«آکسیوس»: آمریکا اسرائیل و شرکا را برای برداشتن تحریم‌های هسته‌ای ایران آماده می‌کند

وب‌سایت «آکسیوس» در گزارشی به نقل از ۱۰ مقام اسرائیلی، دیپلمات‌های غربی و کارشناسان آمریکایی، اعلام کرد که دولت بایدن در هفته‌های اخیر با شرکای اروپایی و اسرائیلی‌اش درباره پیشنهادی به‌منظور توافق موقت با ایران گفت‌وگو کرده است. بر اساس این گزارش که دوشنبه ۱۴ فروردین منتشر شده، دولت بایدن می‌خواهد توافق شرکای خود را برای برداشتن برخی از تحریم‌ها در ازای توقف بخش‌هایی از برنامه هسته‌ای ایران جلب کند.

به گزارش العربیه، مقامات دولت بایدن، پیشتر نیز بارها نگرانی خود از پیشرفت‌های جدید برنامه هسته‌ای ایران ابراز کرده و اعلام کرده‌اند که از نظر آن‌ها دیپلماسی، تنها راه جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای است.

به این وجود، در ماه‌های پایانی سال گذشته میلادی و همزمان با اعتراضات سراسری در ایران، مقامات دولت بایدن و خود او بارها به رسانه‌ها گفته بودند که مذاکره با تهران بر سر برنامه هسته‌ای این کشور در دستورکار ایالات متحده نیست، موضعی که اکنون احتمالا تغییر کرده است.

کمتر از دو ماه پیش، بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از دستکاری سانتریفیوژ‌هایی در سایت هسته‌ای «فردو» و کشف اورانیوم غنی‌سازی شده ۸۷.۳ درصدی در این سایت خبر دادند.

ایران در حال حاضر بیش از ۸۷ کیلوگرم اورانیوم غنی‌سازی شده در سطح ۶۰ درصدی دارد. همان زمان، پنتاگون اعلام کرد که ایران کمتر از دو هفته تا رسیدن به اورانیوم غنی‌سازی شده لازم برای تولید بمب اتمی فاصله دارد.

به گزارش آکسیوس، مقامات اسرائیلی اخیراً به دولت بایدن و چندین کشور اروپایی گفته‌اند که ایران در حال ورود به مرحله خطرناکی است که در صورت غنی‌سازی اورانیوم بالای ۶۰ درصد، می‌تواند باعث تحریک اسرائیل به انجام حمله‌ای نظامی علیه تاسیسات هسته‌ای این کشور شود.

به گفته منابع آگاه آکسیوس، دولت بایدن در ژانویه بحث درباره رویکرد جدید خود را با شرکای ایالات متحده آغاز کرده و در ماه فوریه به اسرائیل و تروئیکای اروپایی یعنی فرانسه، آلمان و بریتانیا، درباره تغییر موضع خود اطلاع‌رسانی کرده است.

آکسیوس در گزارش روز دوشنبه خود نوشت که چهار تن از مقامات اسرائیلی، دیپلمات‌های غربی و کارشناسان آمریکایی، تایید کرده‌اند که آمریکا پیشنهاد برداشته شدن برخی از تحریم‌ها در صورت توقف غنی‌سازی اورانیوم با خلوص ۶۰ درصدی را مطرح کرده است.

یک مقام اسرائیلی و یک دیپلمات غربی نیز به آکسیوس گفتند که ایرانی‌ها از گفت‌وگوهای ایالات متحده آگاه هستند اما تاکنون این پیشنهاد را رد کرده‌اند.

همچنین سه مقام اسرائیلی و دیپلمات‌های غربی، به آکسیوس گفته‌اند که مقامات ایرانی ابراز داشته‌اند که این روند قبلاً کارساز نبوده و آنها خواهان توافقی نیستند که چیزی کمتر از توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ داشته باشد.

این رویکرد مشابه راه‌حلی است که توسط جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید و بیل برنز، رئیس سیا، که از اعضای ارشد دولت اوباما بودند، در سال ۲۰۱۳ زمانی که ایران و قدرت‌های جهانی پیش‌نویس برجام را در سال ۲۰۱۳ امضا کردند، رهبری می شد.

در آن زمان نیز، مقامات دولت اوباما، تمایل خود برای توقف کوتاه مدت بخش‌هایی از برنامه هسته ای ایران در ازای کاهش جزئی تحریم‌ها را مطرح کرده بودند. این توافق موقت اولیه برای یک دوره شش ماهه بود و چندین بار تا رسیدن به توافق کامل هسته‌ای در ژوئیه ۲۰۱۵ تمدید شد.

در واکنش به این خبر، سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید گفت که جو بایدن «کاملا متعهد به تضمین این است که ایران هرگز به سلاح هسته ای دست پیدا نکند و ما همچنان معتقدیم دیپلماسی بهترین راه برای رسیدن به این هدف است.»

این سخنگو افزود که دولت با هماهنگی کامل با شرکا و متحدان خود از جمله اسرائیل در حال آماده شدن برای همه گزینه‌ها و موارد احتمالی است. اما کاخ سفید، «در مورد شایعات دست دوم در مورد گفتگوهای دیپلماتیک اظهار نظر نخواهد کرد، مگر اینکه هشدار دهد که تقریباً همه این شایعات نادرست هستند.»

اندکی پس از روی کار آمدن دولت بایدن در سال ۲۰۲۱، ایالات متحده و ایران تلاش کردند تا با میانجیگری اتحادیه اروپا به یک توافق موقت با ایران برسند، اما در تابستان سال گذشته میلادی، مقامات غربی با تاکید بر این‌که درخواست‌های غیرمنطقی ایران مانع دستیابی به یک توافق شده، اعلام کردند که این موضوع دیگر در اولویت نیست.

از آن زمان، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی چندین بار نسبت پیشرفت‌های بی‌سابقه ایران در برنامه هسته‌ای این کشور، هشدار داده است.

واکنش اسرائیل به گزارش اکسیوس

یک نماینده ارشد «کنست»، مجلس اسرائیل، گفته است اگر دولت آمریکا تمایل دارد که با ایران به توافق هسته‌ای تازه‌ای برسد، در این صورت «اسرائیل دست ‌بسته نخواهد نشست».

به گزارش رسانه‌های اسرائیل، دانی دنون، سیاستمدار عضو حزب حاکم لیکود و عضو کمیسیون سیاست خارجی و امور دفاعی در مجلس اسرائیل، شامگاه دوشنبه، ۱۴ فروردین، در واکنش به گزارش منتشرشده درباره جزئیات تلاش‌های دولت جو بایدن برای احیای برجام با ایران، اظهارنظر کرد.

به نوشته باراک راوید، خبرنگار اسرائیلی اکسیوس، دولت آمریکا به‌دلیل نگرانی از گسترش برنامه هسته‌ای ایران، این طرح را تنظیم کرده و آن را به آگاهی دولت‌های اروپایی و مقامات اسرائیلی رسانده است.

به نوشته آقای راوید، سه مقام اسرائیلی و یک دیپلمات غربی آگاه از این طرح به او گفتند پاسخ ایران این بوده که به توافقی که «کمتر از برجام باشد، تن نخواهد داد».

دانی دنون، عضو پارلمان اسرائیل دوشنبه‌شب گفت اگر گزارش یادشده درست باشد، آن را باید «مجاز کردن» یک ایران هسته‌ای دانست. او افزود که در چنین موردی، اسرائیل «دست بسته نخواهد نشست».

دنون که سفیر پیشین کشورش در سازمان ملل بوده، توضیح بیشتری نداد و نگفت که اسرائیل در این زمینه چه کاری می‌تواند انجام دهد.

به نوشته رسانه‌های اسرائیل، «طرح آمریکایی» در زمانی تهیه شده که دولت جو بایدن از نخست‎‌وزیر اسرائیل (در زمینه تغییرات قضایی اسرائیلی) انتقاد کرده و دو دولت روابط سردی دارند.

مقامات ارشد دولت اسرائیل هنوز به گزارش اکسیوس واکنش نشان ندادند.