پادشاه مشروطه و فراجناح بودن حمید فرخنده

نظر خوانندگان:

■ قصد نقد نوشته را ندارم. اما یک نکته آزارم می دهد. در کنفرانس جرج تاون که آقای پهلوی در کنار بقیه نشست، عنوان «شاهزاده» هم جای خود را به «آقای پهلوی» داد. شما در این متن کوتاه ۱۱ بار از عنوان غلط شاهزاده استفاده کردید. ایشان فرحزاده هستند و شاه نر ایشان را نزاییده است. علاوه بر این، تاکید مدام شما بر اصل و نسب یک جور کاسه داغتر از آش شدن است. اسم ایشان رضا و نام فامیل‌شان هم پهلوی است. حداقل در ادبیات رعایت کنیم.
پورمندی

■ جناب آقای فرخنده گرامی، درود بر شما. اگر روزی مجلس مؤسسان در ایران برپا شود و قرار باشد ایرانیان به جمهوری یا پادشاهی رأی دهند، من به جمهوری رأی خواهم داد. تا آن روزهم شما را نمی‌دانم، اما من کاری نمی‌توانم بکنم، اما برآنم که به جای به اصطلاح گیر دادن به رضا پهلوی و دیگران و اینکه او بر خلاف حرف خود فراجناحی عمل نمی‌کند، بیاییم و به جای این حرف‌های تکراری، پیشنهاد تئوریک و عملی خود را برای آینده بدهیم. کمی هم با خود صادق باشیم و ببینیم نیروهای چپ چند درسد از نیروی خود را در راه کوبیدن رضا پهلوی مصرف می‌کنند، و چند درسد در راه آموزش و راهنمایی مردم، اگر در اصل باور داشته باشیم که چپ به سرنگونی جمهوری اسلامی باور داشته باشد، ودل در گرو دولت پوتین و وفاداری به آن نداشته باشد.
در برنامه‌ی دیشب پرگار و مناظره میان آقای ممبینی و خانم انتخابی‌فرد هم آقای ممبینی همین حرف‌های شما را میزد و گویی چنین انتظار داشت که آقای پهلوی و هفت تن دیگر همکاران او، یا باید خود را منحل کنند و یا بیایند بروند زیر بلیت سازمان‌های موجود که گویا منظور ایشان هم بیشتر سازمان فدایی و حزب چپ بود، و شاید برای رد گم کردن نامی هم از جبهه‌ی ملی می‌آورد و ارتش پراکنده اتحاد جمهوریخواهان هم نام می‌برد. این در حالی است که رفتار سکتاریستی و خودمحورانه‌ی گروه‌های چپ از جمله سازمان فدایی و حزب چپ و ناتوانی سیاسی آنها در سازماندهی خود و مردم، امروز بر کسی پوشیده نیست.
دیشب آقای ممبینی هم همین حرفهای شما را میزد و سرانجام در برابر خانم انتخابی‌فرد کالایی برای عرضه کردن و سخنی برای گفتن نداشت. من به شما و هم‌اندیشان شما پیشنهاد می‌کنم به جای کنار گود نشستن و خرده‌گیری از آقای پهلوی که چرا فراجناحی عمل نمی‌کند، خود و دوستانتان گامی به پیش بگذارید و دست‌کم به او پیشنهاد کنید که بیاید با شما دموکرات‌ها متحد شود و هژمونی شما یا «اتحاد»های جمهوریخواهان را بپذیرند.
همچنین پیشنها می‌کنم اگر پرگار دیشب را ندیده‌اید، فروتنی بورزید و آن را ببینید. شاید نظرتان عوض شود، و با پیشنهادهای سازنده و دموکراتیک خود، ضمن هدایت آنها، دست از خرده گیریهای تکراری و گلایه بیجا از دیکتاتوری رضا پهلوی دست بردارید، و کمی از دیکتاتوری اندیشگی خود بکاهید.
سپاس از شما. بهرام خراسانی

■ با درود به آقای فرخنده و دوستان ایران امروز و کاربران
نگارنده پیش از این که کسی یادداشتی در زیر این نوشته گذاشته باشد مطلب را خواندم .راستش به نظرم آمد که جناب فرخنده با ملاحظه و در رعایت بعضی جوانب بقول معروف «دیپلماتیک» برخورد می کند. تصمیم گرفتم که بعدا دوباره این نوشته را بخوانم . این بار با یادداشت‌های زیر آن مواجه شدم که با اسامی و نویسنده‌ی مقالات در ایران امروز می‌باشند. مثل آقایان پورمندی و خراسانی؛ شاید دیگران هم در راه باشند و تعداد کامنت‌ها بیشتر شود.
برداشت من این ست که، دوستان سعی می‌کنند تا از زاویه‌های متفاوت، نویسنده را به سمت آنچه خودشان فکر می کنند «هدایت» کنند. شاید هم مفید باشد.
آقای پورمندی: ……تاکید مدام شما بر اصل و نسب یک جور کاسه داغتر از آش شدن است. …. آقای خراسانی:…و کمی از دیکتاتوری اندیشگی خود بکاهید.
آقای پورمندی برخورد نویسنده و تکرار «شاهزاده» در نوشتار را «یک جورکاسه داغتر از آش شدن» توصیف می‌کند. و آقای خراسانی با استناد به برنامه‌ی پرگار و تشابه نوشته آقای فرخنده با حرف‌های امیر ممبینی در پرگار با تغّیر می‌نویسد: «کمی از دیکتاتوری اندیشگی خود بکاهید» (فعل امر و جمع که گویا دل پُری از «چپ» ها دارد) راستش نگارنده فکر می‌کند که فروپاشی حکومت دیکتاتوری پادشاهی و فراروئیدن آن به حکومتی هزاران بار بی‌رحم‌تر و سفاک‌تر از رژیم پیش به هیچ وچه من‌الوجوه جنایات و نقض حقوق بشر در حکومت گذشته را منتفی و شامل مرور زمان نمی‌کند.
بهمین دلیل و با همسوئی با آقای فرخنده برخورد ایشان را نسبت به پندار ، گفتار و کردار آقای رضا پهلوی مثبت و سازنده برای همگرائی نیروهای حامی انقلاب «زن، زندگی، آزادی» و اهداف مردم از مشروطه تا امروز برای آزادی، استقلال، پیشرفت و عدالت اجتماعی ارزیابی می‌کند.
بنظر من هم آقای رضا پهلوی بهتر ست با درایت و وسواس از شائبات و شایعات نشست و برخاست با متهمان جنایت و نقض حقوق بشری در حکومت گذشته و کنونی تبری جوید. مگر می‌شود مقامات امنیتی و اطلاعاتی رژیم گذشته با نام و نشان حقیقی و نزدیک به محافل سلطنت‌طلب ویدئوهای طولانی با تلویزیون فارسی زبان در یوتیوب و رسانه‌های اجتماعی بگذارند و درباره روابط آقای رضا پهلوی با ثابتی‌ها و شهریار آهی‌ها و… همراه با دریافت کمک‌های مالی از کاخ سفید افشاگری کنند و بیننده اهمیت ندهد؟
واقعیت‌های زندگی در این چند ماه خارج از کشور نشان می‌دهد که واگرائی‌ها افزایش یافته ست و به این نوشته‌های دوستانه در ایران امروز و دیگر رسانه‌ها بستگی ندارد. مشکل حتی از توئیت خانم یاسمین پهلوی نیز حکایت می‌کند.
دشمن دانا بلندت می‌کند / بر زمینت می‌زند نادان دوست
با سپاس؛ مانی فرزانه، استکهلم

■ آقای پورمندی عزیز، ادبیات شما در همین چند سطر توهین‌آمیز بودن خود را نشان می‌دهد. اصل محتوای نقد و صراحت کلام است. تحقیر و تخفیف اسم و رسم اشخاص نه لازم است، نه اخلاقی است و نه به گفتگو که ما بدان نیاز داریم کمک می‌کند.
با احترام/ حمید فرخنده

■ آقای خراسانی گرامی،
من نه فکر می‌کنم نه لازم است که مشروطه‌خواهان و سلطنت طلبان زیر پرچم گروه‌های دیگر بروند و نه این کار اصولا شدنی است. من برنامه آقای ممبینی را ندیده‌ام اما کم و بیش نظرات ایشان را خوانده‌ام و با ایشان درمورد نقش ساواک هم نظر هستم. بهرحال جنبش مسلحانه به قدرت‌گیری ساواک و امنیتی کردن فضای سیاسی انجامید. من هرگز نه در این نوشته و نه در جاهای دیگر شاهزاده رضا پهلوی را دیکتاتور نخوانده‌ام. از انتقاد کند و غیرصریحش به بخشی از هواداران چشم و گوش بسته‌اش که شعار های تند علیه دیگران می‌دهند انتقاد کرده‌ام.
درون یا بیرون گود، ما حق داریم مدعای هر نیرو یا شخصیت سیاسی را به نقد بکشیم. کمااینکه شاهزاده و دیگر نیروهای سیاسی نیز حق دارند طیف رقیب را نقد کنند. شاید چون در فرهنگ ما نقد را به معنای منفی آن یعنی تخریب و ایرادگیری نابه‌جا بکار می‌برند، می‌خواهیم ناقد را ساکت کنیم و گاه بزور یا نابه‌هنگام دو طیف سیاسی مختلف که راهبردهای متفاوت دارند را پشت یک میز بنشانیم. ما هم به سازمان یافتن چپ دمکراسی خواه احتیاج داریم هم به متشکل شدن راست دموکراسی خواه، چه طرفدار نظام پادشاهی و چه جمهوری خواه. همه باید موجودیت هم را به رسمیت بشناسیم، فرهنگ مدارا را تقویت کنیم و با زبان و ادبیات دمکراسی با یکدیگر گفتگو کنیم. ما حتی باید وجود نیروی‌های ضددمکراسی راست و چپ ایران را بپذیریم و با آنها نیز گفتگو کنیم. برنامه پرگار را حتما خواهم دید، ممنون از توصیه شما.
با احترام/ حمید فرخنده

■ آقای فرخنده عزیز. آیا واقعا فکر می‌کنید که ایران امروز با این‌همه عصبیت و زخم‌های ناشی از فقر و محرومیت و ستم‌های مذهبی و قومی و اختلافات نجومی طبقاتی مستعد دموکراسی است؟ آیا در فردای انقلاب همه مدعیان قدرت از مجاهد و حزب کمونیست کارگری گرفته تا احزاب مسلح کردی تا نحله‌های تندروی مذهبی و قومی گردن به رای مردم گذاشته و مطابق رای اکثریت رفتار می‌کنند و یا باتوسل بسلاح جنگ‌های قومی و طبقاتی و مذهبی و ایدیولوژیک جنگ داخلی سراسرایران را فرامی‌گیرد که مردم آرزوی حداقل امنیت و اقتدار امروزه را خواهند کرد. اصلا چرا راه دور برویم در کدام مقطع از تاریخ معاصر دموکراسی‌های ناشی از جنگ و انقلاب چه پس از مشروطه و یا شهریور بیست و انقلاب ۵۷ بیش از چند سال ادامه یافت و هرج و مرج ناشی از پاره شدن انتظام مردم را به ستوه اورد که به آسانی دوباره تسلیم همان استبداد گیرم با نام نشان دیگر نشدند. علت رجوع بخش‌هایی از مردم به رضا خان و حکومت پیشین و نماد امروز آن رضا پهلوی نه بخاطر آن است که از بی‌عدالتی و ستم و ساواک و شکتجه گذشته بی‌اطلاعند بلکه همه را در یک کفه گذاشته و ثبات اقتصادی و آزادی مدنی و توسعه‌گرا بودن و اتحاد با غرب و نه با جریان تمامیت‌خواه را در کفه دیگر و بر اساس تجربه‌ای ملموس آن را می‌پذیرند و دیگر نه به دنبال رویای جامعه بی‌طبقه ناکجااباد چپ‌ها و نه در پی فرصت‌سوزی‌های ملی‌گراها و نه عدالت تخیلی و اتوپیایی اسلام‌گراها نبوده بلکه فقط بدنبال زندگی همین امروز هستند که چون بسیاری از کشورها نرمال باشند و آدرس ان را در نگاه به گذشته نزدیک پیدا می‌کنند. علیرغم همه گزافه‌گویی‌های رضا پهلوی و همه سر به سینه زنان دموکراسی در شرایط امروز تا طی دوره‌ای گذار چاره‌ای به جز ایجاد حکومتی مقتدر و استبدادی سکولار توسعه‌گرا نخواهند داشت.
بهرنگ

■ جناب فرخنده گرامی. سپاس از پاسخ شما. ما ناگزیریم هر چه بیشتر به این گفتگوها بپردازیم تا شاید راه برای خودمان و دیگران روشن‌تر و هموارتر گردد. هنوز راه کمابیش تاریک و پر سنگلاخ است.
پیروز باشیم / خراسانی