وزارت خارجه جمهوری اسلامی «نظارت بیشتر آژانس بر تأسیسات اتمی فُردو» را تکذیب کرد

ساعاتی پس از آنکه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مدعی شد، جمهوری اسلامی با نظارت‌های شدیدتر در تأسیسات اتمی فُردو موافقت کرده است، کاظم غریب‌آبادی یکی از معاونان وزارت خارجه این ادعا را تکذیب کرد و گفت: «مادامی که تحریم‌های ظالمانه برقرار باشند، نظارت‌های بیشتری را که فراتر از تعهدات مقرر خود است، نمی‌پذیرد.» طبق گزارش محرمانه که روز پنج‌شنبه ۱۲ دسامبربرابر با ۲۲ آذر به کشورهای عضو آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارسال شده، ایران درخواست آژانس برای افزایش دفعات و شدت اجرای اقدامات نظارتی در تأسیسات فردو را پذیرفته و در حال همکاری برای اجرای این رویکرد تقویت‌شده است.

در این گزارش که به رویت خبرنگار رویترز رسیده است، آژانس توضیح داده که با تغییر سطح غنی‌سازی خوراک سانتریفیوژها از ۵ درصد به ۲۰ درصد، ایران توانسته تولید اورانیوم ۶۰ درصدی خود را در فردو به بیش از ۳۴ کیلوگرم در ماه افزایش دهد. این میزان، حدود شش برابر تولید قبلی ایران در سایت‌های فردو و نطنز بوده است.

ساعاتی پس از انتشار این گزارش اما غریب‌آبادی در «ایکس» نوشت: «اشاره گروسی به احتمال اشاعه هسته‌ای از سوی ایران یک موضع کاملاً غیرحرفه‌ای و سیاسی است؛ وی نمی‌تواند بر مبنای احتمالات و حدس و گمان‌‎ها و مانند مقام‌های سیاسی کشورهایی که انگیزه‌های سیاسی دارند، هرآنچه صلاح می‌داند را بر زبان بیاورد.»
او تأکید کرد: «ایران متعهد به تعهدات پادمانی خویش است و مادامی که تحریم‌‎های ظالمانه برقرار باشند، نظارت‌های بیشتری را که فراتر از تعهدات مقرر خود است، نمی‌پذیرد.»
معاون وزارت خارجه جمهوری اسلامی همچین خطاب به رافائل گروسی مدیرکل آژانس گفت: «چنانچه در فرایند راستی‌آزمایی انحراف مواد هسته‌ای را مشاهده کرد، آن را مستنداً گزارش کند، نه اینکه حدس و گمان‌های خود را رسانه‌ای کند.»
اشاره غریب‌‎آبادی به گزارش آژانس در مورد کشف ذرات اورانیوم غیرمجاز با منشاء انسانی در چند مکان اعلام نشده در ایران است.

ایران پیش از این نیز برای افزایش بازرسی‌ها و نظارت‌ها در تأسیسات نطنز و فردو با آژانس همکاری کرده بود، اما سرعت افزایش غنی‌سازی در این تأسیسات و همچنین سطح خلوص اورانیوم تولیدی، نگرانی‌های بیشتری را در پی داشته است. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همچنین از ایران خواسته است که به‌طور مستمر و دقیق‌تر اطلاعات مربوط به روند غنی‌سازی را به این نهاد ارائه دهد.

بر اساس گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که هفته گذشته منتشر شد، ایران در سایت فردو میزان غنی‌سازی اورانیوم با خلوص ۶۰ درصد را که نزدیک به درجه تسلیحاتی است، به‌طور چشمگیری افزایش داده است. این اقدام ایران، واکنش تند قدرت‌های غربی را به همراه داشت که آن را تشدیدی بسیار جدی در تنش‌های هسته‌ای توصیف کردند.

مقامات اروپایی تهدید کرده‌اند که اگر جمهوری اسلامی به به افزایش غنی‌سازی اورانیوم ادامه دهد احتمال فعال شدن «مکانیسم ماشه» زیاد است.

عباس عراقچی وزیر خارجه جمهوری اسلامی هفته گذشته پس از صدور قطعنامه شورای حکام تهدید کرد در صورت فعال‌سازی «مکانیسم ماشه» از سوی کشورهای اروپایی، دکترین هسته‌ای تهران به سمت ساخت سلاح اتمی تغییر پیدا خواهد کرد.

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هفته گذشته از این افزایش سرعت غنی‌سازی خبر داده و اعلام کرده بود که نیاز به اتخاذ تدابیر سخت‌گیرانه‌تری برای نظارت در تأسیسات فردو وجود دارد. این اقدام ایران به وضوح نشان‌دهنده تشدید روند غنی‌سازی اورانیوم به سطحی است که می‌تواند قابلیت ساخت سلاح هسته‌ای را فراهم کند، اقدامی که موجب نگرانی‌های فزاینده جامعه بین‌المللی و به‌ویژه کشورهای غربی شده است.

در حالی که مقامات غربی تأکید دارند غنی‌سازی اورانیوم با این سطح خلوص هیچ توجیه غیرنظامی ندارد و می‌تواند به تولید تسلیحات هسته‌ای منجر شود، ایران بار دیگر ادعا کرده است که برنامه هسته‌ای این کشور صرفاً اهداف صلح‌آمیز را دنبال می‌کند. تهران تأکید دارد که هدف از غنی‌سازی اورانیوم در سطوح بالاتر تنها برای تأمین نیازهای صلح‌آمیز و انرژی هسته‌ای است.

طبق معیارهای آژانس، ۴۲ کیلوگرم اورانیوم ۶۰ درصدی، در صورت غنی‌سازی تا ۹۰ درصد، برای ساخت یک بمب هسته‌ای کافی است. این در حالی است که جمهوری اسلامی اکنون بیش از چهار برابر این مقدار را ذخیره کرده است. همچنین آژانس پیش‌بینی کرده است که در صورتی که روند فعلی ادامه یابد، جمهوری اسلامی قادر خواهد بود در مدت زمان کوتاه‌تری به مقدار کافی اورانیوم غنی‌شده با خلوص بالا دست یابد.

این اقدامات جمهوری اسلامی بار دیگر موضوع فعالیت‌های هسته‌ای این کشور را در مرکز توجه جامعه بین‌المللی قرار داده و فشارها برای احیای مذاکرات برجام را افزایش داده است. در حال حاضر، کشورهای غربی و متحدانشان در تلاش هستند تا با استفاده از نظارت‌های دقیق‌تر و تلاش‌های دیپلماتیک، جمهوری اسلامی را از ادامه این روند بازدارند. مذاکرات مربوط به توافق هسته‌ای همچنان ادامه دارد، اما با توجه به تحولات اخیر، دورنمای این مذاکرات تحت تأثیر جدیدترین اقدامات جمهوری اسلامی قرار گرفته است.