نابرابریهای آزار دهنده و انباشت خشم

جامعه‌های انسانی و کشورهای گوناگون در پویش تاریخی خود فرازو‌فرودهایی را تجربه می‌کنند‌. در هنگامه فرود و سرازیری که شهروندان یک کشور با آن روبه‌رو می‌شوند اگر همه با هم بلا و دشواری ببینند بردباری و ایستادگی در‌باره آن آسان می‌شود اما اگر در فرازهای زندگی شهروندان یک کشور گروهی باشند که نه‌تنها آسیب نمی‌بینند بلکه روزگار مادی بهتری پیدا می‌کنند و ثروت و درآمدهای شگفت‌انگیز به دست می‌آورند شهروندان بی‌تاب‌ می‌شوند. در شرایط نابرایری آزاردهنده رشدبهت برانگیز ثروت برای یک گروه با نفوذ و فقیر تر شدن اکثریت ، بردباری خویش را از دست می‌دهند و به شکل‌های گوناگون به این دو پدیده یعنی رشد شگفت‌انگیز ثروت برخی و فقیرتر شدن اکثریت جامعه واکنش نشان می‌دهند. نخستین واکنش اکثریت جامعه‌ای که در این وضعیت قرار می‌گیرند این است که به نهادهای مسوول به ویژه دولت بی‌اعتماد می‌شوند. شوربختانه در نظام سیاسی ایران، روزگار به گونه‌ای شده که نابرابری آزاردهند‌ه و خفه‌کننده با جهش روبه‌رو است و نوکیسه‌های آشنا و نا‌آشنا با دستیابی به موقعیت‌های رانت‌آلود و فساد‌خیز، درآمد و ثروت‌های بهت‌برانگیز دارند و اکثریت شهروندان به دلیل آسیب از تحریم و سیاستگذاری‌های کلان در سرازیری دره مرگ تدریجی قرار گرفته‌اند. جهش نابرابری سرچشمه‌گرفته از لجنزاررانت و فساد در ایران پدیده‌ای است که ایرانیان آن را با پوست و گوشت و استخوان خود احساس می‌کنند و در حالی که از شدت خشم بر خود می‌پیچند انبوهی از بیزاری در دل و ذهن خویش انبار می‌کنند. در همه سال‌های چند دهه گذشته اقتصاددانان و رسانه‌نگاران بارها و بارها به سیاستگذاری‌های ارزی و پولی و تجاری نابرابری‌ساز و پدیدآورنده لجنزار فساد به دولت‌های گوناگون هشدار داده‌اند، اما نهاد دولت در ایران راه خودش را می‌رود. سرنوشت رمزآلود بابک زنجانی که با احتساب نرخ تبدیل دلار به ریال صدها هزار ریال از پول شهروندان بی‌پناه را بلعیده و با دوستانش در مدیریت‌های دولتی تقسیم کرده و دولت هم نمی‌تواند او را وادار به پس دادن کند، برای ایرانیان یک داستان درس‌آموز بود. حالا معلوم شده یک فرد با کمک دوستان دولتی‌اش هزاران میلیارد تومان در مسیر واردات چای فساد کرده و در زندان است. آیا ماندن این افراد در زندان و حتی اعدام آن‌ها برای شهروندان ایرانی پول می‌شود یا حسرت تاریخی؟شهروندان ایرانی نیک می‌دانند این سیاستگذاری‌های فسادخیز در ذات و نهادش باز هم آدم‌هایی مثل زنجانی و مدیر چای دبش و همکاران دولتی‌اش پرورش می‌دهد. محمد‌صادق جنان‌صفت- روزنامه جهان صنعت