یووال نوح هراری و مسئله‌ی اومانیسم هرمز دیّاردر سپتامبر ۱۹۴۵، سرانجام جنگ جهانی دوم به پایان رسید و ماشین کشتار نازی‌ها از کار افتاد. آنچه باقی ماند، شمارش تلفات انسانی و فرهنگی بود. فردریک هارت، استاد تاریخ هنر در آمریکا، با مشاهده‌ی خیابان‌های ویران‌شده
مجلس مؤسسان، کلید تعیین سرنوشت در دوره‌ی گذار؟ مریم فومنی در گفت‌وگو با رها بحرینیرفراندوم و مجلس مؤسسان چه تعریف حقوقی و پیشینه‌‌ای دارند و در چه شرایطی می‌توانند به ابزاری برای تغییر ساختارهای کلان سیاسی و گذار به دموکراسی تبدیل شوند؟ کشورهایی که گذار سیاسی را تجربه کرده‌اند چطور با
برنامه کافی نیست؛ وجهه‌ی چپ باید بازسازی شود – سعید رهنماوجههای که چپ از خود در ذهن دارد، مبتنی بر نقش عظیمی است که بیش از یک‌صد سال در روشنگری، روشنفکری و ترقی‌خواهی، و مبارزه علیه ستم و بیداد، دیکتاتوری و مداخله‌های امپریالیستی، و در دفاع از حقوق
پاسخ به ۱۰ مغلطه رایج شِبه‌چپ علیه «جبهه سوم»مقدمه: اگر شما هم مثل ما جزو کسانی هستید که هم نسبت به تهاجمی‌شدن دخالت‌های امپریالیستی احساس خطر می‌کنید و هم نسبت به مسیری که رژیمِ ضدانقلابِ جمهوری اسلامی با تشدید غارت و فقر و سرکوب داخل پی
آیا ترامپ از «غنی‌سازی صفر» عقب‌نشینی می‌کند؟نشریه فارن‌افرز گزارش می‌دهد که حملات آمریکا و اسرائیل هرچند خسارت‌هایی به برنامه هسته‌ای ایران وارد کرده، اما عزم تهران برای حفظ غنی‌سازی را تغییر نداده است. واشنگتن میان دو راهی قرار دارد: اتکای پرریسک به گزینه
روایت منصفانهٔ تاریخ؛ تحلیلی کم‌سابقه در فضای فکری ایرانمحمدرضاشاه پهلوی پس از خروج از ایران در گفت‌و‌گویی تلویزیونی از حسرت خود در باب گذشته و آینده سخن می‌گوید. او اعتقاد دارد که اعطای فضای باز سیاسی زمان‌بندی مناسبی نداشت. می‌شد این پروژه را چندسال زودتر
استبداد شاه عامل اصلی انقلاب بود«دکتر همایون کاتوزیان» نامی آشنا و البته صاحب‌نظر در چند قلمرو محسوب می‌شود. از قلمرو ادبیات کلاسیک و نوین تا علم اقتصاد و اقتصاد سیاسی، به‌ویژه تاریخ معاصر و همچنین صاحب‌نام در قلمرو
اسب چوبی آرمان‌گرایان (از شاه تا حکومت اسلامی و اپوزیسیون پراکنده) – علی سرکوهیتاریخ معاصر ایران سرشار از آرمان‌های بزرگ و شکست‌های تلخ است. در هر دوره، نیروهای سیاسی و اجتماعی، از حکومت گرفته تا اپوزیسیون، با رؤیای تحقق عدالت، آزادی یا توسعه و پیشرفت وارد میدان سیاست شدند.
اشرف‌الملوک فخرالدوله، شاهزاده‌ی کاردانِ قاجاری پرویز نیکنام«در اوایل سلطنت رضا شاه روزی از دربار خبردادند که شاه می‌خواهد به دیدن مادرم بیاید. مادرم فوراً دستور داد وسایل پذیرایی را آماده کنند و مبل‌ها را طوری ترتیب دادند که رضا شاه پایین‌تر از مادرم می‌نشست.
فعلا امید و نشانه ای برای تحول در بازار بورس دیده نمی‌شود/ اصلاحات اقتصادی بدون گشایش‌های سیاسی جواب نمیدهدحتی اصلاحات اقتصادی نمی تواند به تنهایی تغییری ایجاد کند. درواقع افزایش تورم، افزایش کسری بودجه، افزایش نقدینگی و همه این ها، به شرایط سیاسی کشور بر می گردد. در نهایت این روند از دید من روند مطلوبی نیست و در
زندگی قرضی: ایران در آستانه فروپاشی اقتصادی-اجتماعی فرزاد امینیایران که در واقع کشوری ثروتمند است، امروز با یکی از سخت‌ترین بحران‌های اقتصادی و اجتماعی در تاریخ مدرن خود روبرو است. حتی خرید مواد غذایی نیز برای ایرانیان تنها از طریق قرض و خرید نسیه ممکن شده است.
کارفرمایان و چشم انداز ی که نیستجامعه ایرانی ساکن ترکیبی از کروه‌های گوناگون اجتماعی- اقتصادی است. هرگروه اجتماعی درایران امروز بخواهد یا نخواهد منافعی دارد که با دیگر هم گروه‌هایش گره خورده و نمی تواند به سادگی ازدرهم تنیدگی‌ها دور شود.
برقراری اجباری سانترالیسم دموکراتیکیکم- آیا نظام موجود بانکداری در ایران کارآمدی دارد؟ همه کسانی که به نظام بانکی نگاه کارشناسانه و نیز مطابقت دادن این نظام با بانکداری مدرن دارند بر این باورند آنچه به عنوان بانکداری در جمهوری اسلامی عمل می‌کند فاقد
اندیشه ، فلسفه
40
سال از عزل نخستین رئیس‌جمهور ایران می‌گذرد. رای عدم کفایت ابوالحسن بنی‌صدر در ۳۱ خرداد‌ماه ۱۳۶۰ در مجلس شورای اسلامی صادر شد. بنی‌صدر چهار دهه است که در نظام اداری و سیاستگذاری ایران نقشی ندارد اما میراث مخربش، به این زودی‌ها گریبان اقتصاد ایران را رها نخواهد کرد. او را مبتکر اصلی بانکداری اسلامی، نقض گسترده مالکیت، مصادره اموال Continue reading
30
سال حاکمیت نئولیبرالیسم بر اقتصاد ایران، ریشه ابرچالش‌های امروز کشور پیشگفتار: انتخابات ۱۴۰۰ ریاست جمهوری در ایران انگیزه‌ای شد تا بار دیگر شهروندان چون اقشار متوسط شهری، کارگران، معلمان، پرستاران، پزشکان و دانشجویان در سطوح مختلف اجتماعی، علمی و حتی شغلی، با شرکت فعال و چشمگیر در شبکههای اجتماعی، در کوچه و خیابان، در خانه Continue reading
خالده ادیب، از مهم‌ترین زنان روشنفکر و مبارز ترکیه بود که در دوره‌ی گذار از سلطنت عثمانی به جمهوری ترکیه نقش بسیار مؤثری داشت. زنی نویسنده، معلم، مبارز حقوق زنان و نماینده‌ی مجلس که پیش‌تر از زمانه‌ی خود بود. مهدی شبانی درباره‌ی Continue reading
انواع مختلفی از شبه‌علم وجود دارد: ستاره‌بینی، هومئوپاتی، باور به تخت بودن زمین و جنبش ضدواکسن. این «رشته‌ها» ادعاهایی عجیب‌وغریب را با دعوی علمی بودن وارد عرصه‌ی علم می‌کنند. در ظاهر، این ادعاها علمی به نظر می‌رسند و معمولاً درباره‌ی همان چیزهایی بحث می‌کنند که موضوع گفتگوهای علمی است. با این حال، با بررسی دقیق‌تر مشخص Continue reading
نزدیک به یک هزار سال است که تسلای فلسفه اثر بوئثیوس در سراسر اروپا از کتاب‌های پرفروش بوده است. نه تنها کسانی آن را می‌خواندند که متن اصلی لاتینی‌اش را که در قرن ششم میلادی نوشته شده است می‌توانستند بفهمند بلکه عده‌ای هم ترجمه‌هایی از آن را به زبان‌های گوناگون انگلیسی کهن و میانه، فرانسوی کهن، آلمانی علیای کهن، ایتالیایی، اسپانیایی و Continue reading
هگل متکلم (apologist) و فیلسوف ممتاز آلمانی طی سی سال غور در فلسفه و الهیات ”سه بار” به سوی خدا می‌رود و سرانجام می‌اندیشد که خدا ناگزیر رفتنی ست؛ خدایی که به احتضار افتاده و اندک اندک از هستی و تعالی (transcendence) تهی می‌شود. در دویست سال گذشته شاید فیلسوفی و متکلمی به عظمت و جسارت هگل در جهان نباشد که چنین بی‌باک خدا را از عرش به فرش (immanent) کشانده باشد؛ به باور او این هبوط الهی اجتناب ناپذیر است که پرودگار از پدر به پسر و از پسر به روح القدُس به آهستگی نفی (negation) شده یا به لحاظ منطقی در دیالکتیک هگلی “نقیض” می‌شود. Continue reading
کتاب انگاره‌ی اسلام اروپایی؛ دین، اخلاق، سیاست و مدرنیته‌ی پایدار نوشته‌ی محمد حصحص (2019، انتشارات راتلج) می‌خواهد رویکرد جدید و متفاوتی را به مطالعه‌ی اسلام در اروپا، یا به تعبیر نویسنده «اسلام اروپایی»، ارائه دهد. حصحص فارغ‌التحصیل و پژوهشگر فلسفه‌ی سیاسی دانشگاه لوییس رم در ایتالیا و زاده‌ی مراکش است. Continue reading
ماشاءالله آجودانی، پژوهشگر تاریخ و نویسنده‌ی چند کتاب مهم درباره‌ی انقلاب مشروطه و اندیشه‌های تجدد‌خواهی در ایران است. یکی از بحث‌های اصلی او در نوشته‌هایش، نقد روشنفکران دوره‌ی مشروطه است، مثلاً اینکه برخی از مفاهیم تجدد Continue reading
علی‌اکبر صادقی هنرمندی که در همان سال‌های ابتدایی تأسیس «کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان» اولین فیلم انیمیشن کانون به نام هفت شهر را تولید می‌کند و حاصل این همکاری تا سال ۱۳۵۶ منجر به ساخت پنج اثر دیگر نیز می‌شود. او همچنین در سال ۱۳۸۴ بر اساس نقاشی‌هایش، با همکاری کانون، انیمیشن ائتلاف را می‌سازد. در تمامی این سال‌ها در کنار فیلم‌سازی و تصویرسازی کتاب به نقاشی کردن هم می‌پردازد و حالا با او در رابطه با نوع فعالیت‌ها و خاطراتش در کانون به گفت‌وگو نشستیم. Continue reading
این یادداشت مرور کتاب مهمی‌ست نوشته‌ی اصغر شیرازی، پژوهشگر علوم سیاسی مقیم آلمان، با عنوان «ایرانیت، ملیت، قومیت». خود او در مقدمه‌ی کتاب مقصدش را این‌گونه توضیح می‌دهد: «آنچه موضوع این کتاب را تشکیل می‌دهد، تاریخ پیدایش مفهوم ایران و مدلول سرزمینی، قومی و سیاسی آن، به عنوان پیش‌زمینه‌ی شناخت گونه‌هایی از ناسیونالیسم ایرانی و بررسی شاخص‌های اصلی گرایش‌های ایران‌گرا، ملت‌گرا و قوم‌گرایانه در ایران جدید تا آغاز جنگ جهانی دوم و سقوط دولت رضا شاه است.» (ایرانیت، ملیت، قومیت، جلد اول، ص. ۹) Continue reading
به مناسبت روز جهانی رادیو (۱۳ فوریه) به بررسی اجمالی نظرات مارشال مک‌لوهان (۱۹۱۱-۱۹۸۰)، فیلسوف کانادایی، در مورد شکل‌های گوناگون رسانه و تأثیر آنها بر انسان پرداخته‌ایم. آنچه می‌خوانید برگردان بخش‌هایی از پادکست PHILOSOPHIZE THIS! در مورد این اندیشمند است. برای برخی از ما رخدادهای پیرامون‌مان چندان اسباب سردرگمی نیستند. اخبار را نگاه می‌کنیم، اطلاعات کسب می‌کنیم و کتاب می‌خوانیم … زمانی که اتفاقی روی می‌دهد به خوبی می‌دانیم که در جهان چه می‌گذرد، از طبیعتِ انسان و نحوه‌ی واکنش مردم به این اتفاق نیز به خوبی آگاه‌ایم. اما گاهی در جهان اتفاقی می‌افتد که ما را Continue reading
به نظر می رسید که حجم انبوه مطالب گاه بسیار در خور توجهی که در مورد پنجاهمین سالگرد سیاهکل منتشر شد، نوشتن بیشتر در این مورد را غیرضروری کرده باشد. اما خواندن تعدادی از این مطالب و همچنین حجم انبوهی از اظهارنظرها در شبکه های اجتماعی یک بار دیگر نشان داد که فقط دوستداران چپ نیستند که به مناسبت سیاهکل به بزرگداشت و نقد این رخداد می پردازند، دشمنان چپ هم مترصد فرصتند تا کینه ی تاریخی و طبقاتی خود علیه سیاهکل و چپ را به نمایش Continue reading
جف کافمن و مارشا رز یک زوج هنرمند و صاحب‌نام در سینمای مستند آمریکا هستند. ارتباط دوستانه‌ی ما از سال ۲۰۱۸ در اثنای ساختن مستند مشهور آنها درباره‌ی زندگی «نسرین ستوده» آغاز شد. در صحبت‌های پشت صحنه‌ای که بسا جذاب‌تر از صحبت‌های«صحنه‌ای» است، گاه بر سر میز شام و یا هنگام نوشیدن چای و قهوه در وقت استراحت، از سلیقه‌های هنری و ادبی هم حرف می‌زدیم. در توالی این گفتگوهای صمیمانه بود که ملتفت نقاط مشترک زیادی در گرایش‌های هنری، ادبی و اجتماعی یکدیگر شدیم. Continue reading
دوست عزیزی دارم که خانم پزشکی‌ست در اصفهان. خاطرم هست که وقتی عکس و ویدئو از جشن انتخاباتی «تا ۱۴۰۰ با روحانی» در اینستاگرامش منتشر کرد برایش نوشتم که من هیچ‌گاه نسب به مردمم این قدر بی‌رحم نیستم که بتوانم این صحنه‌های خوشحالی آبکی و احساس پیروزی موهوم را تماشا کنم چه برسد که در آن شرکت کنم. طبعا کنایه‌ای زده بودم و پاسخش هم چیزی قریب به این مضمون بود که تو نمی‌توانی پیروزی «ما» را ببینی! اما ذهن من آشفته و جانم خشمگین شد. بارها و بارها یادداشت نوشته بودم تا بپرسم این «ما» دقیقا کی‌ست!؟ مطمئنا حقوق‌بگیری که حقوقش به تناسب نرخ ارز رشد نمی‌کند Continue reading 
دیباچه الف. چشم‌انداز ما: پیشرفت بشر در جهان آزاد ب. چالش ما: تهدیدهای تازه‌ی پیش روی آزادی ج. واکنش ما: فرصت برای همه، پیشرفت برای همگان گروهی از لیبرال‌های جهان در سال ۱۹۴۷ مانیفست آکسفورد، نخستین اعلامیه‌ی جهانی اصول لیبرال، را به چاپ رساندند. این حرکت در پاسخ به کابوس جنگ جهانی دوم و ویرانی‌های بی‌سابقه آن، کشتار میلیون‌ها انسان، و علی‌الخصوص فجایع غیرانسانی هولوکاست انجام گرفت. پس از پیروزی علیه نازیسم و فاشیسم و در مواجهه با اقتدارگرایی کمونیسم، لیبرال‌ها مصمم شدند تا ارزش‌ها و حقوق انسانی را یادآور شوند، و مانیفست آکسفورد می‌رفت تا Continue reading
شاید ۱۰ سال یا بیشتر باشد که در نوشتن آن چه در اینجا می‌خواهم بگویم این دست و آن دست می‌کنم. گاهی جایی اشاره‌ای می‌کنم و یا با یکی از دوستان خود در میان فداییان خلق و حزب چپ به جدل می‌پردازم. سپس می‌روم و یکی دوسال بعد دوباره به این دیدگاه‌ها برمی گردم تا ببینم چگونه است. در این روزها که طیف‌های گوناگون و پراکنده فداییان خلق در شبکههای اجتماعی به گونه‌ای گسترده به تبلیغ و بزرگداشت پنجاهمین سالگرد سیاهکل پرداخته‌اند، به بسیاری از سخنرانی‌ها، نوشته‌ها و برنامه‌های موجود در شبکههای اجتماعی پرداختم و بر آن شدم که من نیز نگاه خود را، هر چند کمی پراکنده، به Continue reading
در آثار فیلسوف بزرگ قرن هجدهم آلمان، انگیزه‌های انقلابیون فرانسه ستایش می‌شود، بدون آن‌که بر عمل انقلابی و کنش براندازی مهر تأیید بزند. کانت به صراحت مردم را، حتی تحت ظلم حکومت خودکامه، فاقد حق انقلاب می‌دانست، و در عین حال، آزادی و عدالت را از اصول اولیه‌ی نظام اخلاقی و سیاسی وامی‌نمود. چاره‌ی رفع چنین تعارض‌هایی چیست؟ «با یک انقلاب شاید براندازی خودکامگی فردی و زورگویی آزمندانه و یا قدرت‌پرستانه به دست آید. اما اصلاح واقعی شیوه‌ی تفکر از آن برنمی‌آید و خام‌داوری‌های تازه در کنار خام‌داوری‌های کهن افزار رهبری توده‌ی عظیم اندیشه‌باختگان می‌شود.» Continue reading
من تردید دارم که نویسنده‌ای وجود داشته باشد که در مقطعی از زندگی ناگزیر نشده باشد به خاطر الزام‌های زندگی کارش را کنار بگذارد. بیماری، وظیفه، خوشی، اندوه، انطباق، نگرانی، فشار، سفر، مراجعان و تعطیلات، جملگی عواملی هستند که ممکن است هفته‌ها، ماه‌ها یا سال‌ها جای نوشتن را غصب کنند و آن را به کناری برانند. گاهی اوقات نویسنده ممکن است دوران آیش را پشت سر بگذارد و با شور و حالی تازه به کار بپردازد. اما در این میان پرده‌ها غالباً ضربه‌های ساعت در واقع ناقوس مرگ قریحه‌ای خوش را به صدا در می‌آورند. Continue reading
حمید یوسفی: خلیل ملکی، یکی از فیگورهای مهم تاریخی سیاسی ایران است که چه قبل از انقلاب و چه پس از آن، صحبت درباره فعالیت سیاسی او بسیار است. او از اعضای ۵۳ نفر بود که در دوره پهلوی اول به زندان افتاد و پس از سقوط رضاشاه، به حزب توده پیوست و سپس در سال ۱۳۲۶ از این حزب جدا و به منتقد جدی Continue reading
تماشای طلوع و غروب آفتاب، خیره شدن به آسمان شب، گذراندن اوقاتی در دل طبیعت، به دشت و کوه زدن و رهایی موقت از بوق و دود و دغدغه، کنار رودخانه‌ای نشستن و گوش سپردن به نوای آب، همگی از بی‌تکلف‌ترین فراغت‌های انسان بوده است. بوم‌گردی (اکوتوریسم) در پی حفاظت از مناظر طبیعی بکر و زیبایی‌های منحصربه‌فرد Continue reading
نامه حسین انصاری‌راد به علی خامنه ایهیچ واجبی اکنون بالاتر از حفظ ایران نیست: رهبر معظم حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با عرض سلام و دعا برای توفیق،با صراحت و قاطعیت عرایضی از موضع مشترک عقل و شرع تقدیم می‌کنم. امیدوارم به مرحله عمل برسد و مورد
به سوی آینده…زهره روحیدر حال حاضر مسئلۀ «غزه» دیگر مسئله‌ای مربوط به جامعۀ فلسطین و متجاوزگری اسرائیل در خاک اعراب نیست. زیرا نه تنها نقد آن، بلکه افشاگری از دستکاری رسانه‌های «مأموریتی ـ اطلاعاتیِ» اسرائیلی و امریکایی، ـ که
کارت سوخته “جبهه اصلاحات ایران”َ! – هلمت احمدیانبعد از جنگ ۱۲ روزه بین ایران و اسرائیل، نیروهای اپوزیسیون لیبرال و جمهوری‌خواه رژیم، علیرغم شکست چند باره راه‌کارهای رفرمیستی‌شان، تلاش‌های جدیدی را در قالب همایش‌ها و “جبهه”سازی‌های جدید در داخل و خارج ایران
جنگ ۱۲ روزه سعید سلامیخشت اول: سال‌ها پیش از استقرار جمهوری اسلامی در ایران، آیت‌الله خمینی گفت: «من از سال‌های طولانی راجع به اسرائیل و راجع به جنایات او همیشه در خطبه‌ها، در نوشته‌ها، گوشزد کرده‌ام به مسلمین که این یک غدۀ
نگاهی به وضعیت رفاه انسان در جهان – پیشرفت‌های شگفت‌انگیز و چالش‌های پابرجامقدمه:از گروه تحقیقاتی «دنیای ما در داده‌ها» (Our World in Data)، که یک گروه پژوهشی مستقر در دانشگاه آکسفورد است و به پیگیری تحولات جهان از طریق داده‌ها می‌پردازد، گزارش‌های پرباری در دست داریم.
- هالو ـ سیاست به زبان ساده (1) تفاوت لائیسیته و سکولاریسم همراه با مهرداد درویش پور
لائیسیته در قدرت و سکولاریزاسیون در جامعه ایران – جلال ایجادی(بخش 1): جامعه ایران نیازمند یک مبارزه بزرگ فکری در باره سکولاریزاسیون و لائیسیته است. بررسی رشد گیتی مداری و عرفی گرایی در جامعه کنونی و ضرورت تدارک یک قدرت سیاسی لائیک پس از رژیم اسلامی، از چالش های
یاد و خاطره خانجان جبل عاملی گرامی باد!با تاسف و ناباوری بسیار باخبر شدیم رفیق دیرین و دوست مهربانمان خانجان جبلعاملی (بهمن) سهشنبه ۱۳ خرداد ۱۴۰۴ (سوم ژوئن ۲۰۲۵)، در استکهلم زندگی را وداع گفت. خانجان فرزند رشیدخان بود که در سال ۱۳۴۳ (۱۹۶۴میلادی)، در تهران توسط رژیم شاه اعدام شد.
سکولاریسم (Laïcité): تبیین، کاربردها و چالشها در جوامع امروزسکولاریسم، مفهومی اساسی در جوامع مدرن، به دنبال یافتن راهی برای همزیستی مسالمتآمیز میان آزادی وجدان، برابری شهروندان و بیطرفی دولت در جوامعی است که با تنوع مذهبی فزایندهای روبرو هستند. با این حال، تعریف و اجرای این مفهوم در کشورهای مختلف میتواند به طور چشمگیری متفاوت باشد، حتی در دو کشور همسایه
 Visit Today : 32 |
 Visit Yesterday : 720 |