حسن روحانی که مدتهاست حضور اندکی در فضای عمومی و رسانهها دارد، روز سهشنبه پس از مدتها سکوت، ضمن ابراز تاسف از شرایط کشور در سال ۱۴۰۱، رخدادهای سال ۱۴۰۱ را آزاردهنده توصیف کرد و سال ۱۴۰۲ را سال امتحان نظام در انتخابات اسفند ماه توصیف کرد و با بیان این موضوع که چشم دنیا به انتخابات اسفندماه است، گفت همه چشم دوختهاند تا ببینند آیا انتخابات سالم و رقابتی و آزاد برگزار خواهد شد یا نه.
وی همچنین با اشاره به اینکه باید مقدمات و لوازم انتخابات ۱۴۰۲ زودتر از برگزاری خود انتخابات فراهم شود، اظهار داشت به جز انتخابات مجلس، با اجرای اصل ۵۹ هم میتوان مستقیما به نظر مردم مراجعه کرد.
وی افزود نمیشود عدد تفسیر از کلمهی نظارت در یک جا مثلا در انتخابات ۱۰۰ باشد، اما به صدا و سیما که برسد صفر بشود.روحانی تصریح کرد در قانون اساسی هم از نظارت بر انتخابات سخن به میان آمده و هم بر صدا و سیما.
روحانی که این اظهارات را در در دیدار نوروزی با مدیران ارشد دولت خود در سالهای ۹۲ تا ۱۴۰۰ بیان میکرد، ادعای ارتباط نداشتن سیاست خارجی با اقتصاد و معیشت مردم را بیاساس خواند و به کاهش دلار در روزهای پایانی سال اشاره کرد و گفت به محض اینکه اسم عراقچی در مذاکرات مطرح شد، قیمت دلار هم ۲ هزار تومان کاهش پیدا کرد. وی افزود لابد اگر اسم آقای ظریف در مذاکرات مطرح میشد و در جلسات بینالمللی ظریف حضور پیدا میکرد، قیمت دلار ۵ هزار تومان کم میشد.
روحانی در بخش دیگری از سخنانش با استقبال از شعار سال مهار تورم و رشد تولید، این شعار را از منظر آن که بخشی از تحول به مثابه خواست عمومی را بازتاب میدهد، مهم خواند و تحقق آن را منوط به تحول در سیاست خارجی و داخلی دانست.
رئیس جمهور سابق ایران در ادامه با بیان این موضوع که کاهش تورم شدنی است، گفت تاکنون دوبار در جمهوری اسلامی کاهش تورم تجربه شده و مردم ثمرات آن را چشیدهاند.
وی اولین نوبت کاهش تورم را سالهای ۸۲ و ۸۳ و ۸۴ و در دولت دوم خاتمی و نوبت دوم را زمستان ۹۴ و با شروع برجام همچنین در سالهای ۹۵ و ۹۶ و بهار ۹۷ و قبل از خروج ترامپ از برجام دانست. او افزود در این دو سال و نیم نه تنها تورم کاهش یافت بلکه تک رقمی هم شد.
روحانی در ادامه افزود در سال ۹۵ رشد اقتصادی به چنان حدی رسید که از آن به عنوان بالاترین رشد اقتصادی در جهان یاد شد.
این اظهارات در حالی عنوان میشود که علی خامنهای و ابراهیم رئیسی به صراحت تاکنون بارها دههی ۹۰ را دههی فاجعهبار برای کشور عنوان میکنند و بارها تاکید کردهاند که دههی ۹۰ دههی رکود اقتصادی در کشور بوده و اقتصاد کشور رو به قهقرا رفته است تا به این ترتیب در میان حامیان خود دههی ۹۰ و دولت حسن روحانی را دههی فاجعهبار و دولت فاجعهآفرین نشان دهند.
این در حالی است که در دورهی حسن روحانی و پس از برجام کشور دوباره داشت جایگاه بینالمللی خود را باز مییافت و حضور شرکت های معتبر خارجی منجمله توتال فرانسوی نویدبخش دورهی موفقیتآمیز برای جمهوری اسلامی بود که با خروج ترامپ از برجام و همراهی مخالفان برجام با این شرایط، وضعیت نابسامانی برای کشور ایجاد شد.
حسن روحانی در بخش دیگری از سخنانش راه حل اصلی مشکلات با هدف تحول را اجرای اصل ۵۹ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و برگزاری همهپرسی و مراجعه به آرای عمومی ذکر کرد و گفت هر چند سؤالات مردم متعدد است، اما در این همهپرسی میتوان سه پرسش اساسی در سه زمینۀ سیاست خارجی، سیاست داخلی و اقتصاد را با مردم در میان نهاد.
وی حفظ جمهوریت نظام را در گرو برگزاری انتخابات آزاد دانست و همچنین اظهار داشت حفظ اسلامیت نظام هم منوط به اخلاق است. وی تصریح کرد گرچه اصول و فروع دین همه مهم و محترم است، اما حفظ اسلامیت نظام در گرو اخلاق است.
روحانی با اشاره به اینکه اخلاق رعایت نمیشود گفت همه می بینند که روزنامهای اگر هر روز توهین نکند و تهمت وارد نکند، آرام نمیگیرد.
این اولین بار نیست که حسن روحانی مسالهی برگزاری رفراندوم را پیش میکشد. وی در زمان ریاست جمهوری خود نیز بارها بر ضرورت برگزاری رفراندوم تاکید کرده بود، اما نه تنها اقدامی برای برگزاری آن نکرد بلکه حتی لوایحی را هم که میتوانست این موضوع را در عرصهی عمومی مطرح سازد و به عادیسازی آن کمک کند، مطرح نکرد.
روحانی در تمامی سالهای اخیر بیشتر در قالب یک منتقد نظام عمل کرده است تا رئیس دستگاه اجرایی کشور که قادر است زمینهی تحولات بنیادی را در سیستم حکمرانی کشور، ولو به شکل گفتمانی فراهم سازد.
حسن روحانی فرصتهای بینظیری را که برای طرح کفتمانهای مهم برای تغییر حکمرانی در اختیار داشت، از بین برد و عمدتا به دلیل نگرانی از سلب مشروعیت توسط نظام از طرح و دنبال کردن این ایدهها و پیشنهادها و تلاش برای اجرایی کردن و عملیاتی کردن آنها خودداری کرد.