اندیشه ، فلسفه
تصمیم گرفتن کار آسانی است اما تصمیم خوب گرفتن نیاز تلاش و تفکر دارد. این گفته شالوده موضوع مهمی است که میخواهم در مورد آن صحبت کنم. شاید در تمام عمرمان کسی را پیدا نکنیم که نخواهد تصمیمات Continue reading
برای آشنایی با فلسفۀ سیاسی هر گروهی باید به آن به عنوان گروهی اجتماعی نگریست. علوم اجتماعی، گروههای دینی را نیز نه جمعی با باورهای مشترک، بلکه مانند هر گروه اجتماعی یا سیاسی دیگری، برخوردار از «هویت فرهنگی» مشترک میداند. Continue reading
توضیح عکس: آیین تشرف موسوم به رنج شکار که توسط قوم ماتیس(Matisse tribe) برزیل صورت میگرفته است. «حقیقت نه پاداش جانهای آزاده و نه امتیاز کسانی است که موفق به رهایی خود شده اند؛ حقیقت به Continue reading
سوررئالیسم از دوتایی و تقابل امر واقعی (رئال) و امر غیرواقعی برگذشته و به فراواقعی (سور رئال) و فوق واقعیت ناظر است یعنی به ساحتی که نه واقعیت است و نه غیرواقعیت. اصولاً آنچه غیرواقعی است انکار واقعیت است، غیرواقعی ضدِّ واقعی است اما فراواقعی ضدِّ واقعی یا انکار واقعیت نیست فراتر از آن است Continue reading
چگونه یکی از بزرگترین فیلسوفان دنیا برداشتهایی چنین اشتباه داشته است؟ بیتردید دیوید هیوم شایستهی جایگاه رفیعی در میان بزرگان فلسفه است اما هرجا پای سیاست در میان بوده، دچار خطا شده است. این غول قرن هجدهمیِ جنبش روشنگری اسکاتلند نسبت به دموکراسی شکاک و (بهرغم شهرتش به Continue reading
نگاهی انتقادی به قانون اساسی مشروطه و متمم آن، مصوب ۱۲۸۵ خورشیدی پیش از پرداختن به موضوع، ما میباید یک سری خطوط و حدود را برای این بحث مشخص کنیم. اول، بحث فلسفه سیاسی است. این یک بحث تاریخی است. سپس از دلِ تاریخیِ فلسفهی سیاسی قانون زاده میشود. این هر دو نیز بر بستر فلسفهی Continue reading
این مفاهیم نا روشنی كه امروزه سكه رایج است مانند روشنفكری دینی، مردمسالاری دینی، پروتستانتیسم اسلامی پیآمدی جز آشوب ذهنی و انحطاط برای ایران نمیتواند داشته باشد، هم چنان كه تفسیر ماركسیستی علی شریعتی درصورت بسیار مبتذل آن پی آمدی جز تباهی Continue reading
دکتر مهدی نوربخش، استاد تجارت و روابط خارجی دانشگاه هریسبرگ پنسیلوانیا برای دههها و خصوصا بعد از شروع جنگ جهانی دوم، سیاست خارجی آمریکا در خاورمیانه تا زمان انقلاب Continue reading
من این مقاله را در نقد مقاله ”فلسفه سیاسی ازلیان و بهائیان” آقای فاضل غیبی مینویسم. قبل از هر چیز باید متذکر شوم که من با جنایات جمهوری اسلامی علیه شهروندان بهائی، درکنار سایرآزادیخوان شدیداً معترضم. به انتظار روزی که مردم ایران بتوانند این جنایتکاران را به محاکمه ملی بکشانند. این مقاله در دفاع از Continue reading
یک پژوهشگر برجسته تاریخ و فرهنگ ایران که ۴۴۴ روز هم گروگان آیت اللّه خمینی بوده در حال نوشتن مقالهای در باره زندگی و نقش او در انقلاب ایران است. در گفتگوئی با این استاد و دیپلمات بازنشسته، من به این نکته اشاره کردم که وقتی خمینی در نوفللوشاتو بود میگفت که در ایران بعد از سقوط شاه به قم خواهد رفت و در امور سیاسی دخالت نخواهد کرد. استاد در پاسخ گفت اگر خمینی به قول خود عمل میکرد انقلاب درچه مسیری پیش میرفت؟ Continue reading
سوررئالیسم از دوتایی و تقابل امر واقعی (رئال) و امر غیرواقعی برگذشته و به فراواقعی (سور رئال) و فوق واقعیت ناظر است یعنی به ساحتی که نه واقعیت است و نه غیرواقعیت. اصولاً آنچه غیرواقعی است انکار واقعیت است، غیرواقعی ضدِّ واقعی است اما فراواقعی ضدِّ واقعی یا انکار واقعیت نیست فراتر از آن است عالمی است که در ضمیر ناخودآگاه ماست و در رؤیا مکشوف میشود، و چون «انسان موجودی خیالباف است» (آندره برتون، بیانیهی اول سوررئالیسم) به کمک قوهی تخیلِ خود، که به دست الهامات و اشراقاتِ شعور پنهانِ خود سپرده است، در خیالبافیهای خود در هنر خودبهخود پرده از آن برمیدارد، در حالتی که Continue reading
نزدیک به یک هزار سال است که تسلای فلسفه اثر بوئثیوس در سراسر اروپا از کتابهای پرفروش بوده است. نه تنها کسانی آن را میخواندند که متن اصلی لاتینیاش را که در قرن ششم میلادی نوشته شده است میتوانستند بفهمند بلکه عدهای هم ترجمههایی از آن را به زبانهای گوناگون انگلیسی کهن و میانه، فرانسوی کهن، آلمانی علیای کهن، ایتالیایی، اسپانیایی و بسیاری زبانهای دیگر، از جمله یونانی و عبری، مطالعه میکردند. هرچند متون ارسطو برنامهی آموزشی دانشگاه را تشکیل میداد، و اندیشهی آگوستین همهجا حضور داشت اما در فاصلهی سالهای ۸۰۰ و ۱۶۰۰ میلادی هیچ متن فلسفی دیگری Continue reading
مقدمهی مترجم: طه عبدالرحمان (متولد ۱۹۴۴)، فیلسوف اخلاق و دین، مابعدالطبیعه و منطقدانِ نامدار مراکشی/مغربی است. اما چون آثارش را عمدتاً به زبان عربی نگاشته، در خارج از جهان عربزبان کمتر شناخته شده است. هدف از ترجمهی این مصاحبه معرفی او به دنیای فارسیزبان است. Continue reading
در نظامهای سلطانی سرنوشت همه امور ملک و ملّت متوقف است به اراده و تصمیم سلطان. اقتدار او باید بوی اقتدار بدهد و ضعف جسمانی و تحلیل قوای دماغی او چشماندازی جز سقوط و اضمحلال ندارد. جمهوری اسلامی مبتنی بر «ولایت مطلقه فقیه» بازتولید نظام شاهنشاهی ایران است و ولیفقیه حاکم دارای مشروعیت الهی نیز همان شاه ایرانی صاحب فرّه ایزدی Continue reading
ویلیام جیمز، پدر روانشناسی غربی، در سال 1902، تجارب معنوی را حالاتی از آگاهی برتر تعریف کرد، فرایندی که نتیجهی تلاش انسان برای درک اصول کلی یا ساختاری جهان از طریق تجربهی درونی است. عصارهی نظریهی او دربارهی معنویت را Continue reading
هرگاه به کسی میگویم که مرکزی را اداره میکنم که فلسفه را به زندگی کودکان میآورد، بیشتر اوقات با حیرت و شگفتی او مواجه میشوم، و گاه با شکاکیت و ناباوری آشکار. کودکان چطور ممکن است مشغول فلسفه شوند؟ برایشان بیش از حد دشوار نیست؟ سعی میکنی چه کنی، به بچههای کودکستانی کانت درس میدهی؟ یا، با کمی بدگمانی بیشتر، چه نوع Continue reading
در آفرینش یک ایده و یا یک مفهوم جدید در حوزه اندیشه، شاید فیلسوف آلمانی از جهان بینیاز شود اما بعید است جهان از اندیشمند آلمانی بینیاز باشد. علم و فلسفه، خواهی آلمانی باشند یا نباشند هر دو در پی یافتن حقیقتاند. با این حال فلسفه مانند علم، ابزار آزمایشگاهی و لابراتوار ندارد که در آنجا با آزمایش و خطا بتوان عیار درستی و حقیقت آنچه اندیشیده Continue reading
در نوشتار پیشین «۳۰ سال حاکمیت نئولیبرالیسم بر اقتصاد ایران، ریشه ابرچالشهای امروز کشور» نگارنده کوشش کرد تا عمق و گسترش فزاینده بحرانها و نابرابریهای اجتماعیِ امروز کشور مان را در زمینههای گوناگون نشان دهد. Continue reading
با گذشت زمان هرچه بیشتر روشن میگردد، که علت اصلی ناکامی در گذار از حکومت اسلامی ناآگاهی از ماهیت آن است. حکومت کشور بزرگی مانند ایران، پدیدۀ اجتماعی بسیار پیچیدهای است و مخالفان بدون شناخت از ضعفها و تواناییهای حاکمیت نخواهند توانست روشهای مناسب و درستی را در پیش گیرند و Continue reading
از نظر نگهدار، مذهب نقش تعیین کنندهای در حرکت ایران به سمت دموکراسی داشته و خواهد داشت. اگر بسیاری از چپگرایان و لیبرالها نقش منفی مذهب در تحولات سیاسی کشور را میبینند، او بر نقش مثبت آن تأکید دارد. او درست به این خاطر، کتاب «هویت» فوکویاما و «تصحیح» خطای او را خوشامد گفت. از این رو او مشکلی با موجودی به نام جمهوری اسلامی ندارد به شرط آنکه «قانون» رعایت شود و رقابت» نخبگان در پای صندوقها حفظ شود. Continue reading