اعدام ۱۱۰ تن در ماه ژوئیه در ایران

دست‌کم ۶۷ زندانی سیاسی، معترض و متهم به جاسوسی در خطر اعدام قرار دارند. در ماه گذشته میلادی (ژوئیه ۲۰۲۵) دست‌کم ۱۱۰ نفر، شامل ۱ زن، ۷ تبعه افغانستان، ۹ شهروند بلوچ، ۴ شهروند کُرد و ۳ شهروند عرب در ایران اعدام شدند. این آمار در مقایسه با ۴۸ اعدام در ماه ژوئیه سال ۲۰۲۴ بیش از دو برابر شده است. سه اعدام در ملأ عام اجرا شد که کودکان نیز در محل اجرا شاهد به دار آویخته‌شدن محکومان بودند.

همزمان با موج اعدام‌ها در ایران، صدور یا تایید احکام اعدام برای معترضان، زندانیان سیاسی و همچنین متهمان به جاسوسی برای اسرائیل شدت یافته است. سازمان حقوق بشر ایران هم‌اکنون دست‌کم ۶۷ زندانی را که با اتهام‌های فوق به اعدام محکوم شده‌اند، ثبت کرده است که حکم ۲۲ تن از آنان تایید شده و هر لحظه ممکن است اجرا شود. سازمان حقوق بشر ایران هشدار می‌دهد که در صورت فقدان واکنش مناسب افکار عمومی و جامعه جهانی، در هفته‌های آینده ممکن است با موج تازه‌ای از اعدام زندانیان سیاسی و متهمان به جاسوسی برای اسرائیل مواجه شویم.

محمود امیری‌مقدم، مدیر سازمان حقوق بشر ایران، گفت: «جمهوری اسلامی قصد دارد تا در شرایط جنگی زندانیان سیاسی را با هزینه کمتری اعدام کند. خطر اجرای احکام این زندانیان جدی‌ است و فقط با بالا بردن هزینه سیاسی می‌توان از این اعدام‌ها جلوگیری کرد.» او در ادامه گفت: «احکام این زندانیان بدون دادرسی عادلانه و بر اساس اعترافات زیر شکنجه صادر شده و علاوه بر نقض قوانین بین‌المللی، حتی قوانین جمهوری‌اسلامی را نیز نقض می‌کنند.»

اعدام‌های ژوئیه ۲۰۲۵ در یک نگاه:

دست‌کم ۱۱۰ نفر در ماه ژوئیه ۲۰۲۵ اعدام شدند
از مجموع ۱۱۰ اعدام ثبت‌شده، تنها ۸ مورد (۷ درصد) را رسانه‌های رسمی اعلام کردند:
– ۵۹ تن با اتهام‌های مربوط به مواد مخدر اعدام شدند که ۵۴ درصد از کل اعدام‌هاست.
– اتهام ۴۴ تن (۴۰ درصد) قتل عمد بوده است.
– ۲ زندانی سیاسی با اتهامات امنیتی بغی بدون اطلاع خانواده و وکلایشان اعدام شدند.
–  اتهام ۵ نفر تجاوز بوده است.
– ۱ زن در این ماه اعدام شد.
– ۹ شهروند بلوچ (۸ درصد)، ۴ شهروند کُرد و ۳ عرب در میان اعدام‌شدگان بودند.
– ۷ شهروند افغان در این مدت اعدام شدند.
– ۳ اعدام در ملأ عام اجرا شد.

در هفت ماه نخست سال جاری، دست‌کم ۷۱۶ اعدام توسط سازمان حقوق بشر ایران به ثبت رسیده است که از این میان ۳۴۷ نفر با اتهامات مربوط به «مواد مخدر» در زندان‌های مختلف ایران اعدام شدند. همچنین حکم اعدام ۳۱۰ نفر با اتهام «قتل عمد»، ۳۵ نفر با اتهام «محاربه، بغی و افساد فی الارض» و ۲۴ نفر با اتهام «تجاوز به عنف» در این مدت به اجرا درآمد. از میان ۷۱۶ اعدام ثبت‌شده در این مدت، نهادهای رسمی و یا رسانه‌های داخل ایران، تنها اعدام ۵۵ تن را اعلام کرده‌اند.

در بین اعدام‌شدگان هفت ماه نخست سال جاری میلادی، ۱۸ زن، ۴۷ تبعه افغانستان، یک تبعه عراق، یک نفر که رسانه‌های ایران از او با عنوان «اتباع بیگانه» نام بردند و ۵ اعدام در ملأ عام دیده می‌شود. از بین اعدام‌شدگان با اتهام‌های امنیتی، ۸ تن با اتهام «جاسوسی برای اسرائیل» و دو زندانی سیاسی به اتهام همکاری با سازمان مجاهدین خلق ایران به اعدام محکوم شده بودند.

سازمان حقوق بشر ایران اسامی و پرونده‌های ۶۷ تن از زندانیانی را که در خطر تایید حکم اعدام یا اجرای آن قرار دارند، گردآوری کرده است.

مسئولان زندان تهران بزرگ تلاش کردند تا در روزهای اخیر بابک شهبازی، یکی از این ۶۷ زندانی را که حکم اعدام او به اتهام جاسوسی برای اسرائیل در دیوان‌عالی کشور تایید شده، به قزل‌حصار کرج منتقل کنند که در آن‌جا احکام اعدام اجرا می‌شود. این تلاش برای انتقال، با مقاومت هم‌بندی‌های بابک شهبازی روبه‌رو شد و فعلا به تعویق افتاده است اما خطر هرلحظه او و دیگران را تهدید می‌کند.

در میان این ۶۷ تن، ۲۰ معترض (دو معترض آبان ۹۸ و ۱۸ معترض زن زندگی آزادی)، ۳۷ زندانی سیاسی و عقیدتی، ۹ متهم به جاسوسی (هشت تن در ارتباط با اسرائیل و یک تن آمریکا) و یک نفر به اتهام توهین به مقدسات در زندان به‌سر می‌برند.

طبق گزارش‌های رسیده، یکی از این زندانیان در هنگام ارتکاب جرم انتسابی زیر ۱۸ سال بوده است. سازمان حقوق بشر ایران تاکنون نتوانسته سن دقیق متهم را احراز کند.

در میان ۶۷ زندانی در خطر تایید یا اجرای حکم اعدام، سه زن، ۱۳ شهروند بلوچ، ۱۲ شهروند کرد و ۱۱ شهروند عرب، یک زندانی دوتابعیتی و یک شهروند کرد ترکیه‌ای دیده می‌شوند که حضور اتنیک‌ها در این فهرست قابل توجه است.

بیشترین اتهامی که برای صدور احکام اعدام به کار رفته، بغی است که در ۵۴ درصد از اتهام‌ها دیده می‌شود. «بغی» به معنای شورش یا قیام مسلحانه علیه حکومت اسلامی، نخستین‌بار به شکل صریح و مستقل در قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲ وارد قوانین کیفری ایران شد و در سال‌های اخیر در بسیاری از احکام اعدامی که با اهداف سیاسی صادر می‌شوند، استفاده شده است.

از میان ۶۷ محکومی که در فهرست کنونی سازمان حقوق بشر ایران به آن‌ها اشاره شده است، حکم اعدام ۲۲ تن در دیوان عالی کشور تایید شده که این افراد نسبت به سایرین در خطر بیشتری قرار دارند. ۳۹ حکم اعدام صادر شده و در انتظار تصمیم دیوان‌عالی است. شش مورد به دادگاه هم‌عرض ارجاع شده است.

تنها در بازه زمانی یک‌ساله میان یکم اوت ۲۰۲۴ تا یکم اوت ۲۰۲۵ دست‌کم ۳۲ معترض و زندانی سیاسی و عقیدتی برای اولین بار حکم اعدام دریافت کردند. این ۳۲ تن، شامل ۱۵ معترض و ۱۷ زندانی سیاسی می‌شوند. ۱۳ تن از ۱۷ زندانی سیاسی که در یک سال گذشته حکم اعدام دریافت کرده‌اند، متهم‌ به ارتباط با سازمان مجاهدین خلق ایران شده‌اند.

از بین ۶۷ متهمی که در این فهرست قرار دارند، ۵۸ حکم اعدام را دادگاه انقلاب و ۱۰ حکم اعدام را دادگاه کیفری صادر کرده است. توضیح این‌که یکی از متهمان در هر دو دادگاه به اعدام محکوم شده است.

این متهمان در زندان‌های دست‌کم ۱۰ استان نگهداری می‌شوند. ۲۱ تن در البرز/تهران، ۱۲ نفر در خوزستان، ۹ تن در آذربایجان غربی، ۸ نفر در سیستان و بلوچستان، ۴ تن در گیلان، سه نفر در خراسان رضوی، ۲ نفر در اصفهان، یک تن در کردستان و یک نفر در استان آذربایجان شرقی. همچنین محل نگهداری ۶ متهم به جاسوسی دقیقا مشخص نیست.

برای آگاهی از جزئیات بیشتر و آشنایی با خلاصه پرونده این زندانیان سیاسی، عقیدتی، معترضان و متهمان به جاسوسی یا توهین به مقدسات، از این صفحه روی وب‌سایت سازمان حقوق بشر ایران بازدید کنید.