تمامى ایدئولوژی‌هایی كه در جهان روش شده‏‌اند و همه دين‌ها، كه پیغمبران آورده‏اند، به ايران آمده‏اند اما تنها دين‌ها و ایدئولوژی‌هایی پذيرفته شده و تاريخ يافته‌‏اند كه بيانگر کاراکتر‏هاى ايرانيت بوده‏اند. این کاراکتر‌ها که استمرار حیات ملی را در حقوق تضمین می‌‌کنند، با مراجعه به Continue reading →

سیمون دوبوار، فیلسوف، نویسنده و نظریه‌پردازی است که طی عمر حرفه‌ای‌اش در جنبش‌های مختلف سیاسی و اجتماعی فعال و الهام‌بخش بوده است. او با آثار خود چه در حیطۀ داستان و چه در حوزۀ فلسفه و جامعه‌شناسی تأثیر شگرفی بر تئوری‌های مرتبط با انسان‌شناسی، Continue reading →

وقتی حامیان اصلیِ حکومت از پشتیبانی از ساختارِ قدرت دست بردارند، پژوهشگران از «روگردانی» سخن می‌گویند.[1] هیچ ساختار قدرتی بدون کوشش‌های روزانه و حمایت منفعلِ گروه‌های مختلف، از بالا تا پایینِ جامعه ــ نیروهای پلیس و سربازان، بانکداران و صاحبان Continue reading →

مکمل بودن لیبرالیسم و دموکراسی● خوانشی از هایک و بوکانان ایده‌آل‌های دموکراسی و لیبرالیسم (کلاسیک) به سادگی، همراه با هم و در یک قالب کاملا هماهنگ ظاهر نمی‌شوند. طرفداران لیبرالیسم به‌منظور تضمین آزادی فردی بر ضرورت اعمال محدودیت‌های معین بر اقتدار دولت تاکید می‌کنند، و تمایل دارند با بدبینی به Continue reading →

* آیا می‌توان شکاف واقعی در تاریخ معاصر ایران را شکاف آزادی و استبداد دانست؟ به عبارت دیگر این دوگانه استبداد و آزادی تا چه اندازه واقعیت تاریخ معاصر ایران را توضیح می‌دهد؟ Continue reading →

ژان بشلر نویسنده کتاب «امر سیاسی، ایدئولوژی، جنگ» براین نظر است که از هنگام پیدایش انسان تاکنون دو انقلاب بنیادین رخ‌ داده است که هر یک به‌گونه‌ای زندگی آدمی، جامعه و پیوندهای انسانی را از بن دگرگون کرده‌اند: انقلاب نوسنگی و مدرنیته. انقلاب نوسنگی جهشی بود در زمینه‌های فنی، اقتصادی و اجتماعی که با Continue reading →

کاسیرر، هایدگر، ویتگنشتاین و بنیامین چگونه از قرن بیستم پرده برداشتند؟ کاسیرر در نامه‌ای به همسرش در ۱۹۲۷ نوشت: «من می‌توانم بی هیچ مشکلی، آنچه را که لازم می‌دانم، بیان کنم». این کاری نبود که دیگر فلاسفۀ بزرگ قرن بیستم بتوانند انجام دهند. دیگران گویا به تاریکی سفر کرده بودند و شبح نیستی را به چشم دیده بودند: بنیامین خودکشی کرد، تندخویی ویتگنشتاین کار دستش داد، و هایدگر درنهایت دچار فروپاشی روانی شد. برخلاف همۀ این‌ها، کاسیرر میلی افراطی به تعادل زندگی داشت. اما آیلنبرگ این چهار فیلسوف را در عصر جادوگران کنار هم نشانده و برایشان سرگذشتی فکری و خواندنی نوشته است.

Continue reading →

1– فضای آزاد که خود به خود بوجود نمی‌آید. فضای آزاد را باید بوجود آورد و از آن حراست نمود. در جوامعی مانند ایران که آزادی فردی، اجتماعی و سیاسی از درون سنتها و ساختارهای سنتی جامعه سربلند نکرده است، این دولت مستحکمِ مدرنِ ملی‌ست که می‌تواند فضای آزاد بوجود آورد و از آن حراست کند. 2- فضایی که در آن دولت ملی وجود ندارد اساسا فضای آزاد نیست. چنین فضایی اگرچه در ابتدا آزاد بنظر می‌رسد اما بسرعت توسط نیروهایی که در جامعه دست بالاتر را دارند تصاحب می‌شود. قلدرها از نردبان آزادی بالا می‌روند، قدرت را در دست می‌گیرند، و اولین کاری که می‌کنند تعطیلی فضای آزاد است. Continue reading →

شعار‌های اعتراضی علیه نئولیبرالیسم در مراسم بزرگداشت شانزدهم آذر سال جاری از سوی شماری از دانشجویان دانشگاه‌ها در تهران، با واکنش‌های فراوان و متفاوت و گاه متضاد در کانون‌های روشنفکری و محافل سیاسی و اجتماعی ایرانی هم در درون و هم در بیرون کشور روبرو شد. در یک طبقه بندی سریع و ساده، این واکنش‌ها را عمدتا می‌توان به دو دسته تقسیم کرد: یک) شماری از صاحبنظران وابسته به طیف‌های معروف به چپ ظهور دوباره اینگونه شعار‌ها را در تظاهرات دانشجویی، آنهم در فاصله زمانی بسیار کوتاهی بعد از طغیان آبانماه، نشانه زنده ماندن افکار انقلابی دهه‌های پیش از استقرار نظام اسلامی در ایران به شمار می‌آورند، و از این که نسل‌های جوان در فضای بحرانی کنونی کشور بار دیگر پرچم مبارزه با سرمایه‌داری و امپریالیسم را بر Continue reading →

رازی بجز مقام علمی تراز جهانی، فیلسوف آزاد اندیش ماده گرا چون خیام بود. او در چند اثر و بحثها دین عقلانی را با اصول منطق، استنتاج، تناقضات رد کرد. این رد کردن ضربه به اعتقادات اکثریت جامعه نزد. بلکه بخاطر فقر، جامعه خرافاتی تر شد؛ تا جایی که در سده 20 بضد تنباکو، آب لوله کشی، تدریس زنان، تلویزیون، وجود جن- از ما بهتران موضع گرفتند. عقاید اجتماعی رازی بخاطر نبود زیربنا اقتصادی متروک شده؛ تا در عصر مدرن بازیافته و اجرا شدند.  فدرت مطلقه عقاید و بیانات پیشرو را سرکوب کرده؛ گرچه نخبگان به دولت صدمه نزنند؛ حتی به حل بحران دولت با نظرات بیرون از حاکمیت کمک هم کنند. از زمان رازی تا سده 20، با شورش خان، حمله خارجی، یا کودتای درون حاکمیت قدرت سیاسی عوض شده؛ ولی تکرار گذشته ادامه یافت. Continue reading →

در ایران، برخی از ماجرا‌ها آنقدر تکرار می‌شوند و آنقدر با کنش‌هایی روبرو هستیم که باید نسبت به آن‌ها واکنش‌های یکسانی نشان داد که گاه احساس فرسایش به انسان دست می‌دهد. اما ظاهرا کسانی که دست به این کنش‌ها می‌زنند تعمدا با تکرار دروغ‌ها و اتهامات خود به صورت پی در پی به دنبال آن هستند که پاسخ‌گویی را نیز به ابتذال کشانند. هم از این رو با پوزش از خوانندگانی که شاید این مسائل را بار‌ها خوانده باشند، ناچاریم شاید در یک فرمول‌بندی صریح‌تر گروهی از مسائل را بیان کنیم، بدون آنکه نام کسی را ببریم. نام‌ها را همه و خود این افراد بهتر از هر کسی می‌دانند؛ و اصولا من هرگز در نوشته‌هایم اگر پای Continue reading →

عصر روز شنبه، دهم نوامبر، در شهر بروکسل، فيلم مستندی در مورد آرامش دوستدار فیلسوف ایرانی به نام «بيست قرن سکوت؛ ديداری با آرامش دوستدار»، ساخته علی امينی به نمايش درآمد. اين فيلم پنجاه دقيقه ای در باره انديشه های آرامش دوستدار، فيلسوف ايرانی مقيم آلمان، که کتاب ها و مقالات وی در سال های اخير بازتاب گسترده ای در محافل روشنفکری ايرانی در داخل و خارج از کشور داشته؛ ساخته شده است. Continue reading →

بیانیه ای بر نقدکلام محوری مهدی مطهرنیا لینک pdf

“نیچه فاشیسم را نیافرید بلکه فاشیسم نیچه را کشف کرد؛ بااین حال توفیر نمی کند کدام یک ابتدا آمده باشد.”                        توماس مان، نویسنده آلمانی و برنده نوبل  Continue reading →

زمانی جورج اورول جمله‌ای بدین مضمون بر زبان راند که بخش عمده‌ای ‏از اندیشمندان چپ با آتشی بازی می‌کنند که گویا نمی‌دانند این آتش ‏داغ است. اما او اشاره‌ای نمی‌کند که این آتش سوزان را چه کسی یا ‏چه کسانی برافروخته‌اند. فیلسوف مارکسیست، استاد افتخاری دانشگاه ‏ساسکس و آموزگار فلسفه و علوم اجتماعی – مزاروش – به سراغ این اخگر ‏سوزان رفته است. فیلسوفی برآمده از مکتب بوداپست که روزگاری نه ‏چندان دور از زمانه ما به پای درس‌های گئورگ لوکاچ نشستند. دیگر ‏یاران این محفل اگنس هلر و گئورگی مارکوس بودند. Continue reading →