانس جاسوس است!

در پی اعتراض نمایندگان، کمیسیون امنیت ملی مجلس در روز ۲۲ شهریور جلسه‌ای توضیحی با حضور وزیر خارجه برگزار کرد. نمایندگان در این جلسات با اشاره به قانون تعلیق همکاری با آژانس، درباره انطباق توافق با مصوبه مجلس ابراز نگرانی کردند. پس از جلسه «ابراهیم عزیزی»، رئیس کمیسیون، با تأکید بر ضرورت تعامل دولت و مجلس، اعلام کرد خروج از توافق یکی از گزینه‌های تهران در صورت تکرار بدعهدی یا کوتاهی آژانس است.

اعتراضات در مجلس بیشتر به خاطر آن بود که جزئیات این توافق از مجلس پنهان شده است. «حمید رسایی»، نماینده جنجالی مجلس می‌گوید متن توافق را محرمانه کرده‌اند. او اعتراض کرد که توافق با دشمن انجام‌شده و نباید محرمانه باشد. وی آژانس را «جاسوس رسمی اسراییل» خطاب کرده و گفت اسنادی که وزارت اطلاعات ایران به دست آورده جاسوسی آژانس برای این کشور را نشان داده بود.

رسایی مدعی است اسراییل و آمریکا برای حمله مجدد نیازمند تکمیل اطلاعات هستند و این توافق امکان تکمیل اطلاعات را برای آن‌ها خواهد داد. او زمانی که این سخنان را در یک ویدیو می‌گفت هنوز متن توافق را نخوانده بود، اما بعدتر اعلام کرد که این متن را خوانده و «درمتن نیامده که «اجرای این توافق مشروط به عدم اقدام خصمانه علیه ایران به شمول اسنپ‌بک است» درحالی‌که این عبارت در مصاحبه عراقچی هست و تلقی نمایندگان بود که این شرط مهم در متن هست!»

هم‌نظر با رسایی، «امیر حیات مقدم»، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس، گفت چون شرط عراقچی درباره بی‌اعتباری توافق در صورت اجرای اسنپ‌بک در متن نیامده، نمی‌توان به آن خوش‌بین بود و افزود: «به نظرم توافق فعلی هیچ خاصیت و سودی برای جمهوری اسلامی ندارد. ما باید آمادگی دفاعی بالایی داشته باشیم، هرچند معتقدم اسراییل و آمریکا جرات حمله مجدد ندارند.»

نمایندگان مجلس با واکنش‌های تندتری هم نسبت به این موضوع ورود کردند. «غلامرضا میرزایی»، نماینده بروجن، با اشاره به بمباران مراکز هسته‌ای، ترور دانشمندان و نقض حاکمیت ملی، عضویت ایران در معاهده NPT را بی‌فایده دانست و خواستار خروج فوری از آن شد تا به ‌گفته او «شمشیر زور آژانس» از سر ایران برداشته شود. او همچنین تأکید کرد که توافق با گروسی هیچ آورده‌ای ندارد.

«فؤاد ایزدی»، تحلیلگر سیاسی نزدیک به جبهه پایداری می‌گوید ایران باید به آژانس مشکوک باشد چراکه این سازمان یک روز قبل از حمله اسراییل به ایران در ۲۳ خرداد، قطع‌نامه علیه ایران صادر کرد. او تاکید کرد «آژانس پاس گل به اسراییل داده است» و افزود شکی در جاسوسی گروسی برای اسراییل نیست. او حتی می‌گوید «محمدباقر قالیباف» رییس کنونی مجلس مدتی است «با جریان‌های ظاهربین» همراه شده است و به خاطر همین تن به این توافق داده است.

برای ساکت کردن معترضان و تنویر افکار عمومی، شورای عالی امنیت ملی به دبیری «علی لاریجانی» در ۲۳ شهریور بیانیه‌ای منتشر کرد. این بیانیه می‌گوید که ترتیبات امضاشده با آژانس پس از بررسی در کمیته هسته‌ای شورا و بر اساس مصوبات آن بوده و هرگونه همکاری با آژانس از این پس منوط به تأیید شورای عالی امنیت ملی خواهد بود. این بیانیه تأکید دارد که گزارش درباره تأسیسات هسته‌ای مورد حمله، تنها پس از کسب نظر شورا به آژانس ارائه می‌شود و هر اقدام خصمانه از جمله بازگشت قطعنامه‌های لغو شده، توافق را بی‌اعتبار و همکاری را متوقف می‌سازد.

خیانت مقامات!

بعد از سخنان شورای عالی امنیت «جبهه شریان» از گروه‌های اصول‌گرا، بیانیه‌ای منتشر کرده و توافق عراقچی با گروسی را فاقد شفافیت و ناقض قانون مجلس دانسته و آن را تکراری پرهزینه از تجربه برجام خواند. این بیانیه با انتقاد از محرمانه ماندن متن توافق، خواستار تشکیل جلسه فوری مجلس، پایان وضعیت «نه جنگ، نه صلح» و بازگشت به موضع تهاجمی‌تر شده و قوه قضاییه را به محاکمه علنی «حسن روحانی» و «محمدجواد ظریف» به دلیل آنچه «دروغ‌گویی و عبور از خطوط قرمز نظام» نامیده، فراخواند.

در سوی دیگر، کاربری در شبکه «ویراستی» با اشاره به تجربه تصویب برجام می‌گوید: «لاریجانی ظرف ۲۰ دقیقه بدون صحبت مخالف در مجلس، آشی برای ایران پخت و الان آش دیگری را در «شعام» با کمک‌خلبان منافق ریاکار، دقیقا مثل ننگ نامه برجام پخته و چیزی را اعلام میکند که اصلاً در متن توافق نبوده و دنبال تمدید استپ بک و ادامه جاسوسی گروسی هستند.» او عامدانه لاریجانی را جدا از هم نوشته است. او و همفکرانش معتقدند که لاریجانی خائن است.

اعتراض به مقام‌های مختلف در حالی طرح می‌شود که لاریجانی در زمان جنگ ۱۲ روزه گفته بود «جنگ تمام شود به حساب گروسی خواهیم رسید.» وی تاکید کرده بود «گروسی همچین آدم مالی هم نیست» و اعلام کرد که آژانس هیچ حمایتی از ایران نکرده بود و حتی شورای حکام یک بیانیه هم برای ایران صادر نکرد. با این حال امروز او از توافق حمایت می‌کند.

نمایندگانی نیز در مجلس هستند که همگام با بیانیه شورای عالی امنیت، می‌گویند تهران چاره‌ای جز همکاری با آژانس ندارند؛ ازجمله «مجتبی زارعی» که می‌گوید: «آیا ایران نمی‌داند که گروسی خبیث و جاسوس است؟ کاملاً برعکس! ایران گروسی را از مادرش بهتر و بیشتر می‌شناسد؛ اما غیرازاین شناخت اطلاعاتی، او فعلاً مدیرکل یک سازمان بین‌المللی هم است و چون تا این لحظه ایران قصد خروج از سازمان بین‌المللی اتمی و ان پی تی را ندارد با او کار می‌کند.»

با این حال این سخنان نزد بسیاری از کاربران در شبکه‌هایی نظیر «ایتا» و «ویراستی» رویکردی خاینانه است. کاربری می‌گوید: «عراقچی، قالیباف، پزشکیان، شعام چند نفر از مجلس که در این خیانت دست دارند دولت، مجلس به حساب نمی‌آیند فرد به حساب می‌آیند و به سابقه خیانت آنها افزوده می‌شود و کاری دیگری نمی‌توانند بکنند چون پشتوانه مردمی ندارند فقط برای نظام هزینه می‌تراشند.»

کاربر دیگری در واکنش به توافق اخیر با آژانس، با لحنی تند و انتقادی مجلس و شورای عالی امنیت ملی را به مماشات و وادادگی متهم می‌کند. او لاریجانی را تابع «محمدجواد ظریف» وزیر امور خارجه سابق دانسته و مجلس را مسوول اصلی وضعیت فعلی می‌داند. کاربر دیگری معتقد است اگر ملت پس از برجام و اسنپ‌بک واکنش نشان داده و خواستار محاکمه «خائنین» شده بود، اکنون تکرار این مسیر ممکن نبود. هر دو این کاربران، خواستار پاسخ قاطع مردم به آنچه «خیانت دوباره» می‌نامند، شده‌اند و هشدار داده‌اند که ملت از خون شهدا نخواهد گذشت.

کاربر دیگری با یادآوری خیانت برجام این همکاری را نیز خائنانه دانسته و می‌گوید: «این توافق باعث دسترسی به تمام سایتهای هسته‌ای میشه. باعث جاسوسی دقیق‌تر برای حمله بعدی میشه. باعث میشه وقتی خیالشان راحت شد استپ بک روفعال کنن و این ملت که همیشه باید چوب، یک مشت بی سواد رو بخوره و بعد هم هیچکسی پاسخگونیست ومحاکمه نمیشه.»