سفر رهبران اروپا به کی‌یف برای همبستگی با اوکراین

رهبران بریتانیا، فرانسه، آلمان و لهستان روز شنبه در اولین سفر مشترک خود به اوکراین، به‌صورت دسته‌جمعی وارد کی‌یف شدند و متعهد شدند که فشار بر روسیه را تا پذیرش آتش‌بس کامل و بدون قید و شرط ۳۰ روزه افزایش دهند.

وزیر امور خارجه اوکراین، آندری سیبیها، عکسی از رئیس‌جمهور ولودیمیر زلنسکی و چهار رهبر اروپایی دیگر منتشر کرد که در حال گفت‌وگو با رئیس‌جمهور ترامپ از طریق تلفن بودند. سیبیها در شبکه‌های اجتماعی نوشت: «اوکراین و همه متحدانش آماده آتش‌بس کامل و بدون قید و شرط در زمین، هوا و دریا به مدت حداقل ۳۰ روز از روز دوشنبه هستند. اگر روسیه موافقت کند و نظارت مؤثری تضمین شود، آتش‌بس پایدار و اقدامات اعتمادساز می‌تواند راه را برای مذاکرات صلح هموار کند.»

این سفر برای تأکید بر تعهد اروپا به اوکراین پس از بیش از سه سال جنگ با روسیه انجام شد. این دیدار یک روز پس از جشن هشتادمین سالگرد پایان جنگ جهانی دوم در روسیه برگزار شد، جایی که ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، از شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهور چین، و دیگر مقامات خارجی در مسکو برای رژه نظامی استقبال کرد که هدف آن نمایش قدرت روسیه و تلاش پوتین برای بازسازی نظم جهانی به شیوه خود بود.

این دو رویداد، تغییرات جنگ در اوکراین و تحولات ژئوپلیتیکی گسترده‌تر از زمان روی کار آمدن ترامپ را نشان داد. در چند ماه، ترامپ اصول اساسی سیاست خارجی آمریکا را تغییر داده و بر تضعیف پیوندهای فراآتلانتیک (trans-Atlantic) که پس از فاجعه جنگ جهانی دوم اروپا را به سوی صلح هدایت کرد، نظارت دارد.

در حال حاضر، اوکراین بین روسیه‌ای جسور که از حمایت چین، کره شمالی و ایران برخوردار است و اروپایی که تلاش می‌کند خلأ ناشی از خروج آمریکا را پر کند، گرفتار شده است.

بیش از ۱۲۰ روز از اعلام دور جدید کمک نظامی آمریکا به اوکراین می‌گذرد. هنوز مشخص نیست که آیا دولت ترامپ قصد دارد ۳.۸۵ میلیارد دلار باقی‌مانده‌ای را که کنگره برای برداشت‌های اضافی از ذخایر وزارت دفاع مجاز کرده، هزینه کند یا خیر.

بیشتر فشارهای واشنگتن برای پایان دادن به درگیری‌ها متوجه کی‌یف بوده، اگرچه ترامپ اخیراً نشانه‌هایی از ناامیدی از مسکو نشان داده است.

رهبران اروپایی امیدوارند که این ناامیدی باعث شود واشنگتن اقداماتی برای فشار مستقیم بر مسکو انجام دهد، شاید با افزایش تحریم‌هایی که درآمدهای نفت و گاز کرملین را هدف قرار می‌دهد و برای تأمین مالی جنگ استفاده می‌شود.

دمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، روز شنبه تهدید تحریم‌های جدید توسط رهبران غربی را رد کرد و به شبکه Rossiya-1 گفت که کشورش «به چنین اقدامات فشاری عادت دارد و می‌داند چگونه تأثیرات آن‌ها را به حداقل برساند.»

دانیل فرید، دیپلمات ارشد سابق آمریکا و عضو شورای آتلانتیک در واشنگتن، گفت که امید است سیاست‌های آمریکا و اروپا در مورد اوکراین در حال همگرایی باشند، اما هنوز آزمون‌های زیادی باقی مانده است.

او گفت: «لحظه حقیقت» زمانی فرا می‌رسد که پوتین آتش‌بس ۳۰ روزه را رد کند، که این سؤال را مطرح می‌کند که آیا آمریکا تحریم‌های بیشتری اعمال خواهد کرد و کمک نظامی بیشتری ارائه خواهد داد یا خیر.

او افزود که اگر آتش‌بسی برقرار شود، آزمون بعدی ممکن است زمانی باشد که روسیه این توافق را نقض کند. او گفت: «در آن صورت، پاسخ آمریکا چه خواهد بود؟»

به گفته او، سفر رهبران اروپایی پاسخ هوشمندانه‌ای به تبلیغات اخیر پوتین و نمایش مهمی از همبستگی بود.

امانوئل ماکرون، رئیس‌جمهور فرانسه؛ فردریش مرتس، صدراعظم جدید آلمان؛ کیر استارمر، نخست‌وزیر بریتانیا؛ و دونالد تاسک، نخست‌وزیر لهستان، سفر خود به کی‌یف را با ادای احترام به هزاران سرباز اوکراینی کشته‌شده در جنگ آغاز کردند و گل‌هایی در یک یادبود موقت در پایتخت قرار دادند.

رهبران اروپایی گفتند که راه‌های تقویت ارتش اوکراین را برای اطمینان از پایداری هرگونه توافق صلح آینده بحث خواهند کرد. آن‌ها همراه با رئیس‌جمهور زلنسکی قرار بود جلسه مجازی با دیگر رهبران جهانی که گروهی به نام «ائتلاف داوطلبان» را تشکیل می‌دهند، برگزار کنند.

اما هفته‌های آینده آزمونی برای این خواهد بود که آیا عزم و منابع اروپا می‌تواند با مقیاسی که نتیجه جنگ به طور فزاینده‌ای به مشکلی برای اروپا تبدیل شده، مطابقت داشته باشد.

با وجود ماه‌ها فعالیت دیپلماتیک پرشور و تمایل اعلام‌شده ترامپ برای پایان دادن به درگیری‌ها، شکاف بین طرف‌های درگیر همچنان عمیق است.

کی‌یف با آتش‌بس ۳۰ روزه بدون قید و شرط پیشنهادی آمریکا موافقت کرده است. در عین حال، اوکراین در حال رقابت برای افزایش تولید تسلیحات داخلی خود است و متحدان اروپایی‌اش کمک‌های نظامی خود را افزایش داده‌اند. حتی اگر روسیه با آتش‌بس موافقت کند، اوکراین و متحدانش معتقدند که تنها راه تضمین صلح پایدار از طریق قدرت نظامی است.

پسکوف، سخنگوی کرملین، روز شنبه گفت که روسیه با هرگونه آتش‌بس مخالف است، مگر اینکه کشورهای غربی ارائه کمک نظامی به اوکراین را متوقف کنند.

پوتین گفته است که می‌خواهد کنترل حدود ۲۰ درصد از اوکراین را که نیروهایش فتح کرده‌اند، حفظ کند، اما همچنین می‌خواهد کی‌یف بخش‌های وسیعی از شرق و جنوب اوکراین را که ارتشش نتوانسته تصرف کند، تسلیم روسیه کند.