انتقادهای تند اردوغان از اسرائیل؛ چه سرنوشتی در انتظار روابط دو کشور است؟

[سال ۲۰۰۹ در جلسه‌ای با شرکت رجب طیب اردوغان، نخست وزیر وقت ترکیه و شیمون پرز،‌ رئیس جمهور وقت اسرائیل در نشست داووس، زمانی که مجری در پایان جلسه به آقای اردوغان گفت تنها یک دقیقه وقت برای صحبت دارد، او با حملاتی تند به اسرائیل خطاب به پرز گفت «وقتی کار به کشتن می‌رسد،‌ خیلی خوب بلدید که چگونه آدم بکشید. من می‌دانم که چطور بچه‌ها را در سواحل دریا می‌کشید.»]

عبدالقادر سلوی، ستون‌نویس حریت انتقادات اردوغان را «چالشی» برای غرب خواند و نوشت که اردوغان می‌گوید ترکیه «مشکلی با دولت اسرائیل» ندارد اما «قساوت»‌علیه فلسطینیان را نمی‌پذیرد.

سلوی نوشت: «روابط ما با اسرائیل وارد روند عادی‌سازی شده بود. اما کشتار اسرائیل در غزه باعث پسرفت این روابط شد.»

فهیم تاشتکین، تحلیلگر سایت خبری مستقل «دیوار» نوشت که اردوغان پیش از این هم رویکردی محتاطانه در قبال روند عادی‌سازی روابط ترکیه و اسرائیل در پیش گرفته بود، اما او بار دیگر «به تنظیمات کارخانه بازگشت» تا انتظارات شرکای سیاسی تندرو خود در ترکیه را برآورده کند.

احمد هاکان، سردبیر حریت، تصمیم اردوغان برای لغو سفر به اسرائیل را در شرایطی که رئیس تشکیلات خودگردان فلسطینی و رئیس جمهور مصر دیدار با جو بایدن،‌ رئیس جمهور آمریکا را لغو کردند، تصمیمی «طبیعی» دانست.

هاکان همچنین استدلال کرد که اردوغان،‌ با وجود انتقادهایش، همچنان با تاکید بر اهمیت «صلح» به «سیاست خویشتن‌دارانه» خود پایبند است و از قدرت‌های منطقه‌ای هم می‌خواهد که در همین راستا حرکت کنند.

گروهی دیگر می‌گویند میان گفتار و رفتار اردوغان سازگاری وجود ندارد.

عاکف بکی، ستون‌نویس روزنامه محافظه‌کار و مخالف دولت «کرار» می‌گوید اردوغان از اعلام هرگونه تحریم علیه اسرائیل، اعلام تعلیق روند عادی‌سازی روابط دو کشور یا هر گونه اقدام قاطع دیگری خودداری کرد.

بکی می‌نویسد: «تفاوتی میان حرف و عمل هست که به راحتی قابل چشم‌پوشی نیست.»

روزنامه چپگرای اِورِنسل که مخالف دولت ترکیه است، نوشت که اردوغان «ضربه‌ای به اسرائیل نزد» و «هیچ تحریمی علیه کشتار اسرائیل اعمال نکرد.»

بیرگون، روزنامه دیگر چپگرا و مخالف دولت، گفت که «حکومت اردوغان که با اسرائیل و آمریکا مراوده تجاری دارد، بار دیگر به قهرمان‌گری توخالی متوسل شد.»

این روزنامه استدلال کرد که اردوغان چنین لحنی را در پیش گرفته چون در وقایع اخیر از صحنه بین‌المللی جا مانده و تا الان «در ایفای نقشی موثر برای مسئله فلسطین ناکام بوده است».