یووال نوح هراری و مسئله‌ی اومانیسم هرمز دیّاردر سپتامبر ۱۹۴۵، سرانجام جنگ جهانی دوم به پایان رسید و ماشین کشتار نازی‌ها از کار افتاد. آنچه باقی ماند، شمارش تلفات انسانی و فرهنگی بود. فردریک هارت، استاد تاریخ هنر در آمریکا، با مشاهده‌ی خیابان‌های ویران‌شده
مجلس مؤسسان، کلید تعیین سرنوشت در دوره‌ی گذار؟ مریم فومنی در گفت‌وگو با رها بحرینیرفراندوم و مجلس مؤسسان چه تعریف حقوقی و پیشینه‌‌ای دارند و در چه شرایطی می‌توانند به ابزاری برای تغییر ساختارهای کلان سیاسی و گذار به دموکراسی تبدیل شوند؟ کشورهایی که گذار سیاسی را تجربه کرده‌اند چطور با
برنامه کافی نیست؛ وجهه‌ی چپ باید بازسازی شود – سعید رهنماوجههای که چپ از خود در ذهن دارد، مبتنی بر نقش عظیمی است که بیش از یک‌صد سال در روشنگری، روشنفکری و ترقی‌خواهی، و مبارزه علیه ستم و بیداد، دیکتاتوری و مداخله‌های امپریالیستی، و در دفاع از حقوق
پاسخ به ۱۰ مغلطه رایج شِبه‌چپ علیه «جبهه سوم»مقدمه: اگر شما هم مثل ما جزو کسانی هستید که هم نسبت به تهاجمی‌شدن دخالت‌های امپریالیستی احساس خطر می‌کنید و هم نسبت به مسیری که رژیمِ ضدانقلابِ جمهوری اسلامی با تشدید غارت و فقر و سرکوب داخل پی
آیا ترامپ از «غنی‌سازی صفر» عقب‌نشینی می‌کند؟نشریه فارن‌افرز گزارش می‌دهد که حملات آمریکا و اسرائیل هرچند خسارت‌هایی به برنامه هسته‌ای ایران وارد کرده، اما عزم تهران برای حفظ غنی‌سازی را تغییر نداده است. واشنگتن میان دو راهی قرار دارد: اتکای پرریسک به گزینه
روایت منصفانهٔ تاریخ؛ تحلیلی کم‌سابقه در فضای فکری ایرانمحمدرضاشاه پهلوی پس از خروج از ایران در گفت‌و‌گویی تلویزیونی از حسرت خود در باب گذشته و آینده سخن می‌گوید. او اعتقاد دارد که اعطای فضای باز سیاسی زمان‌بندی مناسبی نداشت. می‌شد این پروژه را چندسال زودتر
استبداد شاه عامل اصلی انقلاب بود«دکتر همایون کاتوزیان» نامی آشنا و البته صاحب‌نظر در چند قلمرو محسوب می‌شود. از قلمرو ادبیات کلاسیک و نوین تا علم اقتصاد و اقتصاد سیاسی، به‌ویژه تاریخ معاصر و همچنین صاحب‌نام در قلمرو
اسب چوبی آرمان‌گرایان (از شاه تا حکومت اسلامی و اپوزیسیون پراکنده) – علی سرکوهیتاریخ معاصر ایران سرشار از آرمان‌های بزرگ و شکست‌های تلخ است. در هر دوره، نیروهای سیاسی و اجتماعی، از حکومت گرفته تا اپوزیسیون، با رؤیای تحقق عدالت، آزادی یا توسعه و پیشرفت وارد میدان سیاست شدند.
اشرف‌الملوک فخرالدوله، شاهزاده‌ی کاردانِ قاجاری پرویز نیکنام«در اوایل سلطنت رضا شاه روزی از دربار خبردادند که شاه می‌خواهد به دیدن مادرم بیاید. مادرم فوراً دستور داد وسایل پذیرایی را آماده کنند و مبل‌ها را طوری ترتیب دادند که رضا شاه پایین‌تر از مادرم می‌نشست.
فعلا امید و نشانه ای برای تحول در بازار بورس دیده نمی‌شود/ اصلاحات اقتصادی بدون گشایش‌های سیاسی جواب نمیدهدحتی اصلاحات اقتصادی نمی تواند به تنهایی تغییری ایجاد کند. درواقع افزایش تورم، افزایش کسری بودجه، افزایش نقدینگی و همه این ها، به شرایط سیاسی کشور بر می گردد. در نهایت این روند از دید من روند مطلوبی نیست و در
زندگی قرضی: ایران در آستانه فروپاشی اقتصادی-اجتماعی فرزاد امینیایران که در واقع کشوری ثروتمند است، امروز با یکی از سخت‌ترین بحران‌های اقتصادی و اجتماعی در تاریخ مدرن خود روبرو است. حتی خرید مواد غذایی نیز برای ایرانیان تنها از طریق قرض و خرید نسیه ممکن شده است.
کارفرمایان و چشم انداز ی که نیستجامعه ایرانی ساکن ترکیبی از کروه‌های گوناگون اجتماعی- اقتصادی است. هرگروه اجتماعی درایران امروز بخواهد یا نخواهد منافعی دارد که با دیگر هم گروه‌هایش گره خورده و نمی تواند به سادگی ازدرهم تنیدگی‌ها دور شود.
برقراری اجباری سانترالیسم دموکراتیکیکم- آیا نظام موجود بانکداری در ایران کارآمدی دارد؟ همه کسانی که به نظام بانکی نگاه کارشناسانه و نیز مطابقت دادن این نظام با بانکداری مدرن دارند بر این باورند آنچه به عنوان بانکداری در جمهوری اسلامی عمل می‌کند فاقد
اندیشه ، فلسفه
سوتلانا الکسیویچ، روزنامه‌نگار و نویسنده‌ی اهل بلاروس است که در سال ۲۰۱۵ برنده‌ی جایزه‌ی نوبل ادبیات شد. او در آثارش از طریق مصاحبه و بازنمایاندن تجربه‌ی زیسته‌ی مردم مختلف، زندگی تحت حکومت شوروی و دوران پس از آن را به تصویر می‌کشد. از آثار او که به فارسی ترجمه شده است می‌توان به جنگ چهره‌ی زنانه ندارد، Continue reading
ژرمن‌ها به سرزمین ما پنداری چه دیر آمدند؛ در میانه جنگ اول بین‌الملل لورنس ایران ”ویلهلم واسموس” به دلیران تنگستان می‌گوید ویلهلم قیصر مسیحی آلمان، مسلمان گشته و به مکه مشرف شده و با تغییر نام حاج ولی‌الله خوانده می‌شود. شوآن فریتیوف رئیس فرقه مریمیه (شیخ و مراد پیشین دکتر سید حسین نصر) نیز معتقد بود Continue reading
فرانتس فانون شصت سال است که درگذشته است، ولی همچنان در جنبش سیاهان آمریکا از او نقل‌قول می‌کنند. و در آسیب‌شناسی نسل‌های دوم و سوم مهاجران شمال آفریقا در فرانسه. و در توصیف خزان زودهنگام بهار عربی. و حتی در توجیه حجاب اجباری در جمهوری اسلامی ایران. باورش دشوار است که فانون سی‌وشش سال بیشتر عمر نکرد اما اندیشه‌هایش چنین نافذ بوده است. مگر چه گفته و چه کرده Continue reading
▪️سال ۷۷ با ورودم به مرکز تربیت معلم وابسته به آموزش و پرورش که اینک دانشگاه فرهنگیان نام گرفته، اولین موضوعاتی که توجه من را جلب کرد، سطح سواد بسیار پایین اساتید و کیفیت خیلی بد آموزش در این دانشگاه و در مقابل آن، جوِ بسیار خفقان آور، سرشار از تملق و ریا، عاری از آزادی حتی در پوشش و انتخاب جنس شلوار و Continue reading
متن زیر با مراجعه به ساده‌ترین منابعی که در زبان آلمانی در باره‌ی نقد خرد ناب کانت وجود دارد، نوشته شده است. گرچه شرح دادن فلسفه‌ی کانت به زبانی ساده کار بسیار مشکلی است، اما باید «جرات» کرد و به آثاری که تاثیر سرنوشت‌سازی در تاریخ اندیشه‌ی بشری داشته‌اند، رها از کمال‌گرایی، نزدیک شد و نقش آن‌ها را در مسیر آزاداندیشی شناخت. Continue reading
روزنامه‌ی شرق نوشت: نشست «بازخوانی تجربه تجدد» با سخنرانی هاشم آقاجری و حسین مصباحیان به همت مؤسسه «سیاووشان» به صورت مجازی برگزار شد. در این نشست آقاجری با عنوان «ما و چهار ساحت مدرنیته بورژوایی غرب» تاریخ شكل‌گیری مدرنیته در چند قرن اخیر و انواع روایت‌های اروپامحور و غیراروپامحور از آن را توضیح Continue reading
اقتصاد خراب، بلایای زیست‌محیطی و حتی قدرت گرفتن دونالد ترامپ؛ نئولیبرالیسم در همه‌ی این موارد نقش داشته است. چرا چپ سیاسی نتوانسته است که جایگزینی برای آن بیافریند؟ «جایگزینی نیست»… رونالد ریگان و مارگارت تاچر در کاخ سفید. عکس: رکس فیچرز تصور کنید که مردم اتحاد جماهیر شوروی اصلاً نمی‌دانستند کمونیسم چیست. ما اغلب برای ایدئولوژی‌ای که بر زندگیمان حاکم است، نامی نداریم. اگر در گفتگو به آن اشاره کنید، دیگران با بی‌اعتنایی شانه بالا می‌اندازند. حتی اگر مخاطبان شما این اصطلاح را قبلاً شنیده باشند، به سختی می‌توانند آن را تعریف کنند. نئولیبرالیسم: می‌دانید چیست؟ Continue reading
ناسيوناليسم يا ميهن‌دوستي در گفت‌وگو با ناصر فكوهي : وقتي همبستگي اجتماعي كاهش مي‌يابد تاكيد بر ريشه‌هاي فرهنگي در بستر ملي مي‌تواند كاركرد مناسبي در جلوگيري از گسست اجتماعي داشته باشد. ناسيوناليسم به باور برخي همان ريسماني است كه با تمسك به آن مي‌توان هويت جمعي اقوام و پيروان مذاهب مختلفي كه در يك سرزمين زندگي مي‌كنند و مليت مشتركي دارند را تقويت كرد. ناصر فكوهي اما با تاكيد بر تمايز ميان ناسيوناليسم و ميهن‌دوستي سعي مي‌كند به بيان آفات و خطرات ناسوناليسم بپردازد. Continue reading
پیشگفتار : دومین نیمه از دومین دهۀ هزاره سوم زمانی مساعد برای نوشتن کتابی درباره روند تاریخی پیشرفت و علل آن به نظر نمی‌رسد. در زمان نوشتن این کتاب، کشور من [آمریکا] توسط افرادی رهبری می‌شود که نگاهی تیره نسبت به زمان حال دارند: «مادران و کودکانی که در فقر دست و پا می‌زنند … سیستم آموزشی که Continue reading
شاید بارها و بارها از دوستان و آشنایان شنیده باشیم که «ما یک فرهنگ غنی و تاریخ آریایی ۶۰۰۰ ساله داریم که مایهٔ مباهات ما است.» چنانچه بخواهیم نیمهٔ پُر لیوان را نگاه کنیم، به طور حتم چنین دیدگاهی به نظر صحیح می‌رسد؛ زمانی که ما سالیان سال دارای فرهنگ، تمدن، دانشگاه، حقوق بشر و … بودیم، سایر نقاط جهان در بَربَریت به سر می‌بردند اما کمتر اتفاق افتاده تا کسی عینک تعصب را برداشته و به نیمهٔ خالی لیوان هم نگاه کند! آیا اگر واقع‌گرایانه به فرهنگ فعلی خود نگاه کنیم، باز هم به پیشینهٔ ۶۰۰۰ سالهٔ خود افتخار می‌کنیم؟ آیا اگر بدون تعصب به رفتارمان بیاندیشیم، باز هم اعتقاد داریم که اسلام ناب محمدی Continue reading
صبح روزسه‌شنبه ۲۸دی‌ماه ۱۳۵۵چند نفر در حوالی خیابان فرح‌آباد ژاله واقع در شرق تهران راه را بر روی یک پیکان تعلیمِ رانند‌گی می‌بندند. یک نفر در جلو و چهار نفر در صندلی عقبِ ماشین جای می‌گیرند، نفری که در صندلی جلو نشسته است خطاب به راننده می‌گوید: «ما چریک فدایی خلق هستیم و ساواکی‌ها به خانۀ ما حمله Continue reading
تاریخ‌نگاران موج مداومی از پژوهش‌های حامی این استدلال را تولید کرده‌اند که می‌گوید: برده‌داری در ایالات متحده هم عمیقاً سرمایه‌دارانه بود و هم نقش‌آفرینی بنیادین در دنیای صنعتی نوظهوری داشت که تفنگ‌ها، کشتی‌ها و بمب‌هایش سرانجام زوال برده‌داری را رقم زدند. کتاب‌های ادوارد بَپتیست، اسون بکرت و والتر جانسون بیشترین سروصدا را به پا کرده‌اند. ولی کتاب‌های آن‌ها، در کنار آثار تاریخ‌نگارانی مانند داینا رَمی‌بری، ست راکمن، کیتلین رُزنتال، کلوین شرمرهورن و دیگران، عملاً زیرحوزه‌ای از ادبیات پژوهشی را راه‌اندازی کرده است: بردگی انسان‌ها چگونه یک ابرقدرت مدرن غربی را آفرید؟ Continue reading
کلمۀ نژاد ابتدا برای اصلاح ویژگی‌های حیوانات یا حتی گیاهان به کار می‌رفت. اما اروپاییان، با گسترش استعمار، آرام‌آرام رنگین‌پوستان را هم نژادبندی کردند. فرانسیسکو بتنکورت معتقد است آنچه اول می‌آید رفتار تبعیض‌آمیز است و سپس نوبت به نظریۀ نژادها می‌رسد. اگر فقط تعصب داشته باشید، نژادپرست نیستید. نژادپرستی برای وقتی است که عمل تبعیض‌آمیز همراه تعصبتان شود. بتنکورت پنج کتابی را معرفی می‌کند که در تحقیق دربارۀ نژادپرستی بیشترین اثر را بر او گذاشته‌اند. Continue reading
به جای مقدمه: شاید این نوشته به نوعی تبارشناسی مارکس، مارکسیسم، لنینیسم و چنبش چپ در حد یک مقاله باشد که نیاز به آن را از مدتها قبل برای روشنگری خودم احساس میکردم، احساس به اینکه خلاصه در حوزۀ بینش در جهان، سیاست، اقتصاد، ایدئولوژی و … جایگاه من کجاست و “من کی هستم”. رسیدن به پاسخ قابل قبول این پرسش، خیلی آسان نیست، چرا که زمان، تیمِ تحقیق و پول می‌خواهد تا در یک پژوهشی ژرف شرکت کنی و به یک پاسخ نسبی دست یابی، که از توان کسانی مثل من خارج است زیرا که: Continue reading
- کسانی که هم نسل من هستند یعنی در دهه ۳۰ وارد دبستان شدند، به یاد دارند که موضوع «علم بهتر است یا ثروت» یا اینکه ثروت خوشبختی نمی‌آورد، در زمره کارهای انشایی‌مان بود. پنداشت رایح و باور عمومی حاکی از این بود که فضیلت و خوشبختی ربطی به ثروت و سطح درآمد ندارند. گویا حسب و حال نسل جوان امروز از این قرار است که گرفتار حکم‌های اخلاقی کلی نیست و فضای فکری حاکم در جهت وارونه آن انشاهای اخلاقی است و بسیاری کسان بی‌کمترین تردیدی خوشبختی را در رابطه با سطح درآمد می‌بینند. گذشته از برخوردهای انشایی، اخلاقی و نیز ایدئولوژیک، راست اینکه حکم دادن در
اگر «ال گور» در سال ۲۰۰۰ به جای «جرج بوش پسر» به کاخ سفید راه می یافت؛ آیا احمدی نژاد با پشتوانه سپاه به ریاست جمهوری می رسید؟ شاید این سئوال با یک بار خواندن بی ربط به نظر رسد؛ اما با نگاهی مقایسه ای به تحولات سیاسی، اجتماعی ایران و سیاست خارجی آمریکا از دوره مصدق تا کنون می توان دریافت که تحولات سیاسی و اجتماعی در ایران با روی کار آمدن متناوب دولت های دموکرات و جمهوری خواه در آمریکا نسبت محسوسی دارد. Continue reading
تمام تلاش‌هایمان برای پربازده‌بودن اثری عکس دارد و فقط باعث می‌شود سرمان شلوغ‌تر شود. این روزها اکثر ما از فشار و شدت کارها خسته و فرسوده‌ایم و آرزو می‌کنیم بالاخره روزی برسد که دیگر هیچ کار زمین‌مانده‌ای وجود نداشته باشد، همه‌چیز سر جایش باشد و بتوانیم لذت زندگی را بچشیم. راز جذابیتِ تکنیک‌ها و تمرین‌های «مدیریت زمان» هم در همین است. آن‌ها به ما وعدۀ رسیدن به همۀ کارهایمان را می‌دهند، اما یک چیز را به ما نمی‌گویند: اینکه «کار» در نظام سرمایه‌داری امروز، ماهیتاً بی‌پایان است. Continue reading
سه سال پس از مستند-مقاله‌ی «ملت مرده»، رادو جوده، فیلمساز رومانیایی، دوباره با «خروج قطارها» به سراغ این ژانر می‌رود. فیلمی که او کارگردانیِ مشترک‌اش را با آدریان چیوفلانکا، تاریخ‌دان رومانیایی، بر عهده داشته در بخش جنبیِ «فوروم» در هفتادمین دوره‌ی جشنواره‌ی برلین به نمایش درآمده است. رویکرد فوق مینیمالیستیِ آفرینندگان این اثر ــ نمایش پی‌درپی تصاویر قربانیان در اسناد و مدارک رسمی ــ این امکان را فراهم می‌آورد که چنانکه باید و شاید یادِ یهودیانی را گرامی بداریم که در 29 ژوئن 1941 و روزهای پس از آن در شهر لاشی در رومانی به قتل رسیدند. Continue reading
ما مخالفین رژیم اسلامی در خارج، با مخالفین رژیم اسلامی در داخل، یک نقطه مشترک داریم و آنهم عدم اتحاد و یکپارچگی در بین خودمان است، اما یک تفاوت بزرگی بین این دو گروه وجود دارد، داخل نشینان عذرشان موجه است و آنهم بدلیل سرکوب و فشار و دستگیری از طرف رژیم بوده، ولی مخالفین خارج نشین هیچ کدام از این عذر و بهانه ها را ندارند ولی بازهم نمی توانند با هم متحد شوند. در دوران کودکی من و هم نسل هایم شاهد بودیم ، که هرگاه در کوچه و خیابان بچه ای در همراهی پدر و مادر به زمین میخورد، بجای آنکه اورا بلند کرده و نوازشش کنند، یک فریادی بر سر او میزدند که چرا جلوی پایش را نگاه نکرده و بر Continue reading
مارگارت مید در دوره‌ی حیات علمی‌اش یکی از روشنفکران محبوب در آمریکا بود، محبوبیتی که پیش از آن هیچ انسان‌شناس دیگری به آن دست نیافته بود. او این آوازه را تنها زمانی که ۲۷ سال داشت با انتشار اولین کتابش «بلوغ در ساموآ» به دست آورد. محبوبیت این کتاب در میان آمریکاییان را می‌شد با رمان‌های پرفروش مقایسه کرد. نوشته‌ها و تحقیقات مید در همان آغاز فعالیت علمی‌اش در صدر آثاری قرار گرفت که انگاره‌های حاکم بر علوم اجتماعی رایج را، که متأثر از تطورگرایی تاریخی و جبرگرایی زیست‌شناختی بودند، به چالش می‌کشید. او طی مطالعات میدانی در جزایر اقیانوسیه الگوهای متفاوتی از زیست و رفتارهای Continue reading
نامه حسین انصاری‌راد به علی خامنه ایهیچ واجبی اکنون بالاتر از حفظ ایران نیست: رهبر معظم حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با عرض سلام و دعا برای توفیق،با صراحت و قاطعیت عرایضی از موضع مشترک عقل و شرع تقدیم می‌کنم. امیدوارم به مرحله عمل برسد و مورد
به سوی آینده…زهره روحیدر حال حاضر مسئلۀ «غزه» دیگر مسئله‌ای مربوط به جامعۀ فلسطین و متجاوزگری اسرائیل در خاک اعراب نیست. زیرا نه تنها نقد آن، بلکه افشاگری از دستکاری رسانه‌های «مأموریتی ـ اطلاعاتیِ» اسرائیلی و امریکایی، ـ که
کارت سوخته “جبهه اصلاحات ایران”َ! – هلمت احمدیانبعد از جنگ ۱۲ روزه بین ایران و اسرائیل، نیروهای اپوزیسیون لیبرال و جمهوری‌خواه رژیم، علیرغم شکست چند باره راه‌کارهای رفرمیستی‌شان، تلاش‌های جدیدی را در قالب همایش‌ها و “جبهه”سازی‌های جدید در داخل و خارج ایران
جنگ ۱۲ روزه سعید سلامیخشت اول: سال‌ها پیش از استقرار جمهوری اسلامی در ایران، آیت‌الله خمینی گفت: «من از سال‌های طولانی راجع به اسرائیل و راجع به جنایات او همیشه در خطبه‌ها، در نوشته‌ها، گوشزد کرده‌ام به مسلمین که این یک غدۀ
نگاهی به وضعیت رفاه انسان در جهان – پیشرفت‌های شگفت‌انگیز و چالش‌های پابرجامقدمه:از گروه تحقیقاتی «دنیای ما در داده‌ها» (Our World in Data)، که یک گروه پژوهشی مستقر در دانشگاه آکسفورد است و به پیگیری تحولات جهان از طریق داده‌ها می‌پردازد، گزارش‌های پرباری در دست داریم.
- هالو ـ سیاست به زبان ساده (1) تفاوت لائیسیته و سکولاریسم همراه با مهرداد درویش پور
لائیسیته در قدرت و سکولاریزاسیون در جامعه ایران – جلال ایجادی(بخش 1): جامعه ایران نیازمند یک مبارزه بزرگ فکری در باره سکولاریزاسیون و لائیسیته است. بررسی رشد گیتی مداری و عرفی گرایی در جامعه کنونی و ضرورت تدارک یک قدرت سیاسی لائیک پس از رژیم اسلامی، از چالش های
یاد و خاطره خانجان جبل عاملی گرامی باد!با تاسف و ناباوری بسیار باخبر شدیم رفیق دیرین و دوست مهربانمان خانجان جبل‌عاملی (بهمن) سه‌شنبه ۱۳ خرداد ۱۴۰۴ (سوم ژوئن ۲۰۲۵)، در استکهلم زندگی را وداع گفت. خانجان فرزند رشیدخان بود که در سال ۱۳۴۳ (۱۹۶۴میلادی)، در تهران توسط رژیم شاه اعدام شد.
سکولاریسم (Laïcité): تبیین، کاربردها و چالش‌ها در جوامع امروزسکولاریسم، مفهومی اساسی در جوامع مدرن، به دنبال یافتن راهی برای همزیستی مسالمت‌آمیز میان آزادی وجدان، برابری شهروندان و بی‌طرفی دولت در جوامعی است که با تنوع مذهبی فزاینده‌ای روبرو هستند. با این حال، تعریف و اجرای این مفهوم در کشورهای مختلف می‌تواند به طور چشمگیری متفاوت باشد، حتی در دو کشور همسایه
 Visit Today : 675 |
 Visit Yesterday : 0 |