مقالات
وقتی طاعون در سال 1665 به لندن رسید، عقل و اعصاب برای لندنیها نماند. دستبهدامن رمالها و دکترهای قلابی و «کتاب مقدس» شدند. سرتاپای خودشان را به دنبال نشانهها و علائم بیماری وارسی میکردند: غده، تاول، لکهی سیاه. برای باخبر شدن از آینده بیقرار بودند، پول میدادند که برایشان پیشگویی کنند، دعا میکردند و ضجه میزدند. چشمهایشان را بسته و گوشهایشان را گرفته بودند. زاریکنان در کوچه و خیابان میگشتند. سالنامههای هشداردهنده را میخواندند: «شکی نیست، کتابها مردم را بینهایت به وحشت میانداختند.» دولت، که شدیداً به دنبال مهار کردن جوّ هراس بود، سعی Continue reading
خروج آمریکا از «برنامهی جامع اقدام مشترک» (برجام) ظاهراً به معنی ابطال این موافقتنامه نیست. شورای امنیت سازمان ملل در مورد تجدید تحریمها علیه ایران بحثی نکرده است و در شرایط کنونی احتمال نمیرود که این موضوع مطرح شود. از آنجا که تجارت متقابل بین ایران و آمریکا ناچیز است، شاید تصور کنیم که تأثیر تحریمهای جدید آمریکا حداقلی خواهد بود. اما چنین نیست. چرا؟ Continue reading
ماه گذشته دانشگاه اروپای مرکزی در بوداپست میزبان یووال نوح هراری بود که طی یک سخنرانی چهرهی متفاوتی از ملیگرایی ارائه کرد. تفاوت بین ملیگرایی و مفاهیم رایج و مهمی چون فاشیسم، قبیلهگرایی و جهانیگرایی و رابطهی بین ملیگرایی و دموکراسی مباحث کانونی این سخنرانی بود. نوشتهی زیر ترجمهی این سخنرانی به زبان فارسی است. امروز میخواهم با شما دربارهی ملیگرایی در قرن بیستویکم حرف بزنم، و دانشگاه مرکز اروپا در بوداپست جای کاملاً مناسبی برای صحبت دربارهی این موضوع است چون، متأسفانه، این پردیسِ دانشگاهی در حال حاضر از جمله قربانیان چیزی است، یا میتواند باشد، که به Continue reading
«قطبی»[1] یعنی «در جوار خرسها». واژهای که در دوران باستان به صورتی فلکی اشاره داشت. به جز آن اما، با گرمشدن نواحی پیرامون قطب شمال هیچچیز در امان نخواهد بود. گرمایی که کارش را با ذوب یخهای قطبی آغاز میکند. مارک سریز، جغرافیدان آمریکایی بعد از مشاهدهی تصویر زیر، آن را «مارپیچ مرگ شمالگان» نامگذاری کرد. خطوط رنگی، حجم دریایخهای شمالگان در ماههای مختلف از سال ۱۹۷۹ را به تصویر میکشند. [منظور از دریایخ، آبهای یخبستهی اقیانوسهای مناطق قطبی است. دریایخها خارج از مناطق قطبی نیز مشهودند. دریایخها، به عنوان بخشی از یخکرهی زمین به طور میانگین ۶/۵ درصد از Continue reading
ما حیوانایم. هر چند انسانها اغلب بر این واقعیت اساسی سرپوش میگذارند اما ویروس کرونا از ارتباط و وابستگیِ ما به بهروزیِ دیگر موجودات پرده برداشته است. بیاعتناییِ ما به دیگر گونهها از جهات گوناگون در پیدایش و وخامت این بیماریِ عالمگیر نقش داشته است. واکنش مناسب ــ و پیشگیری از وقوع چنین فجایعی در آینده ــ مستلزم آن است که از این پس به حیوانات توجه کنیم. همچون شمار فراوانی از دیگر بیماریهای هولناک، از جمله ابولا و ایدز، کووید-19 منشأیی حیوانی دارد، یعنی از گونهای به گونهی دیگر منتقل شده است (احتمالاً از خفاش به انسان). تخریب و سوءاستفاده از دیگر جانداران، حیوانات گوناگون را Continue reading
درپی تلاش مجلس شورای اسلامی برای افزایش یارانه عمومی مردم و رد این لایحه توسط شورای نگهبان، به دلیل نامشخص بودن منابع تامین مالی هنگفت موردنیاز آن، قالیباف رئیس مجلس روز دوشنبه اعلام کرد در این خصوص منابع جدیدی به دولت اعلام خواهد شد. محمدباقر قالیباف روز دوشنبه در دوازدهمین شورای هماهنگی کمیسیونها و اعضا هیئت رئیسه، با اشاره به اینکه بودجه کشور باید بدون کسری بسته شود، تاکید Continue reading
این تصاویر در ایران برای همه ما آشناست: به نانوایی میرویم، با فروتنی درخواست چند عدد نان میکنیم و معمولاً هم به نانوا نمیگوییم نان را برای من با چه کیفیتی بپز (کاملاً برشته، یا نیمهبرشته یا سفید یا خمیر). هرچه از تنور درآمد بر روی چشم میگذاریم و پولش را میپردازیم و میبریم. وقتی به مطب پزشک میرویم خیلی فروتن مینشینیم تا پزشک از ما سؤال کند و اگر یکی دو تا سؤال داشتهباشیم با کلی شرمندگی میپرسیم و جرات هم نمیکنیم از پزشک بپرسیم فلان قرص برای کدام مشکل من است و فلان آمپول برای چه بود و آیا با توجه به اینکه فشار خون دارم، فلان دارو برای من ضرر ندارد؟ وقتی به Continue reading
هر سال واشنگتن دیسی میزبان نشستهای بهارهی صندوق جهانی پول و بانک جهانی است. اما ماه گذشته، کریستالینا جورجیِوا (Kristalina Georgieva) از طریق ویدئو برای همکارانش سخنرانی کرد. او اعلام کرد که جهان با «بحرانی بیسابقه» مواجه است. برای اولین بار از زمان تاریخنگاری وقایع، اقتصاد تمام جهان رو به انقباض است، و کشورهای غنی و فقیر هم از این نظر با یکدیگر تفاوت ندارند. اما فقط تأثیر آنیِ ماجرا نیست که این بحران اقتصادی را بیسابقه میکند بلکه منشأ آن نیز چنین است. سال 2008 نیست که سقوط بانکداری در شمال اقیانوس اطلس منشأ بحران باشد. مانند دههی 1930 هم نیست که زلزلهای Continue reading
در دنیای جدید همه چیز تغییر کرده یا در حال تغییر است. در دوران پدربزرگهای ما کارمند دولت بودن اعتباری داشت و البته درآمدی به نسبت خوب. این مردهای دولتی موارد خوبی برای ازدواج بودند و لاجرم سرشان در هیچ شرایطی بیکلاه نمیماند. حالا اما کسی برای کارمندی با یک کیف کهنه توی دستش، تره هم خرد نمیکند، زمانه تغییر کرده. کارمند دولت کجا میتواند خرج و مخارج زندگی پرمصرف و پرزرق و برق امروز را تامین کند. حالا پزشکان هم یکلاقبا به حساب میآیند، کارمند که جای خود دارد. در عوض بازار دلالی داغ است. از خیلیها که بپرسید همسرشان چه میکند پاسخ میدهند، بازاری است. Continue reading
برانکو میلانوویچ کتابهایی معرفی کرده است در پاسخ به این سوال که چرا اروپا ثروتمند شد؟ چرا اروپا مدرن شد، اما دیگر کشورها نتوانستند این مسیر را ادامه دهند؟ میلانوویچ میگوید این «مادر تمام سوالات اقتصاد رشد» است. سوالی به درازای چند قرن و به گسترۀ کل جهان. میلانوویچ که خود یکی از برجستهترین اقتصاددانانِ نابرابری است، میگوید برای اینکه بفهمیم چه اتفاقی افتاده است، در مرتبۀ اول باید درکی مقایسهای و آماری از وضعیتِ کشورهای جهان به دست بیاوریم. اما این تصویرِ آماری و اقتصادی ناکافی است اگر به پدیدارهای سیاسی-اجتماعی عظیمی مانند استعمار، امپریالیسم و بردهداری توجه نکنیم. Continue reading
گفتگو با میلتون فریدمن، اقتصاددان بزرگ مکتب شیکاگو و برنده نوبل اقتصاد ١٩٧٦، بخش نخست. مترجم: دکتر جعفر خیرخواهان
شبکه تلویزیونی پی بی اس این گفتوگو را با فریدمن درباره موضوعات مختلفی مثل رابطه آزادی با بازارهای آزاد، منطق اقتصادی بازارهای سیاه، فریدریک هایک و جلسات مون پلرین، جان مینارد کنیز و Continue reading
شیوع ویروس کرونا سبب شده است که با شرمساری به روشنی دریابیم که دنیا به شکل هولناکی بههمریخته است. کسانی که ما را سرِ پا نگه داشتهاند نه مدیران صندوقهای پوشش ریسک یا سرمایهگذاران مخاطرهجو بلکه کارکنان بخش مراقبتهای درمانی، نظافتچیها، رانندگان اتوبوس و کارکنان سوپرمارکتها هستند که همگی حقوق کمی دریافت میکنند. باید فاجعهای واقعی رخ میداد تا بیعدالتیها و نابرابریهای اجتماعیِ عمیقی را برملا کند که فراموش کرده بودیم که در تاروپود اقتصادمان درهمتنیدهاند. بنابراین، آیا تلاطم جهانیِ ناشی از این بیماریِ عالمگیر ما را در مسیر افزایش برابری قرار داده است؟ Continue reading
شیرهای نر وقتی اندک اندک پیر می شوند و در رقابت با شیرهای جوانتر شکست خورده و از گله رانده میشوند، به دلیل کهولت سن و فقدان بنیه جسمی قادر به شکار کردن انفرادی نیستند . مدتی با لاشه خواری و ربودن طعمه شکارچیان ضعیف تر از خود گذران زندگی میکنند ، ولی این شیوه تغذیه رافع نیازهای غذایی آنها نیست ، بدن شیر برای رفع کمبود تغذيه شروع به مصرف چربیها و بعد از اتمام ذخائر چربی بدن سراغ مصرف عضلات میرود ، بعد از مدتی از آن یال و کوپال با شکوه و عضلات قوی فقط پوست و استخون باقی مانده و نهایتاً مرگی رقت انگیز برای سلطان جنگل رقم میخورد . Continue reading
95 درصد مرجانها در ۵نقطه از خلیجفارس مردهاند و گونه شاخ گوزنی هم نابود شده است فاز مطالعاتی طرح احیای مرجانهای خلیجفارس به اتمام رسیده و بهزودی عملیات اجرایی برای نجات مرجانهای خلیجفارس آغاز میشود. این طرح ملی است ولی بهدلیل آسیب گسترده صنایع نفتی به مرجانهای خارک و خارکو، فاز اول پروژه Continue reading
110فقره آتشسوزی در جنگلهای زاگرسی و جنوب کشور تنها در هفتهای که گذشت رخ داد.جنگلهای زاگرسی ایران با وسعت ۶میلیون هکتار، ۴۰درصد جنگلهای کشور را تشکیل میدهند و از مهمترین منابع تامین آب شیرین کشور هستند. Continue reading
نتایج پژوهش مشترک دانشگاه فردوسی مشهد و کمبریج نشان میدهد 22 درصد از مناطق تحتحفاظتکشور زیرفشار شدید ناشی از فعالیتهای انسانی هستند * آزاده کریمی _ دکترای برنامهریزی و مدیریت محیطزیست عضو هیاتعلمی دانشگاه فردوسی مشهد Continue reading
درخواستهای اداری برای اعزام بالگردهای اطفای حریق جنگلها در ۵استان جنوبی و غربی به نتیجه نرسیده و اعزام بالگردها برای مهار آتش با لابیهای شخصی انجام میشود Continue reading
یکی از موضوعات مهم نقص قوانین بین المللی که هنوز پذیرفته نشده است جرمهای درحوزه محیط زیست است, این دسته جرمها اغلب در مجموعه جرمهای سازمان یافته تعریف میشوند. به این معنی که توسط گروههای سازماندهی شده انجام میشود. اغلب ابعاد فراملی دارند و میتواند پاسخگوی سفارشات مرتبط با حوزه فعالیتش در نقاط مختلف جهان باشد و از این منظر هم مشتریهای فراملی دارد و هم گروه فعال Continue reading