وضعیت برجام و ادامه چالش‌ها بین ایران و آژانس بین‌المللی اتمی و ابهام در تفاهم هسته‌ای نانوشته با آمریکا

یک روز پس از آن که محمد اسلامی رئیس سازمان انرژی اتمی گفته بود از چهار مکان مورد مناقشه بین ایران و آژانس، مشکل دو مکان حل شده و مناقشه درباره‌ی تنها دو مکان باقی مانده است، گروسی، مدیرکل آژانس که روز دوشنبه در موسسه امور بین‌الملل سوئد بیان می‌کرد گفت ایران هنوز در خصوص برخی مسائل شفاف‌سازی نکرده است. وی این موضوع و عدم شفافیت ایران را مایه نگرانی دانسته بود و تاکید کرده بود که جمهوری اسلامی و آژانس هنوز نتوانسته‌اند به نقطه‌ای برسند که بگویند همه چیز روبراه است.
محمد اسلامی همچنین برخی ادعاها مبنی بر کاهش غنی‌سازی ایران را رد کرد غنی‌سازی بر اساس قانون اقدام راهبردی پیش می‌رود و در چارچوب تدابیر کلی نظام تدابیرش پیش می‌رود و ما هم طبق همان اقدام می‌کنیم. این در حالیست که طبق قانون راهبردی تا رفع کامل تحریمها آژانس نمیتواند دوربینهای خود را نصب کند. همچنین مشخص است که ایران از انباشت غنی سازی شصت درصد خود داری میکند و همین سبب توافق ایران و امریکاشد . اسلامی همچنبن خبر توافق نانوشته برای ایجاد محدودیت در حوزه هسته‌ای را تلویحا تایید کرد و گفت تعاملات وزارت خارجه و کشور در چارچوب تدابیری است که به آنها ابلاغ می شود و ما هم طبق همان، فعالیت هایمان را انجام می دهیم. این سخنان به منزله ان است که حکومت تصمیم به اتخاذ تصمیم برای همکاری بیشتر با آژانس گرفته که امریکا هم امکان پرداخت پولهای بلوکه شده را به ایران را فراهم کرده است.
با این حال رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تاکید کرده است که ایران هیچ سلاح هسته‌ای در اختیار ندارد. وی همچنین گفته است که باید میان داشتن تسلیحات هسته‌ای و توانایی ساخت آن‌ها تمایز قائل شد.
وی افزود ایران و آژانس هنوز نتوانسته‌اند به نقطه‌ای برسند که بتوان گفت همه چیز روبراه است.
گروسی رئیس آژانس با اشاره به توافق 2015 گفت توافق سال 2015، توافق برجام بود که ایالات متحده در سال 2018 از از آن خارج شد. گروسی افزود این اقدام امریکا موجب شد ایران هم به مرور زمان آن را رها کند. گروسی توافق برجام را به پوسته‌ای خالی تشبیه کرد و گفت هیچ کس هیچ تعهدی و وظیفه‌ای را در این توافق انجام نمی‌دهد. وی با بیان این موضوع که ایران در حال غنی‌سازی شصت درصدی است، گفت آژانس ماه ژانویه از آبشاری نمونه‌برداری کرده و نمونه برداری نشان داده که ایران غنی سازی 84 درصد انجام داده است هر چند انباشتی صورت نگرفته است. گروسی خاطرنشان کرد ایران و آژانس باید به نقطه‌ای برسند که در آن این برنامه ثبات داشته و شرایط دیپلماتیک و سیستم برای حصول اطمینان از این بابت، مهیا شده باشد.
عدم همکاری ایران با آژانس سال هاست که جدی ترین چالش بین ایران و آژانس است. با این حال جمهوری اسلامی بارها تاکید کرده است که ایران همکاری های لازم را با آژانس داشته و در واقع این آژانس است که با سیاسی کاری مانع از شکل گیری توافق با ایران می شود. این در حالیست که آژانس یک نهاد حرفه ای است و باید بر مبنای فکتها مسایل را توضیح دهد.
گرچه ایران این موضوع را نیز انکار نمی‌کند که در واکنش به اقدام آمریکا برای خروج از برجام و عدم همکاری اروپا با ایران در حفظ دستاوردهای برجام، دیگر دلیلی وجود نداشت که جمهوری اسلامی توافق را ادامه دهد و به همین دلیل ایران رسما هم اعلام کرد که از توافقات برجامی خارج می شود و به تعهدات برجامی خود ادامه نمی‌دهد.
جمهوری اسلامی دلیل این اقدام خود را عدم انتفاع اقتصادی جمهوری اسلامی ایران از توافق برجام اعلام کرد، اما این اقدام جمهوری اسلامی تنها توافق و مذاکره بین ایران و آژانس را دشوارتر کرده است. به هر حال جمهوری اسلامی در اتخاذ مواضغ ابهام امیز بیشترین ضرر را به کشور وارد ساخته است چون به این ترتیب بمبی ساخته نمیشود ولی مردم چامعه هزینه ساخت بمب را میدهند و کشور نیز از تحریمهای گسترده دچار چالش جدی خواهد شد.