از وودی آلن، سینماگر مشهور، لطیفه‌ای بامزه نقل می‌کنند؛ «کسی پیش روان‌پزشک می‌رود و می‌گوید، برادرش دیوانه است و خودش را مرغ تصور می‎کند. دکتر از او می‌پرسد، پس چرا او را برای Continue reading →

تمام زندگی استاد ایرج افشار (۱۶ مهر ۱۳۰۴ – ۱۸ اسفند ۱۳۸۹) پیرامون دو موضوع می‌گشت: «کتاب» و «سفر» و از این هر دو، تا واپسین روزهای حیات پربارش هرگز دستِ طلب برنداشت؛ لذّت او از این دو موضوع، تنها یک چیز و آن هم شناخت و فهم درست و عمیق و دقیقِ فرهنگ وطن عزیز، «ایران بزرگ» بود. هر کجای ایران که بود و یا به هر کجای هفت‌اقلیم عالم که رفت، تنها در جست‌وجوی تاریخ و فرهنگ و هویت و تمدّن ایران و مردمان این سرزمین کهن‌سال بود. زمان و مکان و دورۀ تاریخی برای او معنا نداشت. از حضرت آدم ^(ع) گرفته تا حضرت خاتم ^(ص) و از حضرت خاتم ^(ص) تا اکنون. کتاب باشد یا سند، کوه باشد یا Continue reading →

جنگ‌های تجاری، جنگ‌های طبقاتی‌اند: چگونه نابرابری فزاینده باعث ایجاد نابهنجاری در اقتصاد جهانی می‌شود و صلح جهانی را به خطر می‌اندازد، نویسندگان متیو کلاین و مایکل پِتیس، انتشارات دانشگاه ییل، 2020. کتاب جنگ‌های تجاری، جنگ‌های طبقاتی‌اند نگرشی موشکافانه به اقتصاد جهانی است که بر مبنای تحلیلی دقیق Continue reading →

انتقال قدرت از حسن روحانی به ابراهیم رئیسی، یکی از اعضای هیات های موسوم به عفو زندانیان سیاسی سال ۶۷ با سی و سومین سالگرد قتل چند هزار زندانی سیاسی در سراسر کشور مصادف شد. ابراهیم رئیسی که نام وی در سال های اخیر به‌خاطر مباشرت در این قتل ها بر سر زبان ها افتاده پس از یک دوره ناکامی در رقابت با حسن روحانی، این بار در فضایی بی رقیب به مقام ریاست جمهوری رسید و پس از برگزاری مراسم تحلیف به طور رسمی بر جایگاه ریاست جمهوری نشست. تقارن زمانی استقرار وی در قوه مجریه نظام جمهوری اسلامی با سالگرد قتل های سال ۶۷، موجی از واکنش را در محافل داخلی Continue reading →

برخی از جوامع، در برخی از دوره‌های تاریخی خود با تجربۀ مرگ به‌صورت فشرده‌ای روبرو می‌شوند و این تجربه که شکلی کاملاً نابرابر در زمان و مکان، در گروه‌های اجتماعی و در فرایندها و سازوکارهای اجتماعی، فرهنگی و سیاسی دارد، می‌تواند برای آن‌ها به‌صورت یک «ضربه» (تروما) عمل کند که تا مدت‌های طولانی، بخشی یا کل آن جامعه را شرطی کرده و آثار خود را در بدن افراد و کالبدهای اجتماعی آن جامعه درونی نماید. در طول صد سال Continue reading →

سال هاست هر گاه که مطلبی در ارتباط با انقلاب مشروطیت می خوانم و یا به حوادثی که در آن اتفاق افتاده فکر می کنم تصاویری در ذهنم ظاهر می شود از مردمان ایران آنروزگار، به ويژه زنانی که در آن زمان برای نجات وطن شان از چنگال عقب ماندگی و استعمار پنهان و آشکار از هیچ تلاشی دریغ نمی کردند. و همیشه بلافاصله آن ها Continue reading →

درخت نخل درخت خاصی است! چیزی شبیه آدمیزاد. نخل تنها درختی است که اگر سَرش را قطع کنی میمیرد! بر خلاف همه ی درختان که اگر سرشان را بزنی، بار و بَرگشان بیشتر هم می شود. اما نخل نه! مهم نیست ریشه Continue reading →

دست‌کم از قرارداد رویتر در سال ۱۲۵۱ خورشیدی، حکومت قجر به جای پشتیبانی از کارآفرینی و بازرگانی ‏ملی به بیگانگان امتیاز می‌داد و درآمدی دریافت می‌کرد. از همین رو، کارآفرینان و بازرگانان ناراضی و در پی ‏حکومتی بودند که پاسدار سرمایه و نگهدار کار و کوشش باشد. انگیزه‌های انقلاب مشروطه تنها اقتصادی نبود، اما ‏بازیگران اقتصادی در آن نقشی به‌سزا داشتند. چالش‌گری کارآفرینان علیه انحصار‌های دربار و اعطای امتیازهای ‏خودسرانه از سوی دربار نقشی تعیین‌کننده در برآمد انقلاب و فرمان مشروطه داشت. ما در این نوشته به همان می‌‏پردازیم.‏ Continue reading →

دو دیدگاه لیبرالیستی و سوسیالیستی در عصر روشنگری در اروپا میان فیلسوفان اندیشه سیاسی تکوین یافت و با انقلاب فرانسه در عرصه عمومی و در جبهه‌بندی‌های سیاسی جوامع غربی نیز گسترش یافت. واقعیت این است که تفاوت این دو دیدگاه عمده سیاسی و هواداری از لیبرالیسم یا سوسیالیسم، ریشه در نگاه به مقوله عدالت دارد. وجود نیروها و احزاب سوسیالیستی و لیبرال یا احزابی التقاطی با ترکیبی از اندیشه‌های محافظه‌کاری، لیبرالیسم و سوسیالیسم، یکی از مشخصات جوامع بویژه در کشورهای توسعه یافته است. جدال میان دیدگاه‌های مختلف در موضوع عدالت دارای قدمتی طولانی در جوامع مختلف بوده و Continue reading →

بر کسی نباید پوشیده باشد که تا زمانی که آلترناتیو یا بدیلی وجود نداشته باشد هر رژیم استبدادی می تواند عمری طولانی کند. حتی در صورتی که نظام حاکم متلاشی شود نیز در نبود یک بدیل به جای شاهد بهتر شدن وضع سیر بد به بدتر و بدترین را طی خواهیم کرد تا جایی که ممکن است حیات ملی ما نیز درخطر افتد. از این رو بحث در باره فکر راهنمای بدیل و به وجود آوردن تبادل اطلاعات و اندیشه در باره این موضوع امری عاجل است. Continue reading →

عملکردِ سه جریانِ فکریِ چپ، نواندیشیِ دینی، و راستِ ضدمدرنیته و خرد‌ستیز پس از انقلاب ۵۷، نشان می‌دهد که این سه جریان هر یک به‌نوعی اهداف و ارزش‌های مدرنیته و روشنگری مانند آزادی، خودبنیادی، ارادۀ عمومی، دموکراسی، خِرد‌ انتقادی، تکثرگرایی، حقوق شهروندی و سکولاریسم را به حاشیه برده و باعثِ تضعیفِ آنها Continue reading →

در این دوره از انتخابات ریاست جمهوری، نظام تصمیم گرفته بود یک دولت کارگزار و یکدست بر سرکار بیاید و سرانجام آن‌گونه که آقای حداد عادل گفت یک کارگزار  برای منصب رئیس جمهوری، آقای رئیسی،  انتخاب شد. دولت کارگزار به دو دلیل در دستور کار نظام بود، اول: بخاطر اینکه رهبری جمهوری اسلامی کنترل کل تصمیم گیری‌های نظام را با یک دولت کارگزار در چهارچوب Continue reading →

در این مقاله به تشریح انسان‌شناسی طراحی خواهیم پرداخت و اصطلاح «طراحی اجتماعی» را با توجه به تغییرات اخیر در دنیای طراحان صنعتی، تعریف خواهیم کرد. ما اصطلاحات مختلف محبوب را برای این رشته (انسان‌شناسی طراحی) که به سرعت در حال رشد است برجسته خواهیم کرد، و یک “دستوالعمل” در رابطه با کار طراحان صنعتی در استودیو ( یا کارگاه)  ارائه خواهیم داد. در نهایت با ارائه دو مطالعه موردی نتیجه خواهیم گرفت که Continue reading →

سدات پکر، با کت و شلوارهای شیک و سخنرانی‌های سیاسی و ملی‌گرایانه و نژادپرستانه، همواره خود را مانند یک کارآفرین، خیر و طرفدار مردم و کشور نشان داده و از چند ماه پیش که ویلای مجلل او مورد حمله ناگهانی پلیس قرار گرفت، ترکیه را ترک کرده است. منتقدین بر این باورند که برخورد دولت و دستگاه قضایی ترکیه با تولید و انتقال پول سیاه، ثروت مشکوک و پدیده روز افزون پول‌شویی، بسیار ضعیف است چرا که خود مقامات عالی‌رتبه دولت ترکیه خود به انواع و اقسام این نوع فسادها آلوده هستند. Continue reading →

دربارهٔ کتاب بومی‌سازی رئالیسم جادویی در ایران[*]، نقدهای متنوعی منتشر شده است. اغلب منتقدان، با نگاهی مثبت به اثر نگریسته‌اند؛ منتقدانی نیز که ایرادهایی بدان داشته‌اند، به محاسن آن نیز اشاره کرده‌اند. درمجموع، مؤلفان، نقدها را سازنده دانسته و از منتقدان محترم بسیار آموخته‌اند. نقدها به معرفی کتاب، Continue reading →

فشرده: “مقوله‌هائی که مفید بودن خود را در رده‌بندی چیزها به اثبات رسانده‌اند چنان بسهولت بر ما تسلط می‌یابند که خاستگاه زمینی‌‌‌‌شان را فراموش می‌کنیم و آنها را به‌عنوان داده‌های غیرقابل تغییر می‌پذیریم. سپس به آنها به‌عنوان “ضروریات تفکر”، “پیشینیِ داده شده” Continue reading →