مدیران انرژی ما سنتی و فسیلی‌اند / مجبوریم به سمت انرژی‌های تجدیدپذیر برویم

متأسفانه به دلیل تسلط تفکر سنتی بر حوزه انرژی کشور، حتی سرمایه گذاری در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر نیز برای برخی مدیران عجیب و غیرقابل قبول است. زمانی هم که قرار می‌شود از صندوق توسعه ملی برای توسعه انرژی برداشت شود، بیشتر نگاه‌ها به سمت توسعه حوزه سوخت‌های فسیلی است. این نگاه باید عوض شود و تا زمانی که با چنین نگاه و با چنین مدیران سنتی مواجهیم، تغییر شرایط چندان ساده نخواهد بود و مدام گرد یک دایره باطل می‌چرخیم که به جز ضرر و زیان، حاصلی برای ما ندارد.

فرارو- «عباس علی‌آبادی»، وزیر نیرو، به‌تازگی از تلاش‌های دولت برای مقابله با بحران برق از طریق توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر خبر داده و اعلام کرده است: «پیش‌بینی می‌شود که حدود ۲۴۰۰ مگاوات از برنامه ۱۲ هزار مگاواتی ایران برای انرژی‌های تجدیدپذیر تا تابستان سال آینده به بهره‌برداری برسد.» اگرچه ایران از منظر جهانی پتانسیل بسیار بالایی در زمینه انرژی‌های تجدیدپذیر، به‌ویژه انرژی خورشیدی و بادی دارد، اما معمولا وابستگی ایران به انرژی‌های فسیلی همچنان بیش از انرژی‌های تجدیدپذیر است.

به گزارش فرارو، با توجه به ناترازی‌های انرژی در ایران و آغاز برخی فشار‌ها از سوی ایالات متحده برای کاهش فروش نفت ایران، اکنون بار دیگر این پرسش‌ها مطرح است که چگونه می‌توان روند رسیدن ایران به سطح قابل قبولی از تولید انرژی‌های تجدیدپذیر را افزایش داد و چه موانعی سر راه این هدف وجود دارد؟ فرارو در راستای پاسخ دادن به این پرسش‌ها با «فرزین سوادکوهی»، کارشناس انرژی گفت‌و‌گو کرده است:

مجبوریم به سمت انرژی تجدیدپذیر برویم

فرزین سوادکوهی به فرارو گفت: «ما در حوزه انرژی‌های پاک، فرصت سوزی بسیار زیادی کرده‌ایم. در ۳۰ سال گذشته از موقعیت‌های بسیار خوبی برخوردار بودیم که نتوانستیم از این موقعیت ها استفاده بهینه کنیم. اما واقعیت این است که اکنون چه فشار حداکثری تحریمی و مشکلات نفت باشد و چه نباشد، ما ناگزیر از روی آوردن به انرژی‌های تجدیدپذیر هستیم؛ چرا که سوخت‌های فسیلی تا یک حد معین می‌توانند ما را حمایت و برای تولید انرژی مورد نیازمان به ما کمک کنند. در سطح جهان، تقریبا همه کشور‌ها به این موضوع روی آورده‌اند که انرژی‌های تجدید پذیر را توسعه دهند، اما در مورد ما شرایط حساس‌تر است؛ چون ما اصلا چاره‌ای نداریم. ما با فشار‌های حداکثری ترامپ در حوزه انرژی رو به رو هستیم و در نتیجه، دولت باید از این انحصار در حوزه تولید نیروگاهی دست بردارد و اجازه دهد بخش خصوصی واقعی در این زمینه سرمایه گذاری کند. دولت این امکان را ایجاد نکرده است و این صحبت‌ها که هر از گاهی مسئولان درباره الزام توسعه مطرح می‌کنند، مثبت و خوب است؛ اما دولت توانایی این کار را به آن مفهوم گسترده ندارد و نمی‌تواند از پس کمبود ۳۰ هزارمگاواتی که داریم به راحتی برآمده و آن را حل کند. این وضعیت به یک سرمایه گذاری گسترده نیاز دارد و دولت چنین منابعی را در اختیار ندارد.»

وی افزود: «بخش خصوصی باید وارد کار شود و بخش خصوصی هم اشتیاقی برای این کار ندارد؛ چون دولت هم تولید کننده شده و هم عرضه کننده و قیمت گذار؛ بنابراین انحصار موجود برای بخش خصوصی جذاب نیست و باید هرچه سریعتر تسلط نهاد‌های دولتی و وزارت نیرو بر حوزه انرژی برداشته شود. حقیقت این است که نگاه وزرای این حوزه و البته مدیران ارشد انرژی کشور همیشه نگاهی سنتی و مبتنی بر سوخت‌های فسیلی است که در ساختار اداری و حاکمیتی کشور هم به شدت ریشه دوانده است. باید اجازه داده شود نسل جوان‌تر وارد حوزه مدیریت انرژی کشور شده و تحولاتی را ایجاد کنند. ما به مدیرانی نیاز داریم که شرایط روز را درک کنند و به جای انتخاب ساده‌ترین راه، راه‌های جدیدی بسازند. به شکل سنتی، مدیران ارشد یا سیاستگذاران حوزه انرژی کشور ما به ساده‌ترین راه فکر می‌کنند که استفاده از انرژی‌های فسیلی است و این رویکرد نیز برای ما همیشه ضرر و زیان ایجاد کرده است؛ اما اکنون ما باید تغییراتی جدی ایجاد کنیم. این همه که صرفا مدیران جوان سر کار بیایند، اما باز هم مسیر قبلی‌ها را بروند، اشتباه است. ریل گذاری حوزه انرژی کشور از ابتدا ایراد داشته است. ما باید ریل گذاری جدید داشته باشیم و با تفکر آینده نگر در حوزه‌های مختلف حرکت کنیم. ما باید از سال‌ها پیش به فکر ترسیم نقشه راه در مسیر انرژی کشور بودیم.»

نگاه مدیران انرژی کشور کاملا فسیلی و سنتی است

این کارشناس حوزه انرژی در ادامه گفت: «متاسفانه به دلیل تسلط تفکر سنتی بر حوزه انرژی کشور، حتی سرمایه گذاری در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر نیز برای برخی مدیران عجیب و غیرقابل قبول است. زمانی هم که قرار می‌شود از صندوق توسعه ملی برای توسعه انرژی برداشت شود، بیشتر نگاه‌ها به سمت توسعه حوزه سوخت‌های فسیلی است. این نگاه باید عوض شود و تا زمانی که با چنین نگاه و با چنین مدیران سنتی مواجهیم، تغییر شرایط چندان ساده نخواهد بود و مدام گرد یک دایره باطل می‌چرخیم که به جز ضرر و زیان حاصلی برای ما ندارد. درباره این که ما برای توسعه انرژی‌های پاک به واردات نیاز داریم یا نه، نمی‌توان گفت مطلقا بله یا خیر.»

وی افزود: «هم اکنون ما در حوزه انرژی خورشیدی شرکت‌هایی داخل کشور داریم که پنل‌ها و تجهیزاتی را داخل کشور تولید کرده‌اند که با قیمت ارزان تری برای ما تمام می‌شود؛ بنابراین لزومی ندارد از چین واردات گسترده انجام دهیم، بلکه می‌توانیم از توانمندی داخلی استفاده و آن را با سرمایه گذاری تقویت کنیم. برخی تکنولوژی‌های خاص نیز وجود دارد که شاید ما به آن مجهز نباشیم، اما باید در این زمینه‌ها نیز ضمن واردات، روی آموزش و افزایش توانمندی خود متمرکز شویم. باید پنجره تعاملاتی کشور ما با کشور‌های صاحب توانمندی باز باشد و تا زمانی که در حوزه سیاست خارجی مشکل داشته باشیم، نمی‌توانیم در این حوزه‌ها نیز توانمند باشیم. ما باید از انزوا خارج شده و دیپلماسی کشور را ارتقا دهیم. ما نباید مدام در حوزه مهندسی معکوس حرکت کنیم.»