جام جهانی زنان؛ نه فقط اسپانیا بلکه همه زنان فوتبال‌دوست دنیا قهرمان شدند

بعد از ۱۰۶ دقیقه نفس‌گیر تیم ملی اسپانیا یک بر هیچ انگلیس را شکست داد و برای اولین بار قهرمان جام جهانی زنان شد، جامی که برای اولین بار با شرکت ۳۲ تیم و به صورت مشترک در استرالیا و نیوزیلند برگزار شد. خیلی‌ها تصور می‌کنند تاثیری که این مسابقه‌ها در «جهانی شدن» فوتبال زنان می‌گذارد این بار فرای شعار است و در دو دهه آینده بسط انفجاری فوتبال زنان را خواهیم دید. بسیاری از دختران خردسال از دیدن این بازی‌ها الهام خواهند گرفت و در مسیر زندگی بر این اساس تصمیم خواهند گرفت.

از نظر ساعت برگزاری مسابقات این دوره جام جهانی زنان با جام جهانی ۲۰۰۲ مردان که به میزبانی مشترک کره‌جنوبی و ژاپن برگزار شد شباهت‌های زیادی دارد. آن مسابقات در توسعه فوتبال در شرق آسیا بسیار موثر بودند و امروز بسیاری از بازیکنان ژاپنی و کره‌ای را می‎بینیم که در باشگاه‌های درجه یک اروپایی بازی می‌کنند. همان‌هایی که در کودکی به تماشای جام جهانی در خانه خودشان نشسته بودند.

احساساتی شدن بازیکنان اسپانیا بعد از قهرمانی از جمله صحنه‌هایی است که جاودانه خواهد شد. جنیفر هرموسو مهاجم باسابقه اسپانیا که ۱۱ سال پیش کارش در تیم ملی را شروع کرد از زمانی گفت که فقط چند صد نفر بازی‌های این تیم را تماشا می‌کردند تا روز یکشنبه که نزدیک به ۷۶ هزار نفر بازی فینال را در ورزشگاه المپیک سیدنی از نزدیک دیدند.

هرموسو که بعد از قهرمانی از خوشحالی اشک می‌ریخت به خبرنگار تلویزیون اسپانیا گفت: «ما یک ماه تمام برای چنین لحظه‌ای تلاش کردیم ولی فکر کنم الان خود ما هم هنوز هضم نکردیم که قهرمان جهان شدیم. راستش اصلا نمی‌دانم چه باید بگویم. ولی این بهترین احساسی است که تابحال در زندگیم داشته‌ام، احساسی فوق‌العاده. می‌خواهم این قهرمانی را تقدیم به خانواده‎هامان و اسپانیا بکنم.»

موفقیت در عین درگیری‌های داخلی

برای بسیاری که از نزدیک نگاه می‌کنند این قهرمانی اسپانیا نمونه‌ای نادر است. معمولا یک تیم فوتبال با این همه اختلافات داخلی موفق نمی‌شود و مشکلات خارج به داخل زمین کشیده می‌شوند.

بعد از حذف اسپانیا از جام ملت‌های اروپای سال گذشته، ۱۵ بازیکن ملی‌پوش این کشور با انتقاد از شیوه تمرین دادن خورخه ویلدا سرمربی تیمشان اعلام کردند تا وقتی که او عوض نشود حاضر به بازی کردن برای تیم ملی نخواهند بود.

بازیکنان معترض بودند که ویلدا به اندازه کافی آنها را برای روبرو شدن با حریفان آماده نمی‌کند اما فدراسیون فوتبال اسپانیا در این ماجرا طرف سرمربی را گرفت و در نهایت عده زیادی از این بازیکنان با تبعید خودخواسته روبرو شدند.

در آستانه جام جهانی بعضی برای برگشتن به تیم ملی اعلام آمادگی کردند ولی بعضی دیگر نه. در طول مسابقه‌ها هم اختلافات ادامه داشت بخصوص بعد از شکست تحقیرآمیز ۴-هیچ در مرحله گروهی مقابل ژاپن.

حتی الکس پوتیاس برنده توپ طلای فرانس فوتبال در دو سال گذشته که به بهترین بازیکن جهان داده می‌شود، رابطه خیلی خوبی با خورخه ویلدا نداشت و در این بازی‌ها نیمکت‌نشین بود.

اما مجموعه این اتفاق‌ها و اختلاف‌ها در جریان این تورنمنت جلوی اسپانیا را نگرفت و در نهایت این تیم با شایستگی قهرمان شد. شاید برنامه استعدادپروری و بازیکن‌سازی در فوتبال زنان اسپانیا انقدر قوی شده که در نبود بسیاری از بازیکنان مطرح، این تیم همچنان کیفیت لازم برای قهرمانی را داشت. فراموش نکنید که بسیاری از آنهایی که امروز به دلایل خودخواسته اسمشان در لیست قهرمانان اسپانیا نیست، همین چند ماه پیش با بارسلونا قهرمان لیگ قهرمانان اروپا شده بودند.

این جام جهانی زنان به خیلی‎ها ثابت کرد که اگر در ورزش زنان سرمایه‌گذاری کنید نتیجه‌اش را خواهید دید. درحالیکه قدرت‌های سنتی مثل آمریکا ، ژاپن و سوئد همچنان مدعی بودند ولی ناگهان کشوری مسلمان مثل مراکش موفق شد با وجود شکست ۶ بر هیچ در بازی اول مقابل آلمان، از گروهش صعود کند چرا که پادشاه مراکش، چند وقتی است که دستور سرمایه‎گذاری در فوتبال زنان را صادر کرده است.

شایگان بنی‌سعید مربی تیم‌های فوتبال پایه لیگ برتر می‌گوید: «اسپانیا با شایستگی تمام بازی را برد، این جام را برد، اما برنده اصلی این فینال، فوتبال زنان بود. این بازی نشان داد چقدر سطح تاکتیکی فوتبال زنان پیشرفت کرده است. ما تقابل تاکتیکی پیچیده مربیان و بازیکنان را دیدیم. اسپانیا، همانطور که پیش‌بینی می‌شد، در چند دقیقه اولیه بازی تلاش کرد تا ریتم خود را پیدا و میدان را کنترل کند و مالکیت توپ را به دست آورد. در این امر موفق بود و توانست با حفظ ضرب‌آهنگ بالا و گردش توپ در فضاهای تنگ، انگلیس را به مشکل بیندازد.»

«انگلیس هم از این موضوع آگاه بود و سعی کرد با آرامش، فضاها را ببندد‌ و از بزنگاه‌ها برای پس‌گیری توپ استفاده کند و در لحظاتی که توپ را به دست می‌آورد، از توپ‌های مستقیم برای مهاجمانش استفاده کرد. اما این روش، خوب جواب نداد چرا که هافبک‌های انگلیس عملا از بازی خارج می‌شدند و در حین مالکیت توپ، مهاجمان انگلیس نمی‌توانستند براحتی موقعیت‌های گل ایجاد کنند چون تعداد بازیکنان اسپانیا در آن مناطق بیشتر بود.»

آقای بنی‌سعید همچنین گفت: «به دلیل استفاده از سیستم ۳-۴-۳ توسط انگلیس، آنها به راحتی در مناطق عرضی فضا را به اسپانیا می‌دادند و این را در به ثمر رسیدن گل نیز دیدیم، نفوذ نامناسب و بی‌موقع بازیکن میانی انگلیس، سبب شد اسپانیا با بازپس‌گیری توپ و چند پاس سریع، از فضاهای خالی کمک بگیرد و براحتی به گل برسد.»

‎در این شرایط، سارینا ویگمن سرمربی انگلیس مجبور شد به نقشه دوم روی آورد. او دو بازیکن را در بین دو نیمه تعویض کرد و سیستم بازی را از ۳-۴-۳ به ۳-۳-۴ تغییر داد. انگلیس اکنون بهتر از کناره‌ها استفاده می‌کرد و فضاهای کمتری را به حریف ‌داد. با این شیوه، آنها ریتم بهتری در بازی یافتند و چندین فرصت نفوذ از سمت راست پیدا کردند، اگرچه این فرصت‌ها به گل منجر نشدند.

‎بعد از آن، با از دست دادن ریتم بازی به دلیل مصدومیت‌ها، پنالتی و کمک‌ داور ویدیویی، سرمربی انگلیس متوجه گذر زمان به ضرر تیمش شد. او با جلو آوردن مدافع بلند قدش و ورود یک مهاجم فیزیکی به زمین نقشه سوم را شروع کرد و رو به ارسال‌های بلند آورد، که البته اسپانیا با کنترل ریتم و مدیریت زمان، اجازه خطرساز شدن را به انها نداد.

‎به همین دلیل است که در ابتدا گفتم برنده این بازی، فوتبال زنان بود. این میزان از تنوع تکنیکی و تاکتیکی در فوتبال زنان پیشتر فقط یک هدف بود، اما حالا به واقعیت پیوسته و نشان داد که چقدر این بازیکنان و مربیان پیشرفت کرده‌اند.

سرعت تغییر

از جنبه مالی و بازاریابی هم این مسابقه‌ها بسیار موفق بودند. بیشتر از یک میلیون و ۸۰۰ هزار نفر به استادیوم‌های استرالیا و نیوزیلند رفتند که رکورد جام جهانی ۲۰۱۵ کانادا را شکست. همچنین در مجموع نزدیک به دو میلیارد بیننده از تلویزیون یا آنلاین این مسابقه‌ها را تماشا کردند که تقریبا دو برابر دوره قبل بود.

فوتبال زنان با سرعت پیش می‌رود و دیگر مشخص شده هر کسی نخواهد این تغییر را بپذیرد و سوار این قطار شود، بدجور عقب خواهد افتاد.