سفر مدیر کل آژانس بین‌المللی اتمی به تهران، تصمیم گیری نهایی واشنگتن در مورد پرونده هسته‌ای پس از گزارش سفر گروسی

در حالی که نگرانی‌ها در خصوص وضعیت برجام همچنان در ابهام است، و نگرانی درباره‌ی توافق یا عدم توافق بین ایران و غرب همچنان ادامه دارد، و همزمان با انتشار خبر رافائل گروسی رئیس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تهران که قرار است با ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری اسلامی نیز دیدار کند که به گفتۀ منابع دیپلماتیک هدف از این دیدار ازسرگیری گفتگو با تهران در عالیترین سطح است.
در این میان رابرت مالی نماینده ویژه آمریکا در امور ایران اظهار داشت ایالات متحده قبل از تصمیم‌گیری درباره اقدامات و گام‌های بعدی درباره ایران منتظر نتایج سفر رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی به ایران خواهد ماند. مالی با اشاره به اینکه گروسی هنوز گزارش خود درباره‌ی پایبندی یا عدم پایبندی ایران به ان پی تی را منتشر نکرده است، اظهار داشت باید منتظر ماند تا معلوم شود که چه اقدامی برای برخورد با ایران مناسب‌تر است.
وی همچنین از تماس نزدیک امریکا با سه کشور اروپایی موسوم به تروئیکای اروپا خبر داد و با بیان این که هم کشوهای اروپایی و هم دیگر کشورهای جهان نگران برنامه‌ی هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران هستند، تصریح کرد واشنگتن با این کشورهای اروپایی در تماس نزدیک است و در خصوص نحوه‌ی برخورد با ایران تصمیم خواهند گرفت.
مالی در عین حال تصریح کرد با این وجود هر اقدامی هم که درباره‌ی ایران انجام شود نگرانی‌های آمریکا درباره‌ی ایران برطرف نخواهد شد. وی دلیل ادامه‌ی این نگرانی‌ها را عدم همکاری ایران با آژانس بین‌المللی عنوان کرد و تصریح کرد هنوز سوالات بسیاری وجود دارد که جمهوری اسلامی ایران به آنها پاسخ نداده است.
وی کشف ذرات اورانیوم غنی‌شده تا ۸۴ درصد را از جمله نگرانی‌های اصلی امریکا در خصوص ایران عنوان کرد و گفت لازم است ایران در این زمینه توضیح دهد. وی تصریح کرد امریکا منتظر ارزیابی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از برنامه‌ی ایران است.
مالی تصریح کرد نباید درباره اقداماتی که انجام خواهند داد یا نخواهند داد، عجله کرد. وی گفت باید منتظر شد تا آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گزارش خود را ارائه کند و سپس کشورها برای تصمیم‌گیری در خصوص گام‌های بعدی زمان کافی خواهند داشت. این در حالیست که روز گذشته امریکا تحریمهای جدیدی علیه جمهوری اسلامی و شرکتهای چینی در حوزه فروش پتروشیمی به اجرا گذاشت که نشاندهنده تنگتر کردن حلقه محاصره جمهوری اسلامی میباشد تا در مورد پرونده هسته ای سیاستهای خود را تعدیل کند.
در همین حال برخی گزارش‌ها حاکی از این است که برخی از کارشناسان کنترل تسلیحات از ایالات متحده و اروپایی‌ها خواسته‌اند تا استراتژی دیپلماتیک جدید و محدودتری را با تمرکز بر حضور بیشتر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در برنامه هسته‌ای ایران اتخاذ کند. آنها هدف از این اقدام را کاهش ابهام‌ها و جلوگیری از خطر جنگ احتمالی عنوان کرده‌اند. تام کانتریمن رئیس هیات مدیره‌ی انجمن کنترل تسلیحات در این خصوص گفته است پیگیری ایران برای فناوری هسته‌ای چنان بحران مداومی بوده است که تشخیص اینکه چه زمانی در نقطه‌ی عطف خطرناکی هستند، دشوار است.
وی با اشاره به خروج ترامپ از برجام و نقض توافق، تصریح کرده است که ایران توانایی غنی‌سازی خود را کاهش نداده است. کانتریمن همچنین گفته است آنچه در مورد پیشرفت ایران نگران‌کننده‌تر است این است که نظارت کافی بر کاری که آنها انجام می‌دهند وجود ندارد.
این عضو ارشد وزارت امور خارجه امریکا و معاون سابق وزیر امور خارجه آمریکا در امور کنترل تسلیحات و امنیت بین‌الملل ضمن ابراز نگرانی از لفاظی‌های تهدیدآمیز تهران و اورشلیم تصریح کرده است این موضوع خطر درگیری نیروی ایالات متحده را افزایش می‌دهد. وی همچنین با بیان این موضوع که همچنان فضایی برای دیپلماسی وجود دارد، تصریح کرده است خوب است که ایالات متحده رهبری دیپلماسی بی سر و صدا را با همکاری نزدیک با آلمان، بریتانیا و فرانسه در جهت یافتن راه حلی که به طور خاص به مشکل اول، یعنی عدم نظارت بر برنامه هسته ای ایران رسیدگی کند، به دست گیرد.وی با اشاره به اینکه بازگشت به برجام فعلا در دستور کار نیست تصریح کرده است که خوب است که ایالات متحده استراتژی دیگری انتخاب کند و از این طریق اقدام به کاهش تنش‌ها و تثبیت شرایط فعلی کند. این در حالیست که هیات بلند پایه ای نظامی و اطلاعاتی از اسراییل به واشنگتن سفر میکند، با توجه به اخباری که ناشی از واگذاری دفاع ضد هوایی اس چهار صد و هواپیماهای جنگی سوخو به ایران از سوی روسیه می باشد اسرائیل میخواهد برای بستن پرونده هسته ای ایران قبل ازدریافت این سلاحها دست به اقدام عملیاتی و نظامی بزند و حمایت واشنگتن در این زمینه را به همراه داشته باشد. بسیاری ناظران معتقدند که بروز شکاف‌های عمیق در جامعۀ بین‌المللی در نتیجۀ جنگ اوکراین باعث شده که توجه لازم به بحران اتمی ایران نشود و جمهوری اسلامی از این بی توجهی به سود برنامۀ اتمی خود استفاده کند حتا اگر این اقدام پاسخ نظامی خطرناک آمریکا و اسرائیل را در پی داشته باشد.و در عین حال این ناظران معتقدند نباید گذاشت که جمهوری اسلامی به کره شمالی ثانی تبدیل شود، زیرا چنین تحولی پی آمدهای ویرانگری به دنبال خواهد داشت و برای پیشگیری از آن حفظ کانال‌های دیپلماتیک با تهران بسیار مهم است.
با این حال این اظهارات با آنچه که جمهوری اسلامی می‌خواهد در تضاد است. ایران که مدت‌ها توافقی فراتر از برجام می‌خواست و در شرایطی که همه آماده‌ی بازگشت سریع به برجام بودند، آن را نپذیرفت، حالا تاکید دارد که تنها توافقی که به آن تن می‌دهد، برجام است و بارها تصریح کرده است که به توافقی متفاوت از برجام تن نخواهد داد. گرچه پیش از این جمهوری اسلامی با روی کار آمدن دولت جدید برجام را ناکافی دانسته و خواستار گنجاندن بندهای بیشتری در برجام شده بود. هر جند جریانهای نظامی کشور مایل به حرکت به سمت ساخت سلاحهای هسته ای هستند.