لغو تحریم‌‌های اینترنتی برای ایرانیان به چه معنی است؟

ایندیپندنت فارسی: یازدهم ژانویه ۲۰۲۳، در بخش پرسش‌های متداول وب‌سایت وزارت خزانه‌داری آمریکا اطلاعاتی منتشر شد که توضیحات بیشتری درباره رفع تحریم‌های اینترنتی برای ایرانیان داد. بر اساس این توضیحات، غول‌های فناوری مانند گوگل، متا و اپل، می‌توانند از این پس بدون محدودیت به ایرانیان خدمات ارائه دهند.در یک دهه اخیر، هم کاربران عمومی اینترنت و هم توسعه‌دهندگان و متخصصان این حوزه در ایران، با مشکلات زیادی در این زمینه دست‌و‌پنجه نرم کردند. نبودن ایران در فهرست کشور ارائه‌دهنده خدمات اینترنتی، دسترسی نداشتن به فروشگاه‌های نرم‌افزار و فقدان پشتیبانی از شماره تلفن‌های ایران برای احراز هویت، از مواردی است که بسیاری از ایرانیان دست‌کم یک بار با آن مواجه شده‌اند.

سپتامبر ۲۰۲۲، اداره کنترل دارایی‌های خارجی وزارت خزانه‌داری آمریکا (OFAC) برای حمایت از جریان آزاد اطلاعات و دسترسی مردم ایران به اطلاعات مبتنی بر واقعیت، با صدور یک مجوز بازنگری‌شده‌، به اشخاص و شرکت‌های آمریکایی در حوزه اینترنت و تکنولوژی اجازه داد که در برخی موارد فروش و بارگذاری نرم‌افزارها یا برای رویارویی با حوادث سخت‌افزاری، به ایران خدمات ارائه دهند.

متنی که ۱۱ ژانویه ۲۰۲۳ منتشر شد، حاوی پاسخ‌هایی به پرسش‌های افراد و توضیح شفاف‌ درباره آخرین نسخه رفع تحریم‌های حوزه اینترنت و تکنولوژی ایران است.

با رفع این تحریم‌ها، امکان دسترسی کاربران و شرکت‌ها به بسیاری از سرویس‌ها فراهم خواهد شد. براساس مفاد این متن، امکان دسترسی ایرانیان به شبکه‌های اجتماعی، ابزارهای ارتباطی، خدمات ابری، سرویس‌های تماس‌های ویدیویی، نقشه‌های آنلاین، بازی‌های کامپیوتری، پلتفرم‌های آموزشی، ابزارهای امنیت اینترنتی، ابزارهای ترجمه، احراز هویت و سیستم‌عامل‌ها، فراهم می‌شود.

دسترسی نداشتن به پلتفرم‌های آموزش آنلاین بین‌المللی و دور ماندن از منابع علمی به‌روز، یکی از مشکلات ایرانیان در یکی دو دهه اخیر بوده است. اما با رفع این تحریم‌ها در روزهای اخیر، ایرانیان می‌توانند به تمام بسترهای آموزش آنلاین دسترسی یابند. همچنین، احتمال داده می‌شود که با رفع این تحریم‌ها، مشکلات متعدد «گیمرهای» ایرانی هم برطرف شود. گیمرهای فعال در ایران به بسیاری از بازی‌های دسترسی نداشتند و در برخی بازی‌ها نیز قابلیت‌های ارا‌ئه‌شده برای ایرانیان محدود بود.

رفع محدودیت‌های خدمات فضای ابری نیز موضوعی حائز اهمیت است. محدودیت‌های استفاده از خدمات فضای ابری باعث شده بود که بسیاری از توسعه‌دهندگان، ناچار شوند که از بسترهای ابری داخلی استفاده کنند. کارشناسان بارها درباره امکان دسترسی نهادهای امنیتی به اطلاعات کاربران و به خطر افتادن امنیت آن‌ها هشدار داده‌اند، و رفع تحریم از این حوزه، کمک به افزایش امنیت و حفاظت از حریم خصوصی شهروندان است.

مهم‌ترین تغییر مجوز عمومی رفع تحریم، حذف شرط «استفاده شخصی» از ابزار و سرویس‌های اینترنتی است. این به معنای آن است که علاوه بر کاربران عمومی، شرکت‌های ایرانی نیز می‌توانند از معافیت‌های اینترنتی بهره ببرند.

محدود کردن دسترسی به اینترنت جهانی و اعمال فیلترینگ، موجب شده است که کارایی لغو تحریم‌ها و چشم‌انداز اینترنت در ایران چندان روشن نباشد، چرا که این روزها حکومت ایران بسیاری از سرویس‌ها را مسدود کرده است و شهروندان برای گذشتن از فیلترینگ، به ابزارهای تغییر «آی‌پی» نیاز دارند. تغییر «آی‌پی» نیز احراز هویت کاربران ایرانی را برای ارائه‌دهندگان خدمات دشوار می‌کند.

در این میان، بسیاری از شهروندان فعال در حوزه ارزهای دیجیتال امیدوارند که برداشته شدن تحریم‌ها، باعث رفع موانع موجود، امکان احراز هویت و تسهیل دسترسی به دارایی‌هایشان شود. عده‌ای نیز بر این باورند که این رخداد می‌تواند موجب شود که نرم‌افزارهای ایرانی راحت‌تر در فضای بین المللی حضور یابند. اما توجه به این نکته ضروری است که به دلیل نپیوستن جمهوری اسلامی ایران به FATF، احتمالا مشکلات حوزه مالی پابرجا خواهد ماند.